- Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako udalerri askotan tabernak edo kafetegi gehiago daude, farmaziak edo dendak baino. Hala azaltzen du Eustat, Euskal Estatistika Erakundeak 2020ko ekipamendu eta zerbitzuen inbentario-txostenean egindako azken azterketak.

Azterlan horren arabera, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ia udalerri guztietan dago ostalaritza-establezimenduren bat, baita finantza-entitaterik ez dagoen udalerri horietan ere. Izan ere, 100era arte ez dute bankurik, eta 66tan ez dute janari-dendarik, baina bai tabernak. "Euskal Autonomia Erkidegoan, 2020an, kafetegiak eta tabernak izan ziren ekipamendu eta zerbitzu ugarienak (7.739); ondoren, ile-apaindegiak (5.380), jatetxeak (3.885) eta arropa eta osagarrien dendak (2.837)", adierazten dute txostenean. Datu horiek erakusten dutenez, 10.000 biztanleko 35 kafetegi eta taberna baino gehiago daude, batez ere Bizkaian, 10.000 biztanleko ia 40 taberna. Ondoren, Arabako lurraldea dago, 34 taberna inguru, eta, azkenik, Gipuzkoa, 28,8 establezimendu. Datu hori ile-apaindegien gainetik dago. Izan ere, azterlanaren arabera, ile-apaindegiei dagokienez, biztanleen ratio beragatik daudenen kopurua 24,5ekoa da; eta datu hori oso antzekoa da Euskal Autonomia Erkidegoko hiru lurraldeetan. Jatetxeen kasuan, Gipuzkoak du biztanleriaren araberako kopuru handiena, 21,6, batezbestekoa baino gehiago (17,7 jatetxe 10.000 biztanleko); Araban 16,6 daude, eta Bizkaian 15,5. Azkenik, arropa-dendak ere Gipuzkoan daude hedatuago, 14,9 denda 10.000 egoiliarreko. Bizkaian 12,3 da ratioa, eta Araban 10,7. Establezimendu kopuruaren arabera, banaketa hedatuagoa dute Gipuzkoan (14,9), ondoren Bizkaian (12,3) eta, azkenik, Araban (10,7). "Udalerrien araberako azterketa eginez gero, Euskal AEko 251 udalerrietatik 250etan ostalaritza-establezimendu bat dago gutxienez. Aitzitik, 105 udalerritan (% 42) ez dago finantza-erakunderik. Beste ekipamendu batzuk, hala nola elikagai-saltokiak, 66 udalerritan ez daude, 64 udalerritan ez dago farmaziarik eta 26 udalerritan ez dago osasun-zentrorik edo anbulatoriorik", azaldu dute. Azkenik, ostalaritzako ekipamenduak honela banatzen dira: nekazaritza-turismoko establezimenduak eta landetxeak, apartamentuak, kafetegiak eta tabernak, kanpinak, catering-a, hotelak, ostatuak eta hostalak eta jatetxeak. Talde horretan, ekipamendu gehienak kafetegiak eta tabernak dira (7.739), eta, ondoren, jatetxeak (3.885).

Bestalde, eta udalerriei dagokienez, Eustatek Arabako eta EAEko udalerrietako langabezia-tasa ere aztertu nahi izan du. Hala egin du Jardueraren Udal Estatistikari buruzko txostenean, eta azterlan horren ondorioa da langabezia-tasa ia eskualde guztietan eta lau euskal udalerritatik hirutan murriztu dela.

Zehazki, Euskal Autonomia Erkidegoan bizi diren 16 urteko eta gehiagoko biztanleen langabezia-tasak behera egin duela erakusten du estatistikahorrek, aurreko urtearekin alderatuta; izan ere, 20 eskualdeetatik 19tan eta udalerrien %60an. Eskualde mailan, urte baten eta bestearen arteko langabezia-tasaren aldaketa-maila "nahiko zabala da". "Eskualdeetan, langabezia-tasaren aldakuntza-maila nahiko zabala da urte batetik bestera. Horrela, Enkartazioetan izan da beherakadarik handiena, ehuneko 1,4 puntukoa, eta 2020an langabezia-tasa %12,4koa izan da, nahiz eta langabezia-tasarik handiena duen eskualdea izaten jarraitzen duen", esan eta erantsi dute: "Beste muturrean, Bidasoa Behereko eta Añanako eskualdeetan murrizketa ehuneko hamarren batera mugatu da, eta langabezia-tasa %10,7koa da lehenengoaren kasuan, eta %9,5ekoa bigarrenarenean. Bestalde, Arabako Mendialdea izan da eskualde bakarra non langabezia-tasak bere horretan jarraitzen duen, tasa %7an mantentzen baitu".

