Bigarren gerrak banandu zuena, senidetzeek berriro elkartu dute. Frantziako eta Alemaniako hiriak izan ziren lehenengoak bat egiten eta iraganeko liskarrak ahazten. Horrela, elkarrekiko ikaskuntzaren aldeko apustua egin zuten. Ondoren, Europako beste herri batzuk aliantzak egiten hasi ziren. Denborarekin, hori indartuz joan zen, Gasteizera ere iritsi arte.

Asunciónekin, munduko zortzi hirirekin dago Gasteiz. Beste zazpiak dira Angulema (Frantzia, 1967. urteaz geroztik), Vitoria de Espíritu Santo (Brasil, 1977. urteaz geroztik), Victoria (Texas, 1984. urteaz geroztik), Kutaísi (Georgia, 1986. urteaz geroztik), La Güera (Arabiar Saharako Errepublika Demokratikoa), Cogo (Ginea Ekuatorial), Anaheim (AEB) 1998az geroztik eta Ibagué (Kolonbia) 2013az geroztik. Hiri horietatik guztietatik, bi dira trukea biziagoa dutenak. Angulemarekin eta Anaheim-ekin. Lehenengoari dagokionez, azpimarratu behar da oso lotua eta interesatua dagoela Arabako hiri honen kudeaketan, mugikortasunari dagokionez. Izan ere, ekintza gehienak arlo horren ingurukoak izaten dira. 2012an, Gasteizko hiriari buruzko erreportajea egin zuten lau ikasle galok, eta ikasle-trukea egon zen Collage Saint Marthe Chavagne eta Olabide ikastolaren artean. Halaber, Green Capital ekimena sustatu zen Angulemako Europako Jaian, eta topaketa teknikoak egin ziren Gasteizen eta han. Handik urtebetera, hiri horretako jarraitzaile bat Angulemara joan zen, iraunkortasunari eta sustapen ekonomikoari buruzko esperientziak partekatzeko teknikariekin. Gainera, eskola-trukeak ikastetxe gehiagotara ere zabaldu ziren. Udalak, gainera, turismo azoka batean eta Europako proiektu batean parte hartu zuen.

Bestalde, Anaheimek (Disneyland-en egoitza) interes handia agertu du Gasteiztik hiru arlotan ikasteko: mugikortasunean, garraio publikoan eta iraunkortasunean. Gasteizi, berriz, turismo eta kongresuen kudeaketa interesatzen zaio. Horregatik, azken urteetan egin diren jarduerak arlo horiekin lotuta egon dira. Duela zenbait urte, Kaliforniako ordezkaritza batek eta alkateak berak Gasteiz bisitatu zuten. Bisita horren helburua senidetze-loturak sendotzea eta etorkizuneko lankidetzen oinarriak finkatzea izan zen. Hala ere, azpimarratu behar da Angulema eta Anaheimekin bultzatutako ekintzak elkarrekiko aprobetxamendukoak badira, beste hiri batzuekin ere lotura handia dagoela askoz gai gehiagotan. Adibidez, Cogorekin, Gasteizera Manuel Iradier Afrikar Elkartearen bidez lotuta dagoena. Hori da La Güeraren kasua ere, herrialderik gabeko herri bati emandako laguntzaren adibidea baita, edo Ibagueren kasua, Gasteizen bertako herritar asko bizi baitira. Azken herri honekin harremana oso garrantzitsua da.

Vitória de Brasil, hondartza bikaineko uhartea, eta Victoria de Texas, jatorriz Mexikokoa zena, euskal Gasteizekin senidetu ziren izenak bat zetozelako. Beharbada, garrantzirik gabeko arrazoi horregatik, harremana ez da askoz urrunago joan orain arte. Ez dago gauza handirik esateko gasteiztarrek Georgiako bigarren hiririk handienarekin duten adiskidetasunari buruz. Bi aldeak lotzen dituen kaleari Kutaisi deitzen zaio. Asunción, berriz, Paraguaiko hiriburu eta herri populatuena da, eta nazioaren hiru botereen, ibai-portu nagusiaren eta herrialdeko kultura-zentroaren egoitza da. Tropikala izan ohi da, eta Iberoamerikako hiribururik beroena da termino absolutuetan.

