Xabier Artola Zubillaga Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileari Carlos J. Finlay 2022 Ordena eman berri dio Kubako Zientzia, Teknologia eta Ingurumen Ministerioak. Sari hau da Kubak bertako eta atzerriko zien-tzialariei ematen dien kondekoraziorik gorena. Kubako gobernuak Xabier Artola HiTZ zentroko eta Ixa taldeko kideari Kubarekiko lankidetza zientifikoaren bi hamarkada baino gehiago aitortu dizkio, bereziki Santiago de Cubako Zientzia, Teknologia eta Ingurumen Ministerioaren Hizkuntzalaritza Aplikatuaren Zentroarekin (CLA, Centro de Lingüística Aplicada) egindakoa. Besteak beste, Xabier Artola doktoreak, Ixa taldeko beste ikertzaile batzuekin batera, azpiegitura konputazional bat garatu du Hizkuntzalaritza Aplikatuaren Zentroko ikertzaileekin batera. Azpiegitura hori funtsezkoa izan da Diccionario Básico Escolar hiztegiaren edizio elektronikoak eta inprimatuak (PDF) lortzeko; hiztegia Eloína Miyares Bermúdez eta Vitelio Ruiz Hernández doktoreek sortua da, eta egun CLAk mantendu eta berritzen du. Xabier Artolak Kubako Santiagoko Udal Gobernuak Bisitari Goraipatua saria jaso zuen 2005ean..
Hala, eta ildo horretatik jarraituz, saria irabazi zuena oso pozik eta harro agertu zen jaso zuen sariagatik, eta “elkartasuna” eta “lankidetza zientifikoa” aitortu zioten: “Carlos J. Finlay ordena atzerriko irakasleen sailean jaso izana ohore handi bat da eta harro sentiarazten gaitu. Uste dugu hala dela Euskal Herriko Unibertsitatearen-tzat ere, Kubaren eta Euskal Herriaren arteko lankidetzari eta elkartasunari egindako aitortza ere baden neurrian. Eskertu beharra diegu Hizkuntzalaritza Aplikatuaren Zentroko langile guztiei, eta, bereziki, zentroaren zuzendari den Leonel Ruiz Miyares doktoreari Finlay Ordena guri eman diezaguten bideratu duten proposamenak aurrera egin zezan egindako lana”, esan eta gaineratu zuen: “Kubako zentrokoen eta Ixakoen arteko lankidetza emankorra izan da urte hauetan, ikerkuntzan zein Hizkuntzalaritza Aplikatuaren Zentroak antolatzen dituen sinposioei dagokienez, eta etorkizunean ere hala izaten jarraitzea espero dugu. Egun esku artean ditugun proiektuez gain, badira beste eremu batzuk, zeinetan bi taldeontzat interesgarri liratekeen proiektu berriak diseinatu eta garatzen ahal diren; hala nola, hizkuntza-teknologien aplikazioa irakaskuntzan, sare neuronaletan oinarritutako ikaste-tekniken aplikazioa hizkun-tzaren prozesamenduko hainbat arlotan, eta abar”.
Euskal Herriko Unibertsitatetik azaldu zutenez, Xabier Artola Zubillaga Euskal Herriko Unibertsitateko Informatika Fakultateko irakasle izan da, Donostian, 1985etik. 2008tik aurrera irakasle agregatua, eta 2022ko maiatzetik hona, jubilatu eta gero, ohorezko lankide akademiko gisa jarraitzen du unibertsitatearen barruan. Irakaskuntzari dagozkion lanak Informatika lizentziatura eta ingeniaritzetan egin ditu, eta orobat eman ditu eskolak hainbat master eta doktorego ikastarotan ere. Ikerkuntzari dagokionez, berriz, hizkuntzaren prozesamenduan diharduten Ixa taldean eta HiTZ hizkuntza-teknologiako zentroan ari da. Hizkuntzaren tratamendu automatikoaren arloan beti, eta batez ere morfologia eta lexikografia konputazionaletan, eta corpus-hizkuntzalaritzan.
