Joan den urteko uztaila, abuztua eta iraila ez ziren hilabete onak izan Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako heriotzei dagokienez. Hiru euskal lurraldeetan nabarmen handitu zirenerregistratutako heriotzen kopurua, bereziki Araban, ehuneko hamaika puntu baino gehikuntzarekin, 2021eko aldi berarekin alderatuta. Heriotza horien atzean koronabirusak erregistratutako heriotzak ere badaude, eta horiek ere handitu igo egin dira Datu horiek guztiak Eustat Euskal Estatistika Erakundeak prestatu ditu aste honetan argitaratutako heriotzen estatistikari buruzko txostenean.

Hala, eta ildo horretatik jarraituz, zenbakika, nabarmentzekoa da iazko hirugarren hiruhilekoan 6.015 pertsona hil zirela Euskadin. Datu horrek erakusten du iazko aldi berean baino 8,4 puntu gehiago igo dela heriotzen tasa. Gainera, urtarriletik irailera bitartean pilatutako heriotza kopurua 18.229 da, hau da, %7,5. Horrek esan nahi du ia 2022ko multzo osoan nabarmen handitu zirela heriotzak hiru euskal lurraldeetan, iturri berak erabiliz. Zehazki, abuztuan eta irailean, puntu erdi eta 2,9 puntu jaitsi ziren datuak, hurrenez hurren. Hori dela eta, hiruhileko honetako emaitza heriotza-tasa uztailean ia %30 igotzeari zor zaio. Bestalde, estatistikek erakusten dute koronabirusak eragiten jarraitzen duen gaixotasunaren gogortasuna. Gaixotasun horrek 367 heriotza eragin zituen hiruhilekoan, 2021eko hilabete beretan baino %32 gehiago. Zehazki, txostenean azaldu zutenez, “covid-19ak 367 heriotza eragin zituen guztira, 2021eko hiruhileko berean baino 89 gehiago (% 32 gehiago), eta 2020ko hilabete berberetan baino 10 gehiago (% 2,8 gehiago). Heriotza horiek oro covid-19 egiaztatuaren ondorioz gertatu ziren; gainera, beste 135 heriotzatan covid-19a heriotza-kausa ziurtatuen artean egon zen, baina funtsezko kausa izan gabe”. Lurraldeka, zenbatekorik handiena Bizkaiari dagokio (215), ondoren Gipuzkoari (110) eta Arabari (42). Hiriburuei dagokienez, Bilbo nabarmentzen da, covid-19ak eragindako 88 heriotzarekin, ondoren Gasteiz (28) eta Donostia (26). Beste udalerri aipagarri batzuk Barakaldo (19 heriotza), Irun (18) eta Getxo (11) dira. Gizonen heriotzen kopurua (191) emakumeena (176) baino handiagoa izan zen; adinaren arabera, berriz, 80 urtetik gorakoen taldea izan zen kaltetuena, non covid-19ak eragindako heriotzen % 78,5 (288 heriotza) gertatu baitziren.

Hala, dato orokorrei dagokionez eta urraldeen arabera, nabarmendu behar da hiru lurraldeetan heriotza gehiago izan zirela, baina bereziki gogorra izan zen Araban, heriotzen kopurua hamaika puntu eta erdi igo baitzen, guztira 755 heriotza erregistratuz. Igoera nabarmen hori gertatu zen hiru hilabeteetan heriotzen igoera etengabea izan zelako. Bizkaian, igoera % 9,2koa izan zen hiruhileko osoan, 3.324 heriotza izan baitziren; uztailean, igoera % 38,9koa izan zen. Hala ere, abuztuan eta irailean jaitsi ziren, %3,9 gutxiago eta %5,1 gutxiago, hurrenez hurren. Gipuzkoan igoera apalagoa izan zen hiruhileko horretan, % 5,9, 1.936 heriotza alegia; uztailean % 16,6 igo ziren, eta abuztuan % 1,9; aitzitik, irailean % 0,8ko jaitsiera izan zen. Sexuen arabera, 3.107 emakume eta 2.908 gizon hil ziren, hau da, % 13,6ko igoera emakumeen kasuan eta % 3,3koa gizonen kasuan. Bigarren hiruhileko horretan izandako heriotzen artean, zortzi heriotza urtebetetik beherakoenak izan ziren (% 0,1) eta 109 heriotza ehun urtetik gorakoenak (% 1,8). Heriotza-kausa nagusiak tumoreak eta zirkulazio-sistemako gaixotasunak izan ziren, 1.605 eta 1.319 heriotza eragin baitzituzten, hurrenez hurren; beraz, bien artean heriotzen % 48,6 izan ziren. Hirugarren heriotza-kausa nerbio-sistemako gaixotasunak izan ziren, 399 heriotzarekin (% 6,6). covid-19a izan zen 367 heriotzaren kausa nagusia (% 6,1). “Heriotzen kausak desberdinak izan ziren oraindik ere sexuaren arabera: gizonezkoen artean, tumoreak hilgarriago gertatu ziren zirkulazio-aparatuko gaixotasunak baino; emakumezkoen artean, berriz, heriotza-kausa nagusia zirkulazio-aparatuko gaixotasunak izan ziren, eta tumoreak bigarren”, azaldu zuten txostenean. Bestalde, Euskal Autonomia Erkidegoko hazkunde begetatiboa negatiboa izan zen 2022ko hirugarren hiruhilekoan, 2.509 pertsona gutxiagorekin. Hiru lurraldeetan galdu da biztanlerik: Bizkaian 1.550 pertsona, Gipuzkoan 767 eta Araban 192.

Xehetasunez

Koronabirusaren datuak. Estatistikek erakusten dute koronabirusak eragiten jarraitzen duen gaixotasunaren gogortasuna. Gaixotasun horrek 367 heriotza eragin zituen hiruhilekoan, 2021eko hilabete beretan baino %32 gehiago. Zehazki, txostenean azaldu zutenez, “covid-19ak 367 heriotza eragin zituen guztira, 2021eko hiruhileko berean baino 89 gehiago (% 32 gehiago), eta 2020ko hilabete berberetan baino 10 gehiago (% 2,8 gehiago). Heriotza horiek oro covid-19 egiaztatuaren ondorioz gertatu ziren; gainera, beste 135 heriotzatan covid-19a heriotza-kausa ziurtatuen artean egon zen, baina funtsezko kausa izan gabe”. Lurraldeka, zenbatekorik handiena Bizkaiari dagokio (215), ondoren Gipuzkoari (110) eta Arabari (42). Hiriburuei dagokienez, Bilbo nabarmentzen da, covid-19ak eragindako 88 heriotzarekin, ondoren Gasteiz (28) eta Donostia (26). Beste udalerri aipagarri batzuk Barakaldo (19 heriotza), Irun (18) eta Getxo (11) dira. Gizonen heriotzen kopurua (191) emakumeena (176) baino handiagoa izan zen; adinaren arabera, berriz, 80 urtetik gorakoen taldea izan zen kaltetuena, non covid-19ak eragindako heriotzen % 78,5 (288 heriotza) gertatu baitziren.

Ospitaleetan. Heriotza gehienak EAEko ospitaleetan gertatu ziren (% 82,8, 2021eko hirugarren hiruhilekoan % 86,5); ondoren, egoitza soziosanitarioetan (% 7,9, 2021eko hirugarren hiruhilekoan % 8,9) eta etxeetan (% 9,3, 2021eko hirugarren hiruhilekoan % 3,9), Eustatetik azpimarratu zutenez.