Jaiotzek behera egiten jarraitzen dute Euskadi osoan

Lortu al du beheranzko joera geldiaraztea jaiotzei dagokienez, bereziki euskal amei dagokienez? Zein da emakume etorkinen egoera? Horietan ere amatasunaren beherakadak jarraitzen al du?

Galdera horiei guztiei erantzunez, Eustat Euskal Estatistika Erakundeak beste txosten bat argitaratu du, ama euskaldunek amatasunean beherazko joera hartzeko duten joera berresten duena. Aldiz, ama etorkinek handitu egin dute amatasun portzentajea.

Txostenean, pandemiaren aurreko urteko datuak ere konparatzen dira 2019koekin alderatuta, eta, kasu honetan, jaitsiera % 11,6koa izan zen, eta Euskal Autonomia Erkidegoan 1975etik izan diren jaiotza-kopururik txikiena adierazten du. Espainiako nazionalitatea duten amen artean, ia zortzi puntu jaitsi ziren. Hala ere, atzerriko amen artean ehuneko bost igo ziren. Lurralde-banaketari dagokionez, Gipuzkoa da jaitsiera handiena izan duen lurraldea (-% 8,6) eta, ondoren, Araba (-% 4,3) eta, azkenik, Bizkaia (-% 1,4). Hala, 4.508, 2.267 eta 6.861 jaiotza izan dira, hurrenez hurren. Hilen arabera, urtarrilean izan ezik, orduan jaiotzek % 9,5 egin baitute gora, gainerakoetan, behera egin dute; jaitsiera hori nabarmenagoa izan da apirilean eta irailean (% 14,0 eta % 11,9, hurrenez hurren). Jaiotza-tasa 6,2 jaiotzakoa izan da mila biztanleko. Zifrarik altuena Araban izan da (‰ 6,8), ondoren Gipuzkoan (‰ 6,3) eta, azkenik, Bizkaian (‰ 6). Euskal Autonomia Erkidegoan, tasak 0,3 puntu egin du behera, 2020arekin alderatuta, eta 3,2 puntu, 2012arekin alderatuta. 1975etik izan diren jaiotza-tasa baxuenak dira, bai Euskal AEn bai hiru lurralde historikoetan. 

Bestalde, jaiotza gehieneko taldea 35 eta 39 urte bitarteko emakumeena izan da (guztizkoaren % 34,5). Ondoren, 30 eta 34 urte bitarteko amena (% 33,9). 40 urteko eta gehiagokoen taldea % 11,7 izan da, aurreko urtekoa baino 0,7 puntu gehiago. 25 eta 29 urte bitarteko amen haurtxoen kopurua % 12,9 izan da, eta 20 eta 24 urte bitartekoena, % 5,8. Azkenik, ama nerabeak guztizkoaren % 1,2 izan dira, 2021ean baino hamarren bat gehiago. “Amen batez besteko adina 33,6 urte izan da, aurreko urtekoa baino pixka bat handiagoa (33,5). Balio hori 34,6ra iristen da, espainiarren artean, eta 31,1 urtekoa da, ama atzerritarren kasuan. Ama lehenengoz izan direnen batez besteko adina, alegia, 2022an lehen semea edo alaba izan dutenena 32,6 urtekoa izan da”, azpimarratzen da txostenean.

Ildo horretatik jarraituz, amen nazionalitatea kontuan hartzen bada, % 29,9 atzerritarrak izan dira eta 4.079 ume erditu dituzte. 2021ean, ama atzerritarren ehunekoa % 27,2koa izan da, 2022an baino ehuneko 2,7 puntu gutxiago. Ama horien jaioterri nagusiak honako hauek izan dira: Maroko (756 ama), Kolonbia (409), Nikaragua (292), Errumania (226), Pakistan (198),Bolivia (179), Paraguai (174), Honduras (163), Aljeria (128), Nigeria (128), Venezuela (122) eta Ekuador (101). “Emakume atzerritarrek Euskadiko AEn bizi diren espainiarrek baino gazteago izan dituzte seme-alabak: kasuen % 39,6k 30 urte baino gutxiagorekin. Espainiako nazionalitatea duten amen kasuan, % 11,4k izan dute 30 urte baino gutxiagorekin”, gaineratu zuten Eustatetik.