Sari honekin, euskal herritar honen lan zientifikoari egiten dioten aitorpen garrantzitsua da. Kubaren eta Euskal Herriaren arteko lankidetza zientifiko sendo eta garrantzitsua ere erakusten du. Iaz Kuban geratu zen sari hori, eta Kubako hainbat ikertzaile eta erakunderen artean banatu zen.
Saria
Carlos J. Finlay saria Kubako Errepublikako Estatu Kontseiluak ematen die Kubako eta atzerriko herritarrei, merezimendu apartak aintzatesteko, natura- edo gizarte-zientzien garapenari egindako ekarpen baliotsuengatik, zientzien aurrerapenean eta gizateriaren onurarako salbuespenez lagundu duten zientzia- edo ikerketa-jarduerengatik, eta, bereziki, herriaren osasuna eta ongizatea zaindu eta hobetzeagatik.
Aurten sari hau Euskadira iritsi da eta Euskal Herriko Unibertsitatetik harro daude errekonozimenduagatik. Saritua bera harro agertu da sariagatik, egindako lana aitortzen duelako: “Carlos J. Finlay ordena atzerriko irakasleen sailean jaso izana ohore handi bat da eta harro sentiarazten gaitu”, azpimarratu zuen. Izan ere, Kubako zentrokoen eta Ixakoen arteko lankidetza “emankorra izan” dela ere gaineratu zuen, ikerkuntzan zein Hizkuntzalaritza Aplikatuaren Zentroak antolatzen dituen sinposioei dagokienez.
Etorkizunari begira, beste proiektu batzuetan ari dira elkarlanean: “Bi taldeontzat interesgarri liratekeen proiektu berriak diseinatu eta garatzen; hala nola, hizkuntza-teknologien aplikazioa irakaskuntzan”.
Xehetasunez
Esaldia. “Carlos J. Finlay ordena atzerriko irakasleen sailean jaso izana ohore handi bat da eta harro sentiarazten gaitu. Uste dugu hala dela Euskal Herriko Unibertsitatearentzat ere, Kubaren eta Euskal Herriaren arteko lankidetzari eta elkartasunari egindako aitortza ere baden neurrian. Eskertu beharra diegu Hizkuntzalaritza Aplikatuaren Zentroko langile guztiei, eta, bereziki, zentroaren zuzendari den Leonel Ruiz Miyares doktoreari Finlay Ordena guri eman diezaguten bideratu duten proposamenak aurrera egin zezan egindako lana”, esan eta gaineratu zuen: “Kubako zentrokoen eta Ixakoen arteko lankidetza emankorra izan da urte hauetan, ikerkuntzan zein Hizkuntzalaritza Aplikatuaren Zentroak antolatzen dituen sinposioei dagokienez, eta etorkizunean ere hala izaten jarraitzea espero dugu. Egun esku artean ditugun proiektuez gain, badira beste eremu batzuk, zeinetan bi taldeontzat interesgarri liratekeen proiektu berriak diseinatu eta garatzen ahal diren; hala nola, hizkuntza-teknologien aplikazioa irakaskuntzan, sare neuronaletan oinarritutako ikaste-tekniken aplikazioa hizkuntzaren prozesamenduko hainbat arlotan, eta abar”.
Saria. Carlos J. Finlay saria Kubako Errepublikako Estatu Kontseiluak ematen die Kubako eta atzerriko herritarrei, merezimendu apartak aintzatesteko, natura- edo gizarte-zientzien garapenari egindako ekarpen baliotsuengatik, zientzien aurrerapenean eta gizateriaren onurarako salbuespenez lagundu duten zientzia- edo ikerketa-jarduerengatik, eta, bereziki, herriaren osasuna hobetzeagatik.
