- Berotegi-efektuko gasek eragindako klima-aldaketa indartsu hasi da nabaritzen, baina hori hasiera besterik ez da; Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako lurraldeek datozen urteetan tenperatura igotzen jarraituko dute. Onintze Salazar Euskal Meteorologia Agentziako (Euskalmet) meteorologoak DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkarian dioenez, klima-aldaketak muturreko tenperaturak igoko ditu, eta kolperik handiena Arabak hartuko du. “Gaur egun, klima-aldaketaren aurkako neurriak hartuko badira ere, ondorio horiek saihestezinak izango lirateke, eta datozen urteetan Euskadik ere izango ditu ondorioak, okerrago gainera. Klima-aldaketaren aurka ezer egiten ez badugu, itzulerarik gabeko egoeretara irits gaitezke, egoera itzulezinetara. Baina oraindik garaiz gabiltza”, ohartarazi du meteorologoak.
Joan den astean Espainian udako lehen bero-bolada bizi izan zen. Euskadin, “ez zegoen aurreikusita eta ez zen bizi izan”, baina tenperatura altuko jardunaldiak erregistratu ziren. Maximoa Kanpezun izan zen joan den larunbatean, tenperatura maximoak 41,4 gradura iritsi ziren. Hala ere, ez zen bero-boladatzat hartu, fenomeno hori gertatzeko bi gertaera izan behar direlako: lehenik eta behin, bero horretan iraunkortasun bat finkatu behar dute, ez egun zehatz bat, bestela hiru gutxienez. Bigarrenik, bero-bolada horrek tenperatura minimoei ere eragin behar die, “gaua freskatzen badu, gorputza ez da hainbeste nekatzen, beroak ez luke estres hori sortuko, eta orduan ez da bero-boladatzat hartzen”. Hala ere, Arabak eta Euskadi osoak muturreko tenperaturak erregistratu zituen, eta, okerragoa dena, hurrengo urteetan ere halaxe jarraituko du pixkanaka. Onintze Salazar-en arabera, arazo hori 40 urte lehenagotik aurreikusten zen eta orain nabaritzen hasi da. Izan ere, ordutik hona, klima-aldaketa da gizakiak aurrean duen ingurumen-mehatxu handiena. Horien ondorioak suntsitzaileak eta saihestezinak izan ez daitezen, ingurumen-adituek eta elkarteek ziurtatu dute erregai fosilekiko mendekotasuna eta berotegi-efektuko gasen emisioak nabarmen murriztu behar direla. Haren ondorioen artean, datuek erakusten dute munduko batez besteko tenperatura 1,1 gradu igo dela industriaurreko garaitik, eta, Industria Meteorologia Erakundearen arabera, inoiz izan den bosturtekorik beroena dela. Aldaketa horiek ere eragin ekonomikoa eta soziala dute: uztak eta elikagaien ekoizpena kaltetzea, lehorteak, osasun-arriskuak eta muturreko fenomeno meteorologikoak. Hau hasiera bat besterik ez da. Greenpeacek dioenez, “adituek islatzen dituzten egoera probableenetan, tenperatura-igoera 4,8 gradukoa izan liteke mende-amaierarako”. Onintze Salazarrek gaineratu duenez, “epe ez oso luzean gerta daiteke kontinente antartikoa izotzik gabe geratzea udan, eta horrek egoera guztiz desberdinean jartzen gaitu. Inoiz ez gara izotzik ez dagoen planeta batean bizi izan, oso arriskutsua da jolasten ari garenarekin”.
2003an, bere historiako bero-boladarik txarrena bizi izan zuen Euskadik. Hamaika egunez, eta hamaika gauetan, tenperatura maximoan mantendu zen, baita kostaldean ere, eta beroagatik estresa sortu zitzaien herritarrei. Harrezkero, Euskal Autonomia Erkidegoak ez du berriro erregistratu hain bero handiko olaturik, ez eta hain bero handiko tenperaturarik ere hainbeste egunez jarraian. Hala ere, klima-aldaketaren mehatxuak egoera berriak errepikatzea eta urtez urte tenperatura errekorrak errepikatzea eragozten du. Profesionalaren arabera, hain zuzen, bero handia izango da udan, muturrekoa, baina muturreko tenperaturak ere izango dira neguan, Filomena izeneko azkena bezalako fenomenoa bezala. “Ezinbestean, hurrengo urteetan bero-maiztasun bat egongo dela esan daiteke. Uholdeak eta lehorteak ere maizago gertatuko dira, tenperaturetan errekorrak hautsiko dira, baina ez leku guztietan, eta hori gero eta ohikoagoa izango da”.
Zehazki, Euskadiko hiru lurraldeetatik, arabarrak okerrera egingo du gehien, zehazki, lurraldearen erdialdean eta hegoaldean: “Arabako erdialdean eta hegoaldean gehiago nabarituko da klima-aldaketaren eragina, bero-boladak. Bizkaian eta Gipuzkoan gutxiago, Kantauri itsasoaren ekarpenagatik. Araba izango da hurrengo urteetan bero-boladek gehien jasango duten lurraldea”, ondorioztatu du Onintze Salazar meteorologoak.
“Inoiz ez gara izotzik ez dagoen planeta
batean bizi izan;
oso arriskutsua da
jolasten ari garenarekin”
“Epe ez oso luzean gerta daiteke kontinente antartikoa izotzik gabe geratzea udan”
Meteorologoa
