Hausnartzeko, natura maitatzeko, erostismoari buruz eztabaidatzeko... Elisa Rueda idazlea euskaraz idatzitako Zenbat denbora (Literarte) liburuarekin itzuli da, bere azken liburutik ia lau urte igaro ondoren. Feminismotik hausnarketarako gonbita egin dezaketen funtsezko gaiei buruz hitz egiteko helburuarekin dator. “Gaien artean,Naturarekiko maitasuna, Ama Lurrarena, haren bidez ikasten dudana, gizakiok geure buruari galderak egiteko beharra, bizitzan garrantziaren zirrara, denboraren joana, galtzen duguna, bizitzak ekartzen diguna, habiaren seme-alaben hegaldia...migrazioaren aurkako fanatismoak salatzen ditut, haren gaitzespena, itsasotik trukatutako ametsak, gerra eta haren zoragaitzak. Emakumea naiz, femeninotik idazten dut, maitasunari buruz, erotismoaz...”, dio DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkarian.
Azken liburua 2017aren inguruan idatzi zen, eta orain liburu honekin irakurlen gozamenerako itzuli da. Izan ere, ziurtatu du su motelean idatzi dela, mimoz, ukimenez eta maitasunez, poema-liburu honen osagai nagusi gisa: “Su motelean idatzita dago, ardoa bezala, eta geldirik egon da harik eta bukatutzat eman dudan arte. Bidaia honetan lagun batzuen iritziaz jaso dut, hala nola, Pako Eizagirre, Marilo Trigo, Garazi Ugalde eta oso eskertuta nago. Aldi berean, liburu gehiago idatzi ditut, haurrentzat ere bai, argia ikusten joango direnak”. Izan ere, poema-bilduma honek, izenak adierazten duen bezala, ulertzeko denbora behar duten gogoetak jorratzen ditu. Olerkariaren barruan, Elisa Ruedak nanekin ere jolasten du eta, aldi berean, Antton Valverderen aintzatespena ere jaso du. “Antton Valverdek liburu honetako poema bat aukeratu zuen, hain zuzen ere, liburuari izenburua ematen dion izenburu bera duena, Zenbat denbora eta bere azken diskoaren barruan Gaua ausentziaren itzala dago. Hau izan da oparirik onena, beti egongo naiz eskertuta!”, azpimarratu du. Eta erantsi du: “Bada poema bat, sehaska kanta bat Ea herriaren izenarekin jolasten dena, haur txiki bati nana bat abesten diogunean, ea, ea, esaten diogu, hitz hauekin jolasten dut. Eako laguneei eskainia, Jon eta Marijeri. Bereziki gustatzen zaidan poema da, Ama Lurraren amatasunaz hitz egiten duelako, semeak umetokia uzten duenari buruz ; seme hori, itsasoa da”. Izan ere, Elisa Ruedak bere poema-liburu berriaren lerro eta adierazpenek islatzen dutenaren antzeko metafora egiten du. Hura baita bere bizitzaren filosofia. Hain zuzen, idazteko orduan duen inspirazioa bizi-tzan ematen duen urrats bakoitzetik lortzen du, urteei, bizitzari eta naturan egiten dituen ibilaldietatik pasatzean lortzen dituen gogoetatik. Itsasoak eta naturak idazteko inspirazioa ematen diotela dio, behar adinako lasaitasuna ematen diote, baina baita irakurle guztiei transmiti-tzeko behar den irmotasuna ere. “Bizitzaz, naturan zehar egiten ditudan ibilaldiez, niretzat itsasoa eta natura beharrezkoak dira idazteko, itsasora noanean, bertsoak boladan datoz, basoan ibiltzen naizenean, nigan errailtzen dira. Edozein lekutan egon daiteke inspirazioa. Elkarrizketa batean, berrietan, egunkarietan, gizartean, irakurketetan edo nire bizipenetan, adibidez”, adierazten du. Eta inspirazio hori lortutakoan, irakurle eta bere liburuen jarraitzaile guztiekin partekatzen du liburu berriak sortuz. Hala ere, oraingo honetan idazleak nobedade bat gehitu du liburu honetan; lehen aldiz, euskaraz idatzitako poema-liburua da, euskaldunei zein euskaldun berriei zuzendua.
Hain zuzen ere, nobedade hori izan da liburu hau idazteko alderdi zailenetako bat, idazleak zehaztu duenez. Hizkuntza aldatzea, berriarekin ausartzea... erabaki garrantzitsua izan da Elisa Ruedarentzat. “Nire hizkuntza batua da eta euskarazko nire lehen poema-liburua denez, nolabaiteko bertigoa sentitzen nuen”, gogorazten du. Hala ere, batuan idaztea aldarrikatzen duela era gaineratzen du. Harentzat desberdina den alderdi horretaz gain, beste zailtasun txikiren bat ere izan da: liburua noiz amaitu den erabakitzea, gauzak editatzen eta alda-tzen jarraitu gabe. “Zailena azken berrikuspenak izan dira, jada itxita dagoela erabakitzea. Ez nintzen inoiz amaituko!”. Baina, jada, perfekzioz, mimoz, denboraz, bukatu egin du. Eta orain liburu denda guztietan dago salgai, irakurle euskaldunen gozagarri. “Hain zuzen ere, liburua nire familiari eta euskara irakasle eta ikasleei eta euskaraz irakasten dutenei eskainita dago”, dio poztasunez. Liburu honetatik at, Elisa Rueda ez da geldirik egon eta idazten jarraitu du etengabe. Horregatik, laster argitaratuko da berak idatzitako haurrentzako liburu bat, album ilustratu batekin batera. Album hori Marta Extramianaren irudiekin aterako da, eta datorren urtearen hasieran beste poema-liburu bat argitaratuko da.
“Gaien artean, Naturarekiko maitasuna, Ama Lurrarena, haren bidez ikasten dudana... eta migrazioaren aurkako fanatismoak salatzen ditut”
“Su motelean idatzita
dago, ardoa bezala, eta geldirik egon da
harik eta bukatutzat
eman dudan arte”