Baina, nondik dator hirien senide-tzearen ideia? Bigarren Mundu Gerraren ondoren, Europan senide-tzearen kontzeptua sortu zen, kultura desberdinen arteko loturak estutzeko eta hiri horietako biztanleen aldeko proiektuak abian jar-tzeko modurik onenetako bat. Hasiera batean Europako eskualdera mugatu bazen ere, denborarekin kontinente guztietara zabaldu da, eta gaur egun senidetze interesgarrienetako batzuk daude hemen bertan, gure hirian. Zehazki, hirien arteko senidetzea kontzeptu bat da, eremu geografiko eta politiko desberdinetako herri edo hiriak giza harremanak eta lotura kulturalak sustatzeko elkartzen dituena. Normalean, baina ez beti, hiri senidetuek antzeko ezaugarriak izaten dituzte. Gainera, hiriak ez ezik, leku askoz handiagoak ere senidetze-akordioetara iristen dira, hala nola, Jeju (Hego Korea) eta Hainan (Txina) probintzien artean edo Tenerife uhartea (Espainia) eta Miami-Dade konderria (Estatu Batuak). Gaur egun, Europar Batasuna hiriak senidetzeko proiektuen alde dago. Laguntza ofiziala formalki ezarri zen 1989an. 2003an, urtean 12 milioi euro inguruko aurrekontua planifikatu zen, 1.300 senidetze-proiektu finan-tzatzeko. Hirien arteko senidetzearen bidez gatazka komunak gaindi-tzen dira, proiektu ugari egiteko indarrak batzen dira eta, batez ere, hiri edo herri bakoitzaren pertsonalizazio independentea sustatzen da. Hiri askok, hainbat arrazoirengatik, beste herri batzuekin senidetzea eta elkartasun-lotura estuak izatea erabakitzen dute. Gaur egun, erakunde askok dute helburu nagusia hirien arteko senidetzea sustatzea, gerra-arriskuak murrizteko eta, batez ere, kultura-loturak ezartzeko.

Lerro hauekin batera agertzen diren irudietan, Gasteizko hiria argazki eta momentu desberdinetan. Gasteiz turistaz betetzen da udan, eta bisita asko izaten ditu urtero, batez ere uda garaian, nahiz eta neguan ere turistak heltzen diren. Argazkiak: Jorge Muñoz Jorge Muñoz

Xehetasunak

Gasteizko hiri senidetuetan gehiago sakonduz gero, esan daiteke Kutaisi behin baino gehiagotan izan zela Espainiako hiriburuaren historian: lehenik, Cólquidako erresuma zaharrean; 975 eta 1122 artean, Georgiako erresuman; eta 1810. artean, Imericiako erresuman. 1810ean azken erresuma hori Errusiako Inperioak hartu zuen. 1991n Georgiaren independentzia eta herrialdearen kolapso ekonomikoa baino lehen, Kutaisi hiri georgiar industrializatuena zen. Gaur egun, biztanle askok alde egin eta kanpoan lan egin behar izan dute bizirik irauteko. Kutaisi herrialdeko hirugarren hiri populatuena da.

