Bihotzaren eta arteria koronarioen etsaiak faktore tradizionaletatik haratago doaz. Faktore tradizional horiei arrisku-faktore eraldagarriak deitzen zaie, hala nola kolesterola, diabetesa, hipertentsioa edo tabakismoa. Arrisku-faktore klasikoak baztertu behar ez badira ere, adierazi behar da gutxienez bihotzeko erasoen biktimen % 15ek ez duela arrisku-faktore ezagunik.
Beraz, "perspektiba zabalagoa behar zen arreta eskatzen duten arrisku berriak argitzeko". Eta horixe izan da Fondazione Policlinico Gemelliko ikertzaileek koordinatutako ikertzaile-talde baten helburua, New Yorkeko Mount Sinaiko Deepak Bhatt eta Clevelandeko Case Western Reserve Universityko Sanjay Rajagopalan bezalako aditu estatubatuarrekin lankidetzan.
Rocco A. Montone doktoreak zuzendutako 'European Heart Journal' egunkarian argitaratutako berrikuspen-artikuluak arrisku berri horiek laburbiltzen ditu "exposoma" termino orokorraren pean. Kontzeptu hori gizabanako batek bere bizitzan zehar aurkitzen dituen ingurumen-esposizioak deskribatzeko eta erakusketa horiek biologian eta osasunean duten eragina deskribatzeko erabiltzen da.
Horrela, hirugarren milurtekoko arrisku kardiobaskularrek ingurumen-kutsadura, faktore sozioekonomikoak eta psikologikoak (estresa, depresioa, antsietatea) eta gaixotasun infekziosoak (gripea eta Covid-19) bezalako faktoreak biltzen dituztela ikusi dute; argi eta akustika kutsaduraren eta isolamendu sozialaren inpaktuaz gain.
"Arrisku-faktore tradizionaletarako tratamenduak gero eta eraginkorragoak bihurtu dira urteen poderioz, baina kardiopatia iskemikoa da oraindik heriotza-kausa nagusia mundu osoan", adierazi du Rocco Montone doktoreak, UOCko kardiologia intentsiboko kardiologoak, Erromako Fundación Policlínico Universitario Agostino Gemelli IRCCSn.
Horrenbestez, gaineratu duenez, "arreta ohiko arrisku-faktoreetatik bizi garen ingurune zabalenera aldatzen ari da, kutsaduraz, birusez eta kardiopatia iskemikoaren arazoari nabarmen laguntzen dioten arazo ekonomiko eta psikologikoz beteta".
"Bihotza arriskuan jartzen duten gaixotasun infekziosoei dagokienez, berebiziko garrantzia dute gripearen eta COVID-19aren aurkako txertaketa-kanpainek, baina baita eskuen higienea, gainazalen eta ingurumenaren higienizazioa eta maskarak barne-espazio jendetsuetan erabiltzea sustatzeak ere", gehitu du.