EUSTATen arabera, lanean ari diren EAEko biztanleen ia % 30ak dio zailtasun handiak dituela lana eta seme-alaben zaintza uztartzeko (2022an baino %1,1 puntu gehiago). Landunen % 27,7k adierazi du zailtasun handia duela lana eta jarduera pertsonalak bateratzeko, ehuneko 3,7 puntu gehiago.

Gainera, Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoko Sailak egindako Familiei eta Familiei buruzko Inkestaren arabera, familien % 54k seme-alabak ditu eta 16-69 urteko pertsonaren batek ezin du lanik egin adingabeak edo mendeko pertsonak zaintzen dituelako.

"Datu horiek familiek kontziliatzeko dituzten zailtasunen isla dira".

Ebidentzia zientifikoak agerian uzten du langileek beren bizitza pertsonala eta familia-bizitza modu orekatuan garatzeko aukera emango dieten lanpostuak bilatzen dituztela. Antolatzeko malgutasuna eta erraztasunak eskaintzen dituzten lanak (lan-ordutegi moldagarria, telelanerako aukerak, sartzeko eta irteteko malgutasuna, txanda-aldaketak antolatzeko erraztasuna, beharrizan-uneetan alde egiteko baimenak, lan orduen poltsak, etab.) gero eta erakargarriagoak eta eskatuagoak dira.

2016az geroztik, EAEko enpresetan kontziliazioa sustatzeko ekimen bat jarri zen abian

Kontziliazioak elkarrekiko onurak sortzen ditu. Alde batetik, langileek beren beharrak aseturik ikusten dituzte eta lasaitasun handiagoa lortzen dute. Beste alde batetik, enpresetan absentismo txikiagoa dago, talentua gehiago erakartzen eta atxikitzen da, eraginkortasun eta konpromiso handiagoa dago, eta irudi hobea dago. Horregatik guztiagatik, kontziliazioak erantzunkidea izan behar du enpresa-zuzendaritzen eta plantillen artean.

2016az geroztik, EAEko enpresetan kontziliazioa sustatzeko ekimen bat jarri zen abian. Ekimen horren lehen fruituak Kontzilia30 proiektuan eman ziren. Proiektu horrek 30 euskal enpresa batu zituen bizitza pertsonala, familia eta lana uztartzeko neurriak ezartzen laguntzeko.

Proiektu horren ondorioz, 2022an komunitate bat sortu zen, Kontzilia Komunitatea, bere estrategiaren barruan kontziliazio erantzukidearen aldeko apustua egiten duten tamaina eta sektore guztietako enpresak biltzen dituena. Komunitateak baditu baliabideak, hala nola banakako arreta-zerbitzua eta talde-topaketak, ikaskuntza kolektiboa sustatzeko eta esperientziak partekatzeko.

Aurten, Kontzilia Erkidegoko kide diren enpresen arteko Kontziliazioaren Kudeaketa ebaluatzeko eta aintzatesteko sistemaren gidaritza bultzatzen ari da Ongizate eta Erronka Demografiko Saila. Helburua enpresa horiek beren langileen arteko kontziliazio erantzukidea hobetzeko egindako ahaleginei balioa ematea da.

Joera-aldaketa

Nahiz eta gehienetan oraindik ere emakumeak diren seme-alabak zaintzeko lanaldi-murrizketarako edo eszedentzietarako laguntzaren bat eskatzen dutenak, gero eta gehiago dira laguntza hori eskatzen duten gizonak. 2019an, laguntza mota hori eskatu zuten gizonak kopuru osoaren % 9,8 izan ziren, eta 2024an, berriz, % 15,5. Igoera sei puntukoa izan da. 2024an 1.762 gizonek erabaki zuten ordu gutxiago lan egitea edo haurrak zaintzeko eszedentzia hartzea; emakumeak 9.552 izan ziren. Euskadin kontziliazioa eskatu duten gizonen kopurua % 18,7 igo da 2019. urtearekin alderatuta. Euskal gizartean goranzko joera dago, eta horrek erakusten du gero eta gizon gehiagok egiten dutela lana, familia eta norberaren bizitza uztartzeko neurrien alde.

"Datu horiek familiek kontziliatzeko dituzten zailtasunen isla dira"

Enpresentzako laguntzak

Ongizate, Gazteria eta Demografia Erronkako Sailak, enpresentzako kontziliazio-programetarako laguntzen bidez, gero eta erakunde gehiagok plantillaren beharrak ezagutzearen alde egitea eta konponbideak eskaintzea lortu nahi du.

Azken hiru urteetan, Euskadiko 92 enpresak eskatu dute kontziliazio-programa bat ezartzeko laguntza. Araban 11 enpresa, Bizkaian 44 eta Gipuzkoan 38. Denbora horretan, Eusko Jaurlaritzak 471.000 euroko inbertsioa egin du programa horiek enpresa-mailan abian jartzeko, eta 8.871 langileri egin die mesede. Araban 634 emakume eta 346 gizon; Bizkaian 2.113 emakume eta 2.922 gizon; Gipuzkoan 1.046 emakume eta 1.810 gizon. Guztiek jaso zuten kontziliazio-plan bat beren enpresetan integratzearen onura.

2025. urtean dirulaguntzen zuzkidura berria onartuko da eta ahalik eta enpresa gehien erakarri nahi dira. Kontziliazio Arduratsuaren Nazioarteko Egunaren bezperan (martxoak 23), Eusko Jaurlaritzak kontziliazio-programa bat eskatzeko deia egiten die tamaina desberdineko enpresa eta kooperatibei. Neurri handi batean, Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoko Sailak diruz laguntzen du programa hori, eta arrakasta handia izan du ezarri duten enpresa eta kooperatibetan.