Erakusketa. Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkartetik lanean jarraitzen dute sendabiderik gabeko gaixotasun terminala duten pertsona guztientzat heriotza duina, sufrimendurik gabea eta erabakiorra babesteko beharra gero eta gehiago ikusarazteko. Erakusketa hau zabalik dago joan den astelehenetik aurrera eta hilaren 25era arte, El Pilar gizarte-etxean, eta, gainera, hainbat jarduera eta hitzaldi egiten ari dira arlo horretan irakasteko.
"Gizakia beste izaki biziengatik bereizten eta definitzen gaituen ezaugarrietako bat norbere amaieraren jakitun izatea da, egunen batean hilko garela jakitea. Alabaina, eta bitxia bada ere, jaiotzean segurtzat dugun gauza bakarra -hilko garela, alegia-,
horixe bera da gehien bazter-tzen duguna, gure bizitzatik alboratu egin nahiko bagenu bezala, aurrez aurre begiratu nahiko ez bagenio bezala. Erakusketa honetan, aldiz, margoen egileek heriotzaz hausnartu nahi izan dute, heriotzari begiratu, heriotza interpretatu, nork bere erara, hori bai".
- Duintasunez bizitzea eskubidea da, baina baita lasaitasun eta zintzotasun berarekin hiltzea ere. Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkartetik lanean jarraitzen dute sendabiderik gabeko gaixotasun terminala duten pertsona guztientzat heriotza duina, sufrimendurik gabea eta erabakiorra babesteko beharra gero eta gehiago ikusarazteko. Oraingoan, elkarteak beste bultzada bat eman dio sentsibilizazio horri, herritarrengana emozioetatik iristen saiatuz, heriotza duina modu bisual eta ilustratuan islatzen duen erakusketa batekin. Erakusketa hau zabalik dago joan den astelehenetik aurrera eta hilaren 25era arte, El Pilar gizarte-etxean, eta, gainera, hainbat jarduera eta hitzaldi egiten ari dira arlo horretan irakasteko.
"Gizakia beste izaki biziengatik bereizten eta definitzen gaituen ezaugarrietako bat norbere amaieraren jakitun izatea da, egunen batean hilko garela jakitea. Alabaina, eta bitxia bada ere, jaiotzean segurtzat dugun gauza bakarra -hilko garela, alegia-, horixe bera da gehien baztertzen duguna, gure bizitzatik alboratu egin nahiko bagenu bezala, aurrez aurre begiratu nahiko ez bagenio bezala", esan eta adierazi dute elkartetik: "Erakusketa honetan, aldiz, margoen egileek heriotzaz hausnartu nahi izan dute, heriotzari begiratu, heriotza interpretatu, nork bere erara, hori bai".
"Bizitzaren amaiera, heriotza konstante bat da bizitzan zehar, eta historian zehar izan duen irudikapenak, ikuspuntu filosofiko, artistiko, literario... orriak eta museoak bete ditu. Erakusketa honek heriotza bezalako gertaera gizatiar horretara hurbildu nahi gaitu, ikuspuntu partikular, askotariko eta sortzaile batzuetatik. Lanak ez du atzean uzten tristura, ziurgabetasuna, beldurra, baina ilustrazioak eraikitzaileak, iradokitzaileak, gogorarazleak eta poetikoak dira", azaldu du elkartetik DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkarira Cristina Valverdek. "Bakoitzak bere kultura-, pertsona- eta gizarte-ezagutza izango du ilustrazioen aurrean. Apustu kolektiboa da, heriotzaz lasaitasunez, soseguz eta naturaltasunez hitz egin ahal izateko hizkuntza desberdinak erabiliz, kasu honetan irudien bidez", zehaztu du.
Erakusketa honek beste urrats bat eman du heriotza duina ikusarazteko premian, lagundutako herio-tzarekin edo eutanasiarekin. Zehazki, aurtengo martxoaren 25ean, eutanasiaren legeztatzea argitaratu zen Estatuko Aldizkari Ofizialean. Eta hilabete hauetan jada hasi dira lehen eskaerak izapidetzen. Valverdek balioesten duenez, haren aplikazioa askotarikoa da, eta erritmo desberdinak ditu, legearen aurreko ikuspegietan oinarrituta. "Momentua da praktikan jartzeko eta ideia ideologikoak saihestea. Eskaera egiten duenari erantzun arduratsua emateko unea da, legeak jasotako eskubidea erabiliz, aldeko edo kontrako jarrera partikularren gainetik", dio. Euskadin, irailera arte, zortzi eutanasia-eskaera aurkeztu dira Saileko iturrietatik azaltzen dutenez. Horietatik, hiru onartu dira, eta kasuren bat ez da onartu, baina "aztertzen ari dira". Ildo horretatik, Valverderen esanetan, "komenigarria litzateke herritarrei informazioa ematea, ez bakarrik web-orrian, baizik eta hedabideetan, osasun-zentroetan eta hezkuntza-curriculumean ere sartzea. Ezagutzen ez diren eskubideak ez dira egikaritzen". Ildo horretatik, gogoratu du, halaber, herio-tza duina eskatzeko aukera dagoela zabaltzeak eta gogoratzeak ez duela horretara bultzatzen; besterik gabe, "gogoratu" egiten du duintasunez hiltzeko aukera dagoela. "Eskubideak ez dira betebeharrak. Bakoitzak erabakiko du behar dituzten ala ez eta eraginkor egiten dituzten", azpimarratu du.
Zer ezkutatzen da eutanasia-eskaera bakoitzaren atzean? Nor dira sufrimendurik gabe hiltzeko laguntza eskatzen duten pertsonak? Cristina Valverdek zehazten duenez, eutanasiaren edo lagundutako heriotzaren eskaera bakoitzaren atzean sufrimenduz betetako pertsonak ezkutatzen dira, hainbat arrazoirengatik bizitza duina izateari utzi diotenak eta atsedenerako heriotza behar dutenak: "Eskaera horien atzean, heriotza eskatzen duen pertsonarentzat duina izateari utzi dion bizitza bizitzen jarraitu nahi ez izateko nahia ezkutatzen da; eskaera horren atzean, norberaren bizitzaren autonomia ere dago, bere bizitzaren ardura hartzeko", gaineratu du.
Horregatik, eta eskubide hori aldarrikatzeko, Cristina Valverderentzat erakusketa honek garrantzi handia du. Izan ere, irudiekin ikusteaz gain, programazioa zabala da: datorren asteartean, adibidez, Txabi Arnalek hitzaldi bat eskainiko du 18:30etan El Pilar gizarte-etxean, eta bertan, heriotzaz eta adingabeekiko doluaz hitz egiteko beharraz hitz egingo du. Ostiralean, hilak 19, beste hitzaldi-solasaldi bat izango da (18:30etan), norberaren bizitzaz, heriotza duinaz eta aurretiazko borondateen agiriaz baliatzeko eskubideaz hitz egiteko. Delia Rodrigo Rozasek emango du hitzaldia.
Erakusketa astelehenetik igandera dago ikusgai, goizeko zortzietatik gaueko bederatzi eta erdietara etenik gabe. Ikastetxe, elkarte edo erakunderen batek talde-bisitaren bat antolatu nahi izanez gero, dmdeuskadi@derechoamorir.org helbide elektronikoan edo 68885161 telefonoan jarri behar da harremanetan elkartearekin.
