Datuak. Sexu-askatasunaren aurkako delituetatik nabarmentzen da, bere tipologiarik larrienean, sexu-eraso baten biktima izan diren emakumeen kopurua ere %30 hazi dela nabarmen, (186 kasu, 2020an salatutako 143 kasuetatik). Gogoan izan behar da sexu-erasoek barne hartzen dituztela baimendu gabeko ukituak eta uzkiko, baginako edo ahoko penetrazioa duen bortxaketak. Nolanahi ere, Ertzaintzak ziurtatu du delitu larri horiek ebazpen-maila handia dutela, % 85,6koa, hain zuzen ere.
Harremana. Eusko Jaurlari-tzako Segurtasun Sailaren arabera, "2021. urtean, Sexu Askatasunaren kontrako Delituak %12 hazi dira, eta, aurreko urteetako joerari jarraiki, egiaztatu da delitu gehienetan biktimaren eta autorearen artean aldez aurreko harremana dagoela, eta horrek laguntzen du delituak ebazten", adierazi dute txostenean. Gainera, erasotzailearen eta biktimaren artean aldez aurreko hurbiltasun- edo adiskidetasun-harremanik ez dagoenean, normalean, funtsezko faktoreek bat egiten dute, hala nola aukerak, jende-pilaketak, gaueko aisialdia, aisialdi orokorra eta alkohola edo drogak, Ertzain-tzak egindako txostenean behintzat azpimarrratzen den bezala.
- Ertzaintzak 2021eko Euskadiko kriminalitateari buruz egindako txostenaren arabera, delitu-jarduerak gora egin du arau-hauste penal gehienetan Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Daturik esanguratsuenetako bat askatasun sexualaren aurkako delituetan izandako igoera handia da, % 33,46raino igo baita (2020an baino 174 biktima gehiago), 520tik 694ra pasatuz.
Sexu-askatasunaren aurkako delituetatik nabarmentzen da, bere tipologiarik larrienean, sexu-eraso baten biktima izan diren emakumeen kopurua ere %30 hazi dela nabarmen, (186 kasu, 2020an salatutako 143 kasuetatik). Gogoan izan behar da sexu-erasoek barne har-tzen dituztela baimendu gabeko ukituak eta uzkiko, baginako edo ahoko penetrazioa duen bortxaketak. Nolanahi ere, Ertzaintzak ziurtatu du delitu larri horiek ebazpen-maila handia dutela, % 85,6koa, hain zuzen ere. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailaren arabera, "2021. urtean, Sexu Askatasunaren kontrako Delituak %12 hazi dira, eta, aurreko urteetako joerari jarraiki, egiaztatu da delitu gehienetan biktimaren eta autorearen artean aldez aurreko harremana dagoela, eta horrek laguntzen du delituak ebazten", adierazi dute txostenean. Gainera, erasotzailearen eta biktimaren artean aldez aurreko hurbiltasun- edo adiskidetasun-harremanik ez dagoenean, normalean, funtsezko faktoreek bat egiten dute, hala nola aukerak, jende-pilaketak, gaueko aisialdia, aisialdi orokorra eta alkohola edo drogak. Hala, gizarte-egoerak murriztailea izaten jarraitzen duen heinean (mugikortasun-murrizketa, ordutegiak), "sexu-askatasunaren aurkako delituen kopuruak bere horretan jarraitzen du, eta agertoki berriak izateak eta espazio publikoak okupatzeak bakarrik handitzen dituzte zifra horiek", azaldu dute aipatutako txostenean.
Bestalde, askatasun sexualaren aurkako beste arau-hauste batzuen atalean, Ertzaintzak % 34,75eko igoera jaso du (2020an baino 85 salaketa gehiago), eta % 20koa (85 baino gehiago), 2019rekin alderatuz gero. Horregatik, adierazten dutenez, adierazgarria da esatea, oro har, Sexu Askatasunaren Aurkako Delituen areagotzearen protagonista, sexu-askatasunaren aurkako beste arau-hauste batzuk izeneko kapitulua izan dela, eta horren barruan sartzen direla abusua, jazarpena, exhibizionismoa eta sexu-probokazioa, sexu-esplotazioa eta prostituzioa. "Guztien artean, Internet bidez eta sare sozialen bidez egindakoak daude, biztanleek gehien erabiltzen duten teknologia eta, bereziki, gazteen artean", zehaztu dute.
Ildo beretik jarraituz, emakumeen aurkako indarkeriari dagokionez, delitu horiez gain, badaude beste batzuk igo direnak ere. Hala, tamalez, aipatzekoa da genero-indarkeria ere pixka bat handitu egin dela 2021. urtean aurreko urtearekin alderatuz.
Ildo horretatik, 2020an, 3.814 emakumek salatu zuten gaitz matxistaren biktima zirela. Datu datu hori beste 54 salaketatan areagotu zen (3.873) urtebete geroago. Familia barruko indarkeriagatiko 1.106 salaketa ere erregistratu ziren (familian gertatzen den portaera eta delitua, kalte fisikoa, psikikoa edo osotasun sexuala eragiten duena, edo familiako kide baten beste edozein eraso mota). Hala ere, Er-tzaintzak dioenez, eta delitu-mota hori ebazteari dagokionez, "datuen arabera, %85,6 Ertzaintzak ebatzi zituen. Sexu-erasoei dagokienez, ehuneko hori %90,3raino igotzen da", azpimarratu dute.
Zoritxarrez, sexu-erasoak ez dira azken urtean nabarmen igo diren delitu bakarrak. Izan ere, pandemiak eragindako murrizketen ondorioz, 2020an jarduera kriminala asko jaitsi ondoren (-%18,62), 2021ean delinkuen-tzia-datuak pixka bat berreskuratu dira (+%10,28 2020arekiko), nahiz eta oraindik 2019an lortutako maximoaren azpitik egon (-%10,25 urte horrekiko). "2021ean, populazioa konfinatzea agindu ez zen arren, hainbat murrizketa izan ziren, eta, horren ondorioz, delituen kopuru osoa txikiagoa izan da 2017tik aurrera, 2020. urtea izan ezik", zehaztu dute.
"Ildo horretatik, hilketa delituei eta horien formei dagokienez, 2021ean Euskal Autonomia Erkidegoak 80 ez-zilegitasun izan zituen, aurreko urtean baino %37,93 gehiago. "Nabarmendu behar da igoera Gipuzkoan izandako hilketa-saiakeren igoeran oinarritzen dela; izan ere, 2020ko 30 hilketa-saiakera gertatu ziren", azaldu dute. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan gertatutako dolozko hilketei edota hilketei dagokienez, hamar kasu erregistratu ziren (2020an baino bi gutxiago).
"Egileek aurrez prestatutako hilketen ondorio diren salbuespenezko kasuetan izan ezik, dolozko hilketen orokortasuna (bai kontsumituak, bai saialdiak) arrebatoetan, haserrean edo jeloskortasunean oinarritutako berezko eztabaida edo liskarren ondorio dira", ondorioztatu dute.
2021. urtean sexu askatasunaren kontrako delituak %12 hazi dira, aurreko urteetako joerari jarraiki
Askatasun sexualaren aurkako beste arau-hauste batzuen atalean, Ertzaintzak %34,75eko igoera jaso du
