Gero eta jaiotza gutxiago daude Araban. Hain zuzen, estatistikek erakusten dute ia zazpi puntu portzentual jaitsi direla iazko azken hiruhilekoan, Eustat Euskal Estatistika Erakundeak jasotako eta argitaratutako datuen arabera, Jaiotzen Estatistika txostenean. Arabako jaiotzen beherakada hori ez dagokio lurralde horri bakarrik. Datuek erakusten dute Euskal Autonomia Erkidego osoan beheranzko joera izan dela, bai Araban, bai Gipuzkoan eta Bizkaian.

Hurain Mudassar, 2023an jaiotako lehen haur arabarra. | ARGAZKIA: UTZITA

Hala, eta ildo horretatik jarraituz, txosten horrek erakusten duenez, joan den urteko urrian, azaroan eta abenduan (2021eko garai berarekin alderatuta), jaiotzek beheranzko joera izan zuten Euskal Autonomia Erkidego osoan. Guztira, 3.506 haur jaio ziren Euskal Autonomia Erkidegoan; kopuru horrek %7,6ko murrizketa adierazten du, eta urteko jaitsiera metatua %4,9koa izan da. Lurraldeen arabera, beherakadarik handiena Gipuzkoan gertatu da, jaiotza-tasa hamaika puntu eta erdira jaitsi baita (1.169 jaiotza erregistratu ziren). Gipuzkoaren atzetik, Araban nabaritu da gehien jaitsiera hori (%6,9 gutxiago), 563 haur jaio baitziren. Bizkaian, ordea, jaitsiera bost puntu portzentualekoa izan da, 1.774 jaiotza guztira.

Datu deigarri gisa, txostenak azpimarratzen du iazko udako hilabeteetan jaiotzen ia %50 ezkontzatik kanpo izan zirela, eta ehuneko hori 2021eko hiruhileko berean %48,5 baino handiagoa izan zela. Zehazki, Bizkaian %51,6, Araban %47,2 eta Gipuzkoan %47,1. Era berean, jaio-tzen ia erdia (1.721) lehen seme-alabak izan ziren. Hau da, jaiotza-hurrenkeraren arabera, ia erdiak (1.721) lehen semeak edo alabak izan dira 2022ko hirugarren hiruhilekoan. Beste 1.305 haur (%37,2) beste seme edo alaba bat zegoen familietan jaio dira, eta hirugarren seme edo alaben edo hortik gorakoen jaiotzak, berriz, %13,7 izan dira. Bestalde, jaiotzak amaren adinaren arabera banatuta, 30-39 urteko amen taldea izan da nagusi berriz ere (jaiotza guztien %69,9). Aurreko taldea baino askoz ehuneko txikiagoekin kokatu dira 25-29 urteko amen taldea (%12,8) eta 25 urtetik beherakoena (%6,8); 40 urtetik gorako amen taldean, berriz, haurren %10,4 jaio dira. Ildo beretik, ama ezkongabeen amatasun-adina amen multzo osoarena baino txikiagoa izan da. Izan ere, ama ezkongabeen %10,1ek 25 urte baino gutxiago dituzte, eta %14,6k, berriz, 25-29 urte. 40 urtetik gorako ama ezkongabeen ehunekoa %10,9ra iritsi da

“Euskal Autonomia Erkidegoan, 2022ko uztailean, abuztuan eta irailean izan diren jaiotzen %30,9ren kasuan, amak atzerriko nazionalitatea zuen. 2021eko aldi berean, ehuneko hori %27,2ra iritsi zen. Lurraldeka, Araban %39,3 izan dira, Gipuzkoan %29,7 eta Bizkaian, berriz, %29,1”, ondorioztatzen dute Euskal Estatistika Erakundetik argitaratutako azken txostenean.

Beste datu batzuk

Azken hilabeteetan erregistratutako azken estatistiketan beheranzko joera dute bai Araban bai Euskadin jaiotzek. Izan ere, joan den urteko azken hiruhilekoan jaiotzek jaitsiera nabarmena izan bazuten ere, gogoratu behar da iazko bigarren hiruhilekoan joera bera izan zela, iturri berberek egindako beste txosten baten arabera. Hala, 2022ko bigarren hiruhilekoan, Euskal AEn, 3.319 jaiotza erregistratu ziren, aurreko urteko aldi berean baino %6,3 gutxiago, Eustaten datuen arabera; urtean metatutako beherakada %3,7koa izan zen. Lurraldeka, beherakada nabarmenena Gipuzkoan izan zen, %11,4koa, ondoren Bizkaian, %6,3koa eta, Araban, berriz, jaio-tza kopuruak %4,9 egin zuen gora. Zifra absolutuetan, Bizkaian 1.631 haur jaio dira, Gipuzkoan 1.083 eta Araban 605. “2022ko apirilean, maiatzean eta ekainean, jaiotza guztien %50,1 ezkontzaz kanpoko jaiotzak izan dira, 2021eko hiruhilekoan baino gehiago, orduan %48 izan baitziren. Bizkaian, %51,6 izan dira eta Gipuzkoan, %50,7; Araban, %45,1 izan dira, eta Euskal AEko batezbestekoa baino balio baxuagoak izan dituen lurralde bakarra izan da”, esan eta gaineratu zuten: “Jaiotza-hurrenkerari jarraikiz, ia erdiak, 1.597, lehen semeak edo alabak izan dira, 2022ko bigarren hiruhilekoan; 1.260 haur (%38) beste seme edo alaba bat duten familietan jaio dira, eta hirugarren seme-alaben edo hortik gorakoen jaiotzak %13,9 izan dira”.

Xehetasunez

Datuak. Txostenak azpimarratzen du iazko udako hilabeteetan jaiotzen ia %50 ezkontzatik kanpo izan zirela, eta ehuneko hori 2021eko hiruhileko berean %48,5 baino handiagoa izan zela. Zehazki, Bizkaian %51,6, Araban %47,2 eta Gipuzkoan %47,1. Era berean, jaiotzen ia erdia (1.721) lehen seme-alabak izan ziren. Hau da, jaiotza-hurrenkeraren arabera, ia erdiak (1.721) lehen semeak edo alabak izan dira 2022ko hirugarren hiruhilekoan. Beste 1.305 haur (%37,2) beste seme edo alaba bat zegoen familietan jaio dira, eta hirugarren seme edo alaben edo hortik gorakoen jaiotzak, berriz, %13,7 izan dira. Bestalde, jaiotzak amaren adinaren arabera banatuta, 30-39 urteko amen taldea izan da nagusi berriz ere (jaiotza guztien %69,9).

Jaiotzak. Guztira, 3.506 haur jaio ziren Euskal Autonomia Erkidegoan; kopuru horrek % ,6ko murrizketa adierazten du, eta urteko jaitsiera metatua %4,9koa izan da. Lurraldeen arabera, beherakadarik handiena Gipuzkoan gertatu da, jaiotza-tasa hamaika puntu eta erdira jaitsi baita (1.169 jaiotza erregistratu ziren). Gipuzkoaren atzetik, Araban nabaritu da gehien jaitsiera hori (%6,9 gutxiago), 563 haur jaio baitziren. Bizkaian, ordea, jaitsiera bost puntu por-tzentualekoa izan da, 1.774 jaiotza guztira.

Joera. Joan den urteko azken hiruhilekoan jaiotzek jaitsiera nabarmena izan bazuten ere, iazko bigarren hiruhilekoan joera bera izan zen iturri berberek azaldu zutenez.