Historia eta Arkitektura Ondarearen Zerbitzuak bisita bat egin du egiaztatzeko Etxabarri Dibiñako Done Eztebe baseliza zaharberritzeko obra amaitu dela; izan ere, Arabako Foru Aldundiko Kultura eta Kirol Sailak kultura ondarearen kontserbazio eta zaharberrikuntzarako urtero egiten duen deialdiaren bidez 2023an diruz lagundutako hiru baselizetako bat da.

Zehazki, II. fasea (Etxabarri Dibiñako Done Eztebe baseliza egokitzea) diruz lagundu da, 19.649,95 euroko aurrekontua izanik Foru Aldundiak 6.522,84 euroko dirulaguntza eman baitu, obraren arduraduna den Zigoitiko Udalak eskatuta.

Bestalde, ALHAOk hilaren 10ean argitaratu zuen Arabako Lurralde Historikoko eta Trebiñuko enklabeko kultura ondarea kontserbatzeko eta zaharberritzeko toki erakundeek sustatzen dituzten esku hartzeetarako dirulaguntzen 2024ko deialdia, 500.000 eurokoa dena. Aurkezteko epea 20 egun baliodunekoa izango da, hilaren 11tik aurrera; hau da, otsailaren 7ra arte, egun hori barne.

Done Eztebe baseliza

Ondarearen ikuspegitik, baseliza Euskal Kultura Ondarearen Zentroko inbentario arkitektoniko eta arkeologikoetan jasota dago. 1997an Ustezko Zona Arkeologiko izendatu zuten EHAAren 129. zenbakian, eta gaur egun Arabako Foru Aldundiaren Ondare Historiko Arkitektonikoaren Dokumentu Funtsetan jasota dago.

Muino batean dago, Etxebarri Dibiñaren gainean, herria menderatzen, antzinako mandazain bidean. Eraikinak oinplano ia karratua du, eta dorre gotor beheratuaren itxura du. Hormak harlangaitzezkoak dira, bao handiko leihatea dute eta arku zorrotz samarra, lehenengo solairuan, ekialdeko aldean; beste ate batek ere arku zorrotz samar bat du, eta gezileihoen arrastoak hegoaldeko fatxadan. Eraikin horren barruan, XVII. mendearen amaieran, baseliza eraiki zuten. Laranja erdi itxurako estalkia du, erradio nabarmenduna eta petxinetan oinarrituta, pilastren gainean.

Bere garaian, Done Ezteberen irudia zeukan erretaula bat eta Santa Luziaren eta Santa Katalinaren XVIII. mendeko tailuak barne hartu zituen. Gaur egun, Zigoitiko Udala, Abadelaueta Etnografia Elkartearen laguntzarekin, kultura ondasuna eta haren ingurunea gaitzea eta hari garrantzia ematea aztertzen ari da.

Egindako jarduketen laburpena

1. fasea (2021): baseliza birgaitu zen; hau da, eraikinaren zimenduak saneatu eta drainatu ziren, barrualdeko hezetasun arazoa kentzeko. Horretarako, jarduketak egin ziren barneko zolan eta perimetroko espaloian, eta kostua 37.282,62 eurokoa izan zen, BEZa barne. Lehen fase horretarako 30.231 €-ko dirulaguntza eman zuen Arabako Foru Aldundiko Kultura eta Kirol Sailak.

2. fasea (2023): eraikinaren barrualdea egokitzeko obrak; zehazki, kanpoko arotzeriak atontzea eta gezileihoak, horma zuloak, ateburuak eta leihoen eta ateen inguruak finkatzea.