ahats-bilketaren operazioa. Horrela deitu dute Polizia Nazionalak eta Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetza Probintzialek EAEn egindako lan berrira. Helburua? Mahats-bilketan gerta daitekeen lan-esplotazioaren aurka borroka-tzea eta horretan jardun dezaketen bandak desegitea, hain zuzen ere.
Euskal Autonomia Erkidegoko Poliziaren Buruzagitza Nagusiko Immigrazio eta Dokumentu faltsu-tze Sareen Kontrako Unitateko (UCRIF) agenteek eta Arabako eta Bizkaiko Lan eta Gizarte Seguran-tzako Probintzia Ikuskaritzetako funtzionarioek "mahats-bilketa Operazioa" egin dute bi lurralde historikotan, irailaren 23tik urriaren 8ra bitartean, nekazaritza-jarduera horren ondoriozko lan-ustiapena prebenitzeko. Espainiako Gobernuak Euskal Autonomia Erkidegoan duen Ordezkaritzak atzo ohar baten bidez jakinarazi zuenez, Espainian "sexu-esplotaziorako xedez egindako gizakien salerosketa nagusi izaten jarrai-tzen duen arren", Estatuko Fiskaltza Nagusiaren azken memoriaren arabera, laneko salerosketaren delituengatik eta delitu-jardueraren helburuengatik egindako jarraipen-eginbideen kopurua 2018an 57 izatetik 2019an 131 izatera igaro da, eta horrek adierazten du delitu horiek "modu kezkagarrian eboluzionatuz doala". Izan ere, Polizia Nazionalak XXI. mendeko esklabotzatzat jotzen du lan-esklabotza mota hau. Atzo emandako datuen arabera, iaz 87 erakunde eta talde kriminal ikertu zituzten. Erakunde horiek hainbat nazionalitatetako gizakien salerosketan aritzen ziren. Adibidez, nigeriarrak, brasildarrak, kolonbiarrak, hondurastarrak, paraguaiarrak, uruguaitarrak, txinatarrak, errumaniarrak eta errusiar ukrainarrak. Erakunde horietako 13 lan esplotazioan aritzen dira, aipatutako iturrien arabera.
Berria ez den egoera horri, gainera, koronabirus garaian langile horientzat baldintza txarrak izateak dakarren arriskua gehitu behar zaio: "Horri pandemiaren ondoriozko egungo egoera soziosanitarioa gehitu behar zaio. Egungo egoera dela eta, horrelako jardueren kontrola inoiz baino garrantzitsuagoa da, infekzio-fokuak sortzeko arrisku handia baitago, langileei ematen zaizkien ostatu- edo lan-baldintzak egokiak ez badira", azpimarratu dute. Hori dela eta, Polizia Nazionalak eta Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetza Probintzialek 46 ikuskapen egin dituzte guztira 25 udalerritan. Guztira, 430 mahats-biltzaile identifikatu dituzte, eta 14 atxilotu, dokumentuak faltsu- tzea, nortasuna usurpatzea edo herrialdean modu irregularrean egotea egotzita.
Lan hau ez da berria ez Polizia Nazionalarentzat, ezta Euskadiko Laneko eta Gizarte Segurantzako Probintzia Ikuskatzailetzarentzat ere. Urtez urte gogor lan egiten dute talde kriminalek mahats-bilketan zehar biktimak laboralki esplotatzea saihesteko. Pandemia dela eta, garrantzi handiagoa du aurten, baina, egia esan, polizia talde horien atzetik dabil urtez urte. Adibidez, egunkari honek argitaratu zuen bezala, duela hilabete batzuk, joan den otsailean zehazki, Guardia Zibilak desegin egin zuen jornalarien lan-esplotaziorako gizakien salerosketari buruzko sare bat, Nafarroako Erriberan eta Errioxan mahats-bilketaren kanpainan. Operazio horren baitan, lau pertsona atxilotu zituzten eta bosgarren bat ikertzen ari ziren. Gainera, 30 biktima identifikatu zituzten, guztiak portugaldarrak. Ikerketan zehar, agenteek egiaztatu ahal izan zuten egileek Portugalen atzeman zituztela biktimak, inguru sozial ahuletan, eta, ondoren, itxuraz erakargarriak ziren lan-baldintzak eskaini zizkietela.
Ondoren, Guardia Zibilak adierazi zuenez, pertsona horiek Nafarroara edo Errioxara eraman zituzten nekazaritza-lanak baldintza kaskarretan egiteko lan-eskubide asko urratuz. Ildo horretan, Guardia Zibilak zehaztu zuen lanaldiak araututako estandarrak baino askoz handiagoak zirela, eta ordainsari-sistema baten bidez, atxilotuetako batek, lansari guztiak jasotzen zituela, gero banaketa denboraldia amaitu ondoren egiteko, ostatuagatik eta mantenuagatik beretzat zuen zatia kenduta.
