Naturari buruz diote espezie guztiei ematen dizkiela askatasunak, baita animaliei ere. Eta horregatik bere edertasuna kalkulaezina da. Gasteiz hiri perfektua da herritarrek, bakarrik edo familian, naturarekin, paisaiekin eta animaliekin konektatzeko. Naturatik eta hirian bizi diren espezieetatik ikasteko leku aproposa ere bada. Hain zuzen, larunbatero eta igandero, Atariatik aukera ematen die te familiei natura ikasteko eta hainbat ikastarorekin lotzeko. Eskatuenetako bat familiaren jarduera da: Salburua eta hegaztiak familian edo Salburua eta hegaztiak.
Hala, eta ildo beretik, nabarmen-tzekoa da jarduera hau hasi zenetik arrakasta handia izan duela herritarren artean. Ikuspegi ornitologiko batetik, Salburua interes handiko enklabea da. Migrazio-bide bete-betean dagoenez, milaka hegaztik erabil dezakete lasaitasuna eta elikagai ugari lortzeko asmoz. Ur-benarriza, lertxun gorria, Udako zertzeta edo Mokozabala dira migrazio-bidaietan Salburuan lehorreratzen diren hegazti mehatxatuetako batzuk. Espezie habiagileen artean, Murgilari arrunta, Ahate mokozabala, Lertxun hauskara edo Amiltxori txikia nabarmendu behar dira; neguan, berriz, anatida komunitate handi bat gerturatu ohi da hezegunera. Jarduera hau larunbatero eskaintzen da eta atzo berriro egin zen tailerraren edizio berria. Gaur egingo den jardunaldirako ere familia askok eman dute izena.
“Asmoa da Salburuako hezeguneko hegaztiak interesa duten pertsona guztiengana hurbiltzea, txikienetatik hasi eta publiko helduagora arte”, azaldu du Atarian dagoen talde teknikoko Aitor Alonsok, DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkarira. Hasieran, igandeetan egiten zen jarduera hori, eta bi ordu inguruko ibilbidea egiten zen. Bi ordu horietan, une horretan hezegunean zeuden hezegunearen eta hegaztien berri ematen zen (horregatik, tailer hau behin baino gehiagotan egin daiteke, hegaztiak urtaro batetik bestera aldatzen baitira). Orduan, Arkauteko baltsa zeharkatzen zuten. Ibilbide hori lizarren behatokiraino iristen zen, eta han, teleskopio baten laguntzaz, hegaztiak identifikatzen ziren.
“Covid-19arekin jarduerak bere horretan jarraitu zuen, baina salburuaren parkean Zumas-en egin zen, non teleskopioarekin hezitzaile bat zegoen bi orduz. Bisitariak joaten ziren modu librean ordutegi horretan. Duela gutxi berreskