Merkataritza bidezkoagoa, jasangarriagoa eta are berritzaileagoa. Eusko Jaurlaritzako Turismo, Merkataritza eta Kontsumo Sailak Merkataritza 2030 Euskal Merkataritza Estrategiaren ildo estrategikoak aurkezteko jardunaldia inauguratu du aste honetan. Bertan, merkataritza-sektoreko elkarteak eta ordezkariak izan ziren.
Ildo horretatik, Javier Hurtado sail honetako sailburuak azaldu zuen estrategia hori bere sailaren eta Eusko Jaurlaritzaren apustu sendoa dela “merkataritza berritzaile, digital, lehiakor eta jasangarria” lortzeko. Hain zuzen, joan den maiatzean egin zen euskal merkataritzaren diagnostikoa aurkeztu ondoren (aurkezpen horrek euskal merkataritzaren egungo egoerari buruzko oinarriak ezartzen zituen), sektorearen prozesu parte-hartzailearen ildo estrategikoak aurkeztu ziren. Guztira, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako txikizkako merkataritzaren sektoreak 23.100 establezimendu baino gehiago ditu. Kopuru hori enpresa-establezimenduen % 14 inguru da, eta guztira 82.130 enplegu sortzen ditu (biztanleria okupatu osoaren % 11).
Testuinguru horretan, sailburuak gogorarazi zuenez, euskal merkataritzak erronkei aurre egiten die trantsizioz betetako testuinguru batean: “Merkataritzak hiru trantsizio biltzen dituen testuinguru batean aurre egin behar zien erronkei: ingurumen-trantsizioa, balio eta bizitzeko modu berriak eta kontsumo arduratsua ezartzen ari dena; trantsizio soziodemografikoa, bost belaunaldi elkarrekin bizi diren gizarte mosaiko batekin; eta kontsumo-ohituren aldaketek markatutako trantsizio digitala, omnikanalitatera, berrikuntzara eta baliabideen digitalizaziora jotzen duena”. Egoera horren aurrean, merkataritza berritzaile, digital, lehiakor eta jasangarria lortzeko apustua da Merkataritza Estrategia, eta, sailburuaren hitzetan, “2030erako epemuga asmo handiz aurre egin eta aurreratzeko balioko du, baina baita berehalakoari, hurbileneko beharrei, aurre egiteko ere. Horretarako, merkataritza- sektorea eraldatzeko bektoreak ezartzean oinarritzen da estrategia”.
Ildo horretatik, merkataritza-sektorearekiko politika publikoen ekintzarako funtsezkoa izango den lehen bektorea enpresa eta hiri-espazioa dira. “Merkataritza-sektorea bere enpresa bakoitzetik baino ezin da eraldatu, digitalizazioa bere eremu guztietan, omnikanalitatea, giza eta lan-faktorea, ekintzailetza eta enpresa-garapena eta beste faktore batzuk enpresa-politiken egokitzapen sektorializatuarekin lantzea dakarten esku-hartzeen bidez. Bestalde, hiri-habitata aldatzen ari da, eta merkataritza- hirigintza berritu eta jasangarri bilakatzea ere bultzatu behar dugu. Horretarako, hiri- mugikortasun iraunkorreko politikak bultzatu behar dira, baina baita hiri-logistika eta merkataritza-espazio eta -fatxaden erabilera ere, XXI. mendean oinarritutako merkatuetan eta azoketan ekintza dinamizatzaileak eginez”, azaldu zuten Eusko Jaurlaritzatik.
Aldaketa
Nabarmendu beharreko bigarren bektorea giza kapitala da, pertsonak aldaketaren eragile gisa. “Sektoreak eta bere enpleguak aldaketa disruptiboa bizi dute trantsizio digitalarekin, ingurumenarekin eta soziodemografikoarekin. Horregatik, gaitasunen, adinaren eta belaunaldi-erreleboaren kudeaketan eta enpleguaren kalitatean sakondu behar dugu”, erantsi zuten.
Azken bektore eraldatzailea gobernantza da, eta 2030erako Merkataritzaren Euskal Estrategia aztertu ondoren, funtsezko hiru ondorio atera ditu: “lehenik eta behin, euskal merkataritzaren berariazko esparru arautzaile eguneratu bat. Bigarrenik, sistema optimizatzea, espezializazio adimentsuaren eta merkataritza-eragileen rolen bidez, 2023an abian jarriko den merkataritza-berrikuntzako hubean islatuz”, esan eta gaineratu zuten: “Eta hirugarrenik, Sailak merkataritza-zuzendaritzarako dituen baliabideak indartzea eta optimizatzea. Merkataritza-politiken gobernantzaren esparrua ezin da entitatearen beraren muskulutik kanpo egon hura kudeatzeko orduan, eta hori indartuz bakarrik ireki daitezke alternatiba errealistak kudeaketa-eredu ausart eta berritzaile bat”.
