Zerua beti beherago dago ez da Karlos Linazasorok (Tolosa, 1962) Utriusque Vasconiae argitaletxean eman duen lehen liburua. Irakurri dizkiogu aforismoen Esan gabe doaz eta Apenas egunkari poetikoa. Azken honi buruz hementxe bertan genioen iruditzen zitzaigula Linazasororen bibliografia zabalaren beste kate begi bat, heriotzatik bizitzara egiten zuena, duda agertarazten zuena gauzen gainean eta, halabeharrez, konpilazio itxura hartzen geniola. Ez alferrik; idazle honen etorria itzela da-eta. Idatzi eta idatzi egiten ditu burura datozkionak, gero Tenpora-ren abesti bihurtzen diren txatalak, Trilogia hiperlaburra delakorako (Elkar, 2016) material ironikoa ematen diotenak edo eguneroko gogoeta poetikoa e-mailez bidaltzeko aitzakia. Denak balio dio literatura modu konpultsiboan bizi duenari.
Tolosako liburutegiko ordu mortuetan, zaratatsuetan, kanpoan elaiak ibili zein elur isila erortzen ari, berak beti dauka hitza mingainaren puntan: “Esango nuke, lagun, betikoa/ naizela, zaharragoa akaso;/ bidean galtzen naiz iparrari so/ eta izarrez betetzen zait golkoa.// Zorionaren bila jarraitzen dut/ eta berak gutxitan aurkitzen nau,/ nahiz ez naizen jainko edo hamalau/ eta ez daramadan txarkeria zut”
Oraingo honetan beraz, bere haikuekin ohi duenez, neurriaren kortsea ezarri dio asmamenari. Eta muga askotan beste era bateko sormenaren atea da. Errimak eta neurriak mugatua, mugagabe doakio irudimena, poema bakoitzaren hasieran poetak berak ere igarri ezin duen zidorretatik.
Kuartetoak dira, oker ez banago, Zerua beti beherago dago honetako berrogei piezetatik gehientsuenen A, B, B, A errimadun lehen bi ahapaldiak, eta hurrengo ahapaldi biak sextillak izan bide dira, baina Petrarkista ez den honek ezin igarri. Latinoen neurri eta errima klasikoetan galdurik, bere burua kausitu du halako batean Linazasorok: “Elurretan zirriborro urdin izoztuak,/ lau puntu kardinaletarantz hatzak/ isilik,/ irri baten ibaia aurkitu nahian,/ ez hilik,/ edo ni gabe bizi diren azken uluak.// Neguak harrapatu nau etxetik/ kanpora,/ ez daukadalako etxetik kanpora/ etxerik,/ ez argirik inon nor naizen jakin dezadan”.
Klasikoen bidetik idazten die poetak bizitzaren eta heriotzaren indarrei. Poltsikoan sartzeko moduko edizio txiki praktikoa da liburua, irribarre bat edo hasperen bat aterako dizkizuna, gogoraraziz galdera ba-tzuk daudela eternoak, behinolako haiek eta gu geu ez garela oso diferenteak: “Guztia delako dardara eta/ maitasuna,/ oro arrisku eta erein dugun/ hazia,/ biok bat izango gara ezer ez eta/ dena”.
Irakurketa aberastu hori, klasikoa eta gaur egungoa era berean, Linazasororen konstanteetako bat da. Berak esana da literatura eta bizi-tza gauza bera direla: “Neurea metafikzio konpletoa da; goizean goizik, lo txar baten ondoren, idazle bihurturik esnatzen den liburuzain gizagaixoaren historia lazgarria... Bizi-tzak bazkatzen du nire Literatura, eta alderantziz”. Bazka dekantatu horren emaitza bizia eta freskoa da, horregatik, obra txiki asmo handiko hau ere. Zerua beti beherago dagoela esanez gaztigatzen digu ametsak ez direla iritsi ezinak, ezpada lurrean bizi beharrekoak. Eta korrelatu hori -mundutar garelako garela zeruko- inoiz ahaztu behar ez genukeen egia poetiko bat da.
