ntzinako Egiptoko funtzionario baten hilobiko erliebeak zaharberritzea Luxorren. Hori da Silvia Carretero arkeolo gasteiztarrak Egiptora eraman duen helburua.

Arabako arkeologa honek esperientzia handia du Euskal Herrian eta Italian egindako hainbat indusketetan. Peruko espedizio batean ere egon zen, baina duela hiru urtetik Antzinako Egiptoko Ikerketa Institutua egiten ari den indusketa, dokumentazio eta zaharberritze kanpainetan laguntzen du. Hain zuzen ere, Francisco Martin Valentin eta Teresa Bedman institutuko arduradunek hamabi urte daramatzate Asasifeko nekropolian, Luxorren. Eta azken hiru urteetan arabarra ere gehitu zaio taldeari. "Hau da parte hartzen dudan hirugarren kanpaina. Datorren astean, larunbatean, dena ondo badoa, beste lagun batzuk eta ni Luxorrera itzuliko gara eta oso pozik nago itzultzeaz", azaldu du profesionalak DIARIO DE NOTICIAS DE ALAVA egunkari honetan eta gaineratu du: "Normalean kanpainek hiru hilabete irauten dute, baina oraingo honetan, bizi dugun pandemia dela eta, bi hilabete baino ez gara joango. Urritik azaroaren amaierara arte, hain zuzen ere. Hala ere, nahiz eta denbora gutxiago izan, pozik eta zoriontsu nago itzuli ahal izateagatik, esperientzia zoragarria izaten ari baita".

Silvia Carreterok ikasketak ditu arkeologiaren munduan. Historian lizentziatua, indusketa praktikan jarri zuen arkeologiako ikasgai eta ikasketa guztiak egin zituen. Hala ere, egunerokotasunak beste bide batzuetatik eraman zuen eta liburutegi batean hasi zen lanean. Hala ere, "lanbidez liburutegian nago baina bokaziozko arkeologoa naiz". Horregatik, arkeologian aritzen diren profil eta erakunde askori jarraitzen die sare sozialetan, eta, egun batean, iragarki bat ikusi zuen sare sozial horietako batean: Bertan jende bila zebilen Antzinako Egiptoko Ikasketa Institutuko kide izateko. "Ikusi nuen, eta pentsatu nuen nire ametsa izango zela ni aukeratuko banindute", gogoratu du. Horregatik, berak bere lan-curriculuma bota zuen: "Jende askok botatzen du curriculuma, ez nuen uste niri deituko zidatenik. Nire ametsa egia bihurtu zuten, gauza magikoa da eta oso zoriontsua naiz proiektu honetan", azpimarratu du. Eta horrela, deitu ziotenean, duela hiru urte, Egiptora bidaiatu zuen bertan familia berri bat sortzeko, berak talde honi deitzen dion bezala. "Esperientzia zoragarria izaten ari da. Bi minutura alokatutako etxe batean bizi gara, eta hiria ere oso polita iruditzen zait". Egiten duten lana gogorra da, baina grinaz egiten dute. Goizeko bostetan jaikitzen dira egunero, eta seietan Visir Amen-Hotep Huy proiektuan lanean hasten dira. Visir Amen-Hotep Huy hilobia zaharberritzen lan egiten dute zortzi edo bederatzi orduz, "ordu bietan edo hiruretan" gelditzen diren arte.

"Lan honen aurretik hainbat lekutan ibili nintzen, baina Egiptoko hilobian sartu nintzen lehen aldia sinestezina izan zen. Paralelismo bat izan zen nire lanbidearekin, jakiteko eta ezagutzeko nortzuk bizi izan ziren, zer gertatu zitzaien, zer egiten zuten, nola jaten zuten, nola bizi ziren, zer sentitzen zuten, zertan sinesten zuten. Guk egin behar duguna da zehatz-mehatz aztertu eta lurretik erreskatatu egiten dugun informazio hori guztia kudeatu eta eman. Hau da, ezagutza sortzea da, eta nire posizio apaletik ondareari egin diezaiokedan ekarpena da".

Visir Amen-Hotep Huy Amen-Hotep III faraoiaren gortesaua izan zen. Hasieran Visir del Norte eta geroago Visir del Sur izan zituen karguan, eta horrek suposatzen zuen boterea Faraoiaren beraren azpitik zuela. Dokumentuek pentsarazten dute Amen- Hotep Huyk bisiratoa erabili zuela Amen-Hotep III.aren erregealdiko 30-35 urteen artean. Asasasif-en dagoen hilobia Amen-Hotep III.aren erregealdiko 28. urtean hasi zen eraikitzen, baina bertan lan egiteari utzi zion 31. urtean. "Iritsi zaizkigun eta pertsonaia historiko honekin lotura duten monumentuen eta dokumentuen suntsitze-mailak erakusten du pertsonaia tamalez erori zela Amen-Hotep IV (Aj-en-Atón) faraoi berriaren aurrean, hark bortizki ezarri baitzuen jainkoari eskainitako erlijio monoteista berri bat", erantsi du. "Historiarako egiten ari garen lana oso garrantzitsua dela uste dut eta, gainera, oso aberasgarria da".

Antzinako Egiptoko Ikasketa Institutua (IEAE) irabazi asmorik gabeko erakunde zientifikoa da. Madrilen sortu zen 1997an, eta ikerketa, zainketa eta kontserbazioa ditu helburu. Hilobia eta bertan dauden objektu higigarriak lurpetik ateratzeko kanpainez gain, Antzinako Egiptoko Ikasketa Institutua aurkitutakoa eta hilobia bera lehengoratzen ari da. 2019an, Crowdfunding-en kanpaina bati esker, Amón-Re jainkoaren Kantoraren egur eta igeltsuzko sarkofago poliklomoa zaharberritzea lortu zen. Kantora hori patioan aurkitu zuten. Visirren kapera (2014) eta Amón Anj-ef-en-Jonsu Jainkoaren Apaizaren sarkofagoa (2015). Biak Kairoko Egiptoko Museo Handian erakutsiko dira, 2021ean ireki ondoren.

Egiten ari diren kanpaina berriarekin (3.500 euro bildu ditu dagoeneko), hilobiaren beraren frontispizioa lehengoratu nahi dute, egunen batean hura bere osotasunean bisitatzeko. Kanpaina Gofundme plataformaren bidez bideratzen da: https://www.gofundme.com/f/restaurando-la-tumba-del-visir-amenhotep.

2018tik.

Duela hiru urtetik, Silvia Carretero Gómez Visir Amen-Hotep Huy proiektuaren espainiar misioarekin elkarlanean ari da Asasifen (Luxor) antzinateko ondarea berreskuratzeko.