Alzheimerrarekiko erresilientzia faktore berriak azaleratu dituzte. Hala, garuneko zelulen adierazpen genetikoari buruz egin den azken ikerketak Alzheimerren gaixotasunaren kalteberatasuneko eta erresilientziako faktore kritikoak azaldu ditu.
Euskal Autonomia Erkidegoan 45.000 pertsona inguruk dute alzheimerra. Nazioartean gogor jotzen duen gaixotasuna da, eta, horregatik, zientzialariek hainbat ikerketa egiten jarraitzen dute, gaixotasun horren prozesua hasierako egoeretan geldiarazteko gai izateko. Hala, garuneko zelulen adierazpen genetikoari buruz egindako azken ikerketak alzheimerren gaixotasunaren kalteberatasun eta erresilientzia faktore kritikoak azaleratu ditu.
Zenbakietan
Hala, 48 ehun-emaileren sei garun-eskualdetako 70 mota baino gehiagoko 1,3 milioi zelularekin baino gehiagorekin lan egin duen analisi genomiko eta laborategi-analisi horrek agerian utzi du erreelina izeneko proteina batek ahultasun kognitiboan duen funtsezko zeregina, eta mantenugai batek (muinoak) ahultasun hori mantentzeko duen egitekoa.
“Ahalmen gutxiagoko mikroskopioekin, gaixotasunari izena ematen zion zientzialariak, Aloais Alzheimerrek, duela mende bat baino gehiago, hipokanpoak eta kortex entorrinalak eragiten duten alterazio neuronalak eragindako burmuineko lehen bi tarteak aurkitu zituen, oroimenaren eta orientazioaren zainak”, azpimarratu dute txostenean.
“Alzheimerrek proteina amiloideko plakak ikusten zituen tokian, gure mikroskopio zelulabakarrak milaka aldaketa biologiko sotil baina garrantzitsuren berri ematen digu, zelulaz zelula eta genez gene”, adierazi dute ikertzaileek.
“Informazio hori pazienteen egoera kognitiboarekin lotzeak erakusten du nola erlazionatzen diren zelulen erantzunak galera kognitiboarekin edo errekuperatzeko gaitasunarekin, eta tratamendu berriak proposatzen lagun dezake”, gaineratu dute. Hala, nabarmentzekoa da zelulabakarreko bereizmena duten mikroskopio horiei esker “narriaduraren balizko kausa bat zehaztu ahal izan dela: hipokanpoko neurona baten eta kortex entorrinaleko lau neuronen ugaritasun txikiagoa”. Ikerketaren arabera, alzheimerra zuten pertsonek neurona horien gabezia zuten ez zutenekin alderatuta.
Balorazioa
“Ikusi zuten, gainera, neurona kaltebera horiek zirkuitu komun batean interkonektatuta daudela, eta erreelina izeneko proteina bat adierazten dutela, zeinaren galera gaitasun kognitiboa murriztu aurreko ikerketetan lotu baitzen”.
“Ondoriozta dezakegu erreelinak efektu babesle edo onuragarria duela garunarentzat, eta sortzen duten neuronen galera narriadura kognitiboarekin lotuta dagoela”, adierazi dute ikerketa honen egileek. Era berean, azterketa xeheago batean, ikertzaileek aurkitu zuten bereziki kalteberak diren neuronen azpimotak ere erreelinaren seinaleztapenean inplikatuta zeudela, eta horrek molekularen garrantzia are gehiago indartzen du. Beren hipotesia berresteko, ikertzaileek giza garun-ehunaren laginetatik lortutako datuak alzheimerraren ereduko bi sagu-motatakoekin alderatu zituzten, gizakiengan eta gaixotasuna duten saguengan erreelina sortzen duten neuronen murrizketa egiaztatuz.
