- Sexu erasoak eta bortxaketak gorantz jarraitzen dute Araban, pandemiak markatutako urte batean %100era bitarteko igoera nabarmenarekin.
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkarian eskaini dituen datuen arabera, joan den urtean 14 emakumek salatu zuten lurralde honetan bortxaketa bat jasan zutela, eta beste hamabi emakumek sexu-erasoak salatu zituzten, hala nola, baimendu gabeko ukitzeak edo eraso fisikoak. Bizkaian eta Gipuzkoan, aldiz, behera egin dute sexu-erasoek eta bortxaketek: Bizkaian 117 izatetik 2019an eta 82ra pasatu ziren 2020an; Gipuzkoan, berriz, 62 kasutik 35era pasatu ziren. Urteko lehen bost hilabeteak gaitz matxistak ere markatu ditu. Izan ere, 66 emakumek jasan dute mota horretako askatasun-gabetzea, eta eraso edo abusu sexualak jasan dituzte; 42 kasutan ere, eraso hori onartu gabeko sexu-harremanera itrisi da, hau da, bortxatzera. Kasu horietatik lau Arabakoak dira (sexu-erasoa eta hiru bortxaketa), 43 Bizkaikoak (15 sexu-eraso eta 28 bortxaketa) eta 19 Gipuzkoakoak (24 eraso 42 bortxaketa).
Kasu handi horien atzean zigorren gogortasunik eza eta horrek eragiten duen dei-efektua daude, Clara Campoamor elkarteko presidente Blanca Estrella Ruizen ustez; izan ere, haren esanetan, bortxaketak izen hori hartu eta sexu-eraso edo sexu-abusua bezalako terminoak alde batera utzi beharko lirateke, horrek zigorra murriztea eragiten baitu abusu bat (ukituak) edo eraso bat (kolpe fisikoa) ulertzeagatik. Eta balorazio hori egiten du, hain zuzen ere, abusuaren eta bortxaketaren arteko bereizketa teorian amaitzen duen legea onartu den aste honetan. Hain zuzen ere, Pedro Sanchezek zuzentzen duen Gobernuak sexu askatasunaren berme osorako lege organikoaren proiektua onartu zuen asteartean, sexu harremanetan baimen espresua arautzen duena eta abusuaren eta bortxaketaren arteko bereizketarekin amaitzen duena.
Hala ere, Clara Campoamor elkartetik, presidenteak dio lege horrek oraindik ez duela benetako desberdintasunik sortzen bortxaketaren eta sexu-abusuaren artean: "Lege honekin gauza berera itzuliko gara. Guk eskatzen duguna da bortxaketa bat ezin dela sexu eraso edo abusu gisa katalogatu, uzkiko, ahoko eta baginako bortxaketa gisa soilik. Ez dugu desbideratze gehiagorik nahi, termino sinpleagoekin, hala nola erasoa edo abusua terminoekin, bortxatzailearen kondena apalagoa bihurtzen dutelako horrela. Emakume bat bortxatzen duenak bortxatzen du. Ez du erasorik egiten, ezta abusurik ere. Bortxaketa bat da. Eta hori da nahi duguna esatea", aitortu du. Ildo horretatik, gogora ekarri du La Manadaren kasua, Iruñean 2016ko uztailaren 7an izandako azken bortxaketa mediatikoenetako bat, San Fermin jaietan, non bost gizonek neska gazte bat bortxatu baitzuten: "Kasu honetan, La Manadari zigorra ezarri zioten abusuagatik. Baina ez zuten sexu- abusurik egin: Bortxaketa bat izan zen"."Horregatik da garrantzitsua lege bakoitzari bere izenez deitzea". Hala, Clara Campoamor elkarteak ez du lege berria onartzen, bortxaketa hitza "abusu-sexual eta sexu eraso hitzaren barruan onartzen delako".
Iazko datuak. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkarian eskaini dituen datuen arabera, joan den urtean 14 emakumek salatu zuten lurralde honetan bortxaketa bat jasan zutela, eta beste hamabi emakumek sexu-erasoak salatu zituzten, hala nola, baimendu gabeko ukitzeak edo eraso fisikoak.
Euskadin. Bizkaian eta Gipuzkoan, aldiz, behera egin dute sexu-erasoek eta bortxaketek: Bizkaian 117 izatetik 2019an eta 82ra pasatu ziren 2020an; Gipuzkoan, berriz, 62 kasutik 35era pasatu ziren. Urteko lehen bost hilabeteak gaitz matxistak ere markatu ditu. Izan ere, 66 emakumek jasan dute mota horretako askatasun-gabetzea, eta eraso edo abusu sexualak jasan dituzte; 42 kasutan ere, eraso hori onartu gabeko sexu-harremanera itrisi da, hau da, bortxatzera.
"Lege berri horrekin gauza berera itzuliko gara. Guk eskatzen duguna da bortxaketa bat ezin dela sexu eraso edo abusu gisa katalogatu, uzkiko, ahoko eta baginako bortxaketa gisa soilik. Ez dugu desbideratze gehiagorik nahi, termino sinpleagoekin, hala nola erasoa edo abusua terminoekin, bortxatzailearen kondena apalagoa bihurtzen dutelako horrela. Emakume bat bortxatzen duenak bortxatzen du. Ez du erasorik egiten, ezta abusurik ere. Bortxaketa bat da. Eta hori da nahi duguna esatea".
"La Manadari zigorra ezarri zioten abusuagatik. Baina ez zuten sexu- abusurik egin: Bortxaketa bat izan zen".
Bortxaketak; urtarrila-maiatza 2021
Agresio sexualak (guztiak); urtarrila-maiatza 2021