Ildo beretik jarraituz, eta udalerriei dagokienez, ikusten da ezen Euskal Autonomia Erkidegoko hamar udalerritatik seitan behera egin duela langabezia-tasak 2019tik 2020ra bitartean, hamarretik hirutan gora egin duela, eta 15 udalerritan langabezia-tasa ez dela aldatu. "Udalerriaren biztanleria-tamainari dagokionez, ez da alde nabarmenik ikusten estratuen artean, eta jaitsierak antzekoak dira", txostenean azpimarratu dutenez. Izan ere, batez beste 10.000 biztanletik beherako udalerriek eskaintzen dute okupazio-tasarik handiena. "Okupazio-tasa handi samarrak daude: Astigarraga (%68,3), Iruna (%66,9), Aduna (%65,4), Larraul (%64,8), Burgelu (%63,8). Baita okupazio-tasa baxua duten udalerriak ere, hala nola Ekora (%37,8) edo Harana (%40 inguru). Azkenik, 2020an emakumeen enplegu-tasa % 47,1ekoa izan zen, eta gizonena, berriz, %54,8koa, ia 8 puntu handiagoa. Urtebete lehenago, aldea 8,5 puntukoa zen: emakumeen enplegu-tasa % 46,5 zen, eta gizonena % 55. Bestalde, "langabezia-tasa %11,1ekoa izan zen 2020an emakumeentzat eta % 9,2koa gizonentzat. Emakumeek bederatzi hamarren murriztu zuten tasa hori 2019tik; gizonen kasuan, aldiz, jaitsiera lau hamarrenekoa da, eta, beraz, bi sexuen arteko aldea ehuneko 2,4 puntukoa zen 2019an, eta 1,9 puntukoa 2020an; hots, aldea 5 hamarren murriztu da".

Zenbakietan. Euskal Autonomia Erkidegoann, 2020an, kafetegiak eta tabernak izan ziren ekipamendu eta zerbitzu ugarienak (7.739); ondoren, ile-apaindegiak (5.380), jatetxeak (3.885) eta arropa eta osagarrien dendak (2.837), Eustatek egindako Ekipamendu eta zerbitzuen inbentarioaren arabera.

Kopurua. Datu horiek adierazten dute 35,2 kafetegi eta taberna daudela 10.000 biztanleko; Bizkaiak du ratiorik altuena (39,6), gero Arabak (33,7) eta, azkenik, Gipuzkoak (28,8). Ileapaindegiei dagokienez, 10.000 biztanleko dauden ileapaindegien kopurua (24,5) oso antzekoa da hiru lurraldeetan: Bizkaian 25,3, Gipuzkoan 25 eta Araban, zertxobait beherago, 20,4 ile-apaindegi 10.000 biztanleko. Jatetxeen kasuan, Gipuzkoak du biztanleriaren araberako kopuru handiena, 21,6, batezbestekoa baino gehiago (17,7 jatetxe 10.000 biztanleko); Araban 16,6 daude, eta Bizkaian 15,5. Azkenik, arropa-dendak ere Gipuzkoan daude hedatuago, 14,9 denda 10.000 egoiliarreko. Bizkaian 12,3 da ratioa, eta Araban 10,7.

Guztira. Guztira 49.426 ekipamendu eta zerbitzu daude, eta horietatik 12.884 ostalaritzakoak dira, ondoren moda eta osagarriak (9.809) eta elikagaien merkataritza (6.837) daude. Lurraldeka, Bizkaiak biltzen ditu ekipamendu eta zerbi-tzuen % 53, Gipuzkoak % 33,7 eta Arabak % 13,4.

"Udalerrien araberako azterketa eginez gero, Euskal AEko 251 udalerrietatik 250etan ostalaritza-establezimendu bat dago gutxienez. Aitzitik, 105 udalerritan (% 42) ez dago finantza-erakunderik. Beste ekipamendu batzuk, hala nola elikagai-saltokiak, 66 udalerritan ez daude, 64 udalerritan ez dago farmaziarik eta 26 udalerritan ez dago osasun-zentrorik edo anbulatoriorik".

"Ostalaritzako ekipamenduak honela banatzen dira: nekazaritza-turismoko establezimenduak eta landetxeak, apartamentuak, kafetegiak eta tabernak, kanpinak, catering-a, hotelak, ostatuak eta hostalak eta jatetxeak. Talde horretan, ekipamendu gehienak kafetegiak eta tabernak dira (7.739), eta, ondoren, jatetxeak (3.885)".