Eusko Jaurlaritzak eta Amorebieta-Etxanoko Udalak herriko kanposantuko hobiko lehen bi identifikatuak familiei emateko ekitaldia antolatu dute. Iazko abenduan eta martxoan egindako indusketetan 86 pertsonaren gorpuzkiak aurkitu eta berreskuratzeko lanen ondorengo lehen emaitza da.
Identifikatutako pertsonak Adolfo Cengotitabengoa Izurza (Muskiz) eta Jaime Iñiguez Nieva (Ortuella) dira, biak Euskadiko Alderdi Komunistari atxikitako Perezagua batailoiko milizianoak. Biak egun berean hil ziren, 1937ko apirilaren 7an; Cengotitabengoa Barazarko frontean, 31 urterekin, eta Iñiguez Amorebieta-Etxanoko Ospitale Militarrean, 19 urterekin, seguru asko, frontetik bertatik zaurituta eraman ondoren.
Nerea Melgosa Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak parte hartu du gaur arratsaldeko ekitaldian, Amorebieta-Etxanoko Zelaieta Zentroan, memoriaren eta giza eskubideen arloko bere taldearekin batera: José Antonio Rodríguez Ranz Giza Eskubide, Memoria eta Lankidetzaren sailburuordea eta Aintzane Ezenarro Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuko zuzendaria.
Nerea Melgosa sailburuak bere hitzaldian azaldu duenez, Amorebieta-Etxanoko hilerriko desobiratze lanekin jarraituko dute, baita gainerako 84 gorpuak identifikatzeko ahaleginekin ere. Horretarako, Gerra Zibilean desagertutakoen senideek Gogora Institutuari DNA lagina emateko deia egin du. Era berean, Eusko Jaurlaritzak indarrean duen konpromisoaz jardín du; balio eta idea demokratikoengatik hil eta desagertuta jarraitzen duten gudari eta milizianoen hezur-hondarrak berreskuratu, identifikatu eta haien familiei emateko "gaur egun, ideia eta balio horiek gureak ere badira, ultraeskuinaren, totalitarismoen eta populismoen aurrerakadaren aurrean, goraipatzen ditugunak”. "Gudari eta miliziano haien konpromisoa dago gure egungo konpromisoaren oinarrian” gaineratu du.
"Biktimen oroimena eta askatasunaren eta justizia sozialaren ideal demokratikoak"
Sailburuak "justizia-ekintza" gisa aipatu du. "Batzuek diote gorroto zaharrei haizea eman eta zauri zaharrak zabaltzen ditugula, baina ez horixe; bizikidetzak ezin du ahanzturan oinarritu, egizako konkordiak hiru oinarri baino ezin ditu izan: egia, biktimen oroimena eta askatasunaren eta justizia sozialaren ideal demokratikoak".
Ainhoa Salterain Amorebieta-Etxanoko alkateak ekitaldiaren garrantziaz hitz egin du “ekitaldi honen bitartez, ahaztuak izan ziren horiei beraien izen-abizenak itzultzeaz gain, egin zuten sakrifizioa ere aitortzen eta balioan jartzen ari gara. Horregatik, ekitaldi hau gure gizartean oraindik irekita dauden zauriak leundu eta sendatzeko aurrerapausoa da. Gaur bizitakoak Memoria Historikoa babestearen garrantzia gogorarazten digu, ez justizia-ekintza gisa soilik, baita gure etorkizuna bakean eta errespetuan oinarrituta eraikitzeko funtsezko zutabe gisa ere”.
Gogora Institutuko zuzendari Aintzane Ezenarrok hasi du ekitaldia, eta ongietorria eman die bereziki identifikatutako bi pertsonen familiei, eta horien artean, Bittori Zengotitabengoari, identifikatutako muskiztarraren alabari, baita bertaratu diren gainontzeko desagertuen familiei ere, senideak identifikatzeko eta berreskuratzeko itxaropenari eusten dioten guztie. Memoriaren Institutuak harremana du Amorebieta-Etxanoko hilerrian lurperatuta egon zitezkeen desagertuen 67 familiarekin, eta horietatik 56k DNA lagina eman dute dagoeneko, berreskuratutako pertsona guztiak genetikoki identifikatzeko helburuarekin. Horietako asko, 13 familiako kideak, 30 bat lagun guztira hurbildu dira gaurko ekitaldira.