Angulemari dagokionez, Angulema ez da handiegia, baina iragan historiko garrantzitsua du. Ozeanotik hurbil dago, eta Bretainia eta Normandia Bordelekin eta Frantziako hegoaldearekin lotzen ditu. Jatorri galoerromatarrekoa, Angulemak monumentu erromaniko ugari ditu. Komikiaren Nazioarteko Jaialdiagatik Europan ezaguna den hiri artistiko honen lekurik interesgarrienak Justizia Jauregia, Saint Pierre katedrala, Udala edo Saint André eliza zaharra dira. Gainera, Angulema hiri industrializatua da, papergin-tza eta bilgarrien industriako instalazioak dituena. Era berean, armak egiten dira Frantziako itsas armadarako, eta industria elektrikoarekin eta elektronikarekin lotutako fabrikak daude. Kultura-ekoizpenaren arloan ere nabarmentzen da. Angulemako Merkataritza eta Industria Ganberaren egoitza da Angulema. Bestalde, hiriak berak kudeatzen du Angulemako aireportua - Brie - Champniers.

Hirugarrenik, La Güera (La Agüera ere deitzen zaio) Mendebaldeko Saharako hiria da, Atlantikoko kostaldean kokatua, Auserdeko prefekturaren hegoaldeko muturrean. Lurmutur Zuriaren penintsularen hego-mendebaldean dago, Nuadibú eta Cansado hiri mauritaniarretatik gertu. 1987an, Gasteizko Udalak Daira de La Güera Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoa izendatu zuen, senidetutako hiria. Bestalde, Cogo (edo Kogo), Puerto Iradier espainiar domeinuaren garaian deitua, Acalayong ekialdeko hiri eta udalerri bat da, Muni ibaiaren estuarioaren gainean, Ekuatore Gineako zati kontinentalean. Itsasertzeko probintziakoa da eta Cogo Barrutiko hiriburua da. Elobey uharteetara eta Corisco uhartera joateko abiapuntua. Cogo Ekuatore Gineako hegoaldean, Muni ibaiaren estuarioan. Toki hori ezaguna da arkitektura kolonialaren hondakinengatik. Wenceslao Mansogo Alo Ekuatore aldeko mediku eta politikari ospetsuaren, Ekuatore aldeko lehen Gotzainaren, Rafael María Nse Abuy doktorearen eta Genoveva Añonma Ekuatore Gineako Emakumezkoen Futbol Selekzioko kapitainaren jaioterria da. Cogo ere ezaguna da historikoki, koloniaurreko garaian, Bonkorotarrek gidatutako erresumaren feudoa izateagatik, eta horregatik deitzen zaie zonalde bonkoristako biztanleei. Portugaldarrek gaur egun Ekuatore Gineako Errepublika osatzen duten lurraldeak aurkitu zituzten XV. mendearen erdialdean. Hizkuntza autoktonoak alde batera utzita, gaztelania hizkuntza ofiziala den Afrikako herrialde bakarra da.

Vitóriari dagokionez, Brasilgo uharte txiki bat da, badia baten erdian kokatua, non ibai batzuk itsasoratzen diren. Tubarao hiri honek dituen hiru portu garrantzitsuetako bat da, batez ere industria eta arrantzan aritzen dena. Espirito Santo estatuko hiriburua da eta 1551n sortu zen. Biztanle gehienak Vila Velhan bizi dira. Jurema kurba, Ilha do Boi edo Camburi, bere hondartza batzuk baino ez dira. Gainera, erreserba naturalak ditu. Bestalde, Anaheim, Orangeko konderrian, Kalifornia (Los Angelesetik eta San Diegotik gertu), Disneylandia ospetsua hartzen duelako da ezaguna. Estatu Batuetako hiri honek 1955ean berreraiki zuen Disneyko jolas-parke ospetsua ireki zenean.1857an sortu zuten. Hainbat leku interesgarri ditu, hala nola Mighty Ducks hockeyko estadioa eta Anaheim Convention Center Arena, non tokiko taldearen saskibaloi-partidak egiten baitira. Azkenik, Victoria Estatu Batuetako Texas estatuan (AEB) dagoen konderria da. Hiri horri The Crossroads (El Cruzs) ere deitzen zaio, lau hiri garrantzitsu hauen erdian dagoelako: Austin, San Antonio, Corpus Christi eta Houston.