Gazteen artean suizidioak areagotu edo suizidioen saiakera areagotu ondoren, gida berri bat sortu dute, kopuru hori nabarmen murrizten saiatzeko. Hala, Arabako hiru ikastetxetako ikasle eta irakasleekin egindako esperientzia pilotu bati esker, ikasgeletan lan egiteko materiala prestatu da, Aidatu Suizidologiako Euskal Elkartearen laguntzarekin.
Horrela, “Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, 10 eta 19 urte bitarteko zazpi pertsonatik batek buruko nahasmendua du, eta Espainiako Pediatria Elkarteak dio pandemiak larriagotu egin duela egoera hori”. Araban, tratamendu psikiatrikoan dauden adingabeen ehunekoa % 15eraino igo da. Testuinguru horretan, Buru Gaixotasuna duten Pertsonen eta Senideen Arabako Elkarteak (Asafes) eta Vital Fundazioak gida bat aurkeztuko zuten atzo, ikastetxeetan nerabeen osasun mentala sustatzeko eta suizidioa prebenitzeko. Materiala formatu digitalean zein paperean dago eskuragarri, eta berria da Estatu mailan, barne hartzen duen jarduera-multzoagatik. Material hori egiteko, Aidatu Suizidologiako Euskal Elkartearen laguntza izan da. Arantxa Ibañez de Opacua Vital Fundazioko zuzendariak, Vanesa Vadillo Asafeseko gerenteak eta Cristina Blanco Aidatuko presidenteak aurkeztu zuten atzo gida hori. “2021-22 ikasturteaz geroztik, ikastetxe askok laguntza, aholkularitza eta, kasu batzuetan, prestakuntza eskatu dute, ideia suizidak adierazten dituzten ikasleak ugaritu egin direlako, baita jokabide autolitikoak dituztenak ere, eta, kasu jakinetan, bere buruaz beste egiten saiatu direlako. Arazo horri erantzuteko, proiektu pilotu bat jarri zen abian, gure lurraldeko ikastetxeei, batez ere landa gunekoei, tresnak eta laguntza eskaintzeko”, azaldu zuten prentsaurrekoan.
Vital Fundazioaren laguntzarekin, proiektu hau Arabako hiru ikastetxetan landu da. Zehazki, Murgian, Bastidan eta Agurainen. Han, ikasleei eta irakasleei prestakuntza eman zaie, eta beste material bat ere prestatu da. Horrek gida gisa balioko die irakasleei, buru-osasuna sustatzen duten eta beren buruaz beste egitea prebenitzen duten jarduerak ikasgelan lantzeko: “Antzemandako egoerari gehitu behar zaizkio ondoez emozionala eta hori kudeatzeko zailtasuna, zalantzazko etorkizunak eragindako motibazio falta, isolamendua…, ondorio larrienera irits daitekeen ondoeza adierazten duten adingabeen eta gazteen kasuak. Adin-tarte horretako suizidioen kopuruak gora egin du, eta 2020an (INEren azken datuen arabera) heriotza ez-naturalaren lehenengo kausa bihurtu da. Era berean, covid-19ak sortutako tentsioak arazo oldarkorrak eta autokontrolaren galera areagotu ditu, eta EAEko unitate psikiatrikoetan ospitaleratzeen bigarren kausa izatera igaro dira, nork bere buruari min emateko beharra edo bere buruaz beste egitearekin lotutako pentsamenduak direla eta”, azaldu zuten gidaren aurkezpenean.
Helburua
Gidaliburuak “suizidio-ideia potentzialen hastapenean eragiteko helburua du, eta modu praktikoan lantzen ditu emozioen kudeaketarekin lotutako babes-faktoreak hezkuntzaren esparruan”, egileek azaldu zutenez. Ez da, beraz, krisialdietan jarduteko gida bat, baina arrisku-egoerak identifikatzen saiatzen da, eta, horien aurrean, ikastetxeetako langileek agintaritza eskudunek ezarritako protokoloa edo estrategia aktibatu beharko dute. Asafes 1976tik ari da lanean gaixotasun mentala dutenentzako proiektu bizi, integral eta indibidualizatu bat bideragarri egiteko. Haien helburuak integrazio- eta normalizazio-etorkizun batera bideratuta daude, pertsona horien bizi-kalitatea hobetzeko. Une honetan 600 bazkide baino gehiago ditu, eta urtean 2.000 pertsona inguru artatzen dituen talde profesional eta boluntario bat. Elkarteak Eusko Jaurlaritzaren, Arabako Foru Aldundiaren, Gasteizko Udalaren eta beste erakunde batzuen babesa ere badu. “Itxaron, dudarik gabe, lagundu ahal dizugu. Dudarik gabe, orain irtenbiderik ez duela dirudien horrek irtenbidea dauka. Saihestu drogak edo alkohola kontsumitzea. Pentsatu zurekin joan daitekeen norbait. Kontaiozu norbaiti. Laguntza bilatu (lagunena, familiarena, profesional batena…) Asafesen zu laguntzeko gaude, jarri elkartearekin harremanetan (945288648/ asafes@asafes.org)”, azaltzen dute Asafes elkartetik laguntza behar duten guztientzat, gazteak zein helduak izan. l
Xehetasunez
Juan Manuel Machimbarrena. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, 10 eta 19 urte bitarteko zazpi pertsonatik batek buruko nahasmendua du, eta Espainiako Pediatria Elkarteak dio pandemiak larriagotu egin duela egoera hori”. Araban, tratamendu psikiatrikoan dauden adingabeen ehunekoa % 15eraino igo da. Testuinguru horretan, Buru Gaixotasuna duten Pertsonen eta Senideen Arabako Elkarteak (Asafes) eta Vital Fundazioak gida bat aurkeztuko zuten atzo, ikastetxeetan nerabeen osasun mentala sustatzeko eta suizidioa prebenitzeko. Materiala formatu digitalean zein paperean dago eskuragarri, eta berria da Estatu mailan, barne hartzen duen jarduera-multzoagatik. Material hori egiteko, Aidatu Suizidologiako Euskal Elkartearen laguntza izan da. Arantxa Ibañez de Opacua Vital Fundazioko zuzendariak, Vanesa Vadillo Asafeseko gerenteak eta Cristina Blanco Aidatuko presidenteak aurkeztu zuten atzo gida hori. “2021-22 ikasturteaz geroztik, ikastetxe askok laguntza, aholkularitza eta, kasu batzuetan, prestakuntza eskatu dute, ideia suizidak adierazten dituzten ikasleak ugaritu egin direlako, baita jokabide autolitikoak dituztenak ere, eta, kasu jakinetan, bere buruaz beste egiten saiatu direlako.
Esaldia. Liburuak “suizidio-ideia potentzialen hastapenean eragiteko helburua du, eta modu praktikoan lantzen ditu emozioen kudeaketarekin lotutako babes-faktoreak hezkuntzaren esparruan”. Ez da krisialdietan jarduteko gida bat, baina arrisku-egoerak identifikatzen saiatzen da.
