- Zer gertatzen da herritar bati etxea okupatzen badiote eta polizia joaten den unean ezin badu frogatuta bere bizilekua dela? Egoera horietan, prozesua judizializatu egiten da, bide zibilera pasatzen da, eta prozesu judizial bat hasten da. “Askotan, polizia iristen denean, okupek etxean hitzez egindako alokairu-kontratuaren bidez bizi direla esaten dute”, azaldu du Igor Salazarrek, Salazar Abogados bufetetik.

Izan ere, legez kanpoko okupazio bat bizilekua usurpatzea edo indarrez sartzea den frogatzea, ez da beti erraza izaten. Poliziak kasu horietan betetzen duen jarduera eta protokoloa funtsezko faktorea da; izan ere, gehienetan, eta abokatu honen iritziaren arabera, okupek zaildu egiten dute: “Ia beti, ohikoena da poliziak bota ezin izateko ahoz egindako alokairu-kontratu batean daudela esatea”, azaldu du. Eta kontratu faltsua denez, hurrengo gezurra da alokairua ordain-tzeko dirurik ez dutela esatea, horrela ez dute inolako ordainketarik frogatu beharko. Kasu horietan, poliziak ez badu lortzen sala-tzailea etxe horretan bizi dena dela frogatzea, kasua bide zibilera pasatzen da, eta epailearen esku geratzen da: “Oso garrantzitsua da auzokideek laguntzea eta polizia iristen denean eta bertan bizi den pertsona nor den galdetzean jardutea”, dio. Hau da, kasu horietan ohikoena da ertzainek edo udaltzainek auzokideei deitzea eta galdetzea ea benetan bizilagun berririk ba ote dagoen komunitatean. Azkenik, poliziak frogatzen badu etxebizitza okupatua dela, ez da kasua epaitzen, eta legea beraien alde dute indarrez sartu eta okupak botatzeko.

“Hemen Gasteizen gertatutako kasu bat etortzen zait burura. Nire bezero bati etxea okupatu zioten eta 24 ordu baino gutxiagoan itzultzea lortu nion, gaueko hamabietan ganbarara igo baikinen eskrituren kopia bila”, gogoratzen du. “Kasu arrakasta-tsua izan zen, oso ordu gutxitan lortu bainion pisua itzultzea”, dio. Hala ere, Gasteizen “zorionez” gauza horiek ez direla gertatzen esan du. Izan ere, Ertzaintzaren datuen arabera, azken hiru urteetan Euskadin 604 etxebizitza usurpatu eta indarrez hartu dira guztira, eta horietatik %11 Arabari dagozkio (65 kasu). Datu horien %66 Bizkaiari dagokio eta gainerak %23a Gipuzkoari. “Araban ez da ohikoa horrelako gauzak gerta-tzea. Are gehiago, nik uste dut ohikoagoa dela bigarren etxebizitzak dauden lekuetan, udako etxeetan gertatzea. Hemen, Euskadin, gizarte-zerbitzuek laguntza behar duenari laguntzen diote, eta horrek delitu-mota horiek hain arruntak ez izatea dakar”, dio. Iritzi hori Carmelo Martínez Sarobe Arabako Ertzaintzako lurralde-buru intendentearen antzekoa da; hark dioenez, batzuetan, legez kanpoko okupazioaren atzean, gizarte-zerbi-tzuei laguntzarik eskatu ez zieten pertsonak daude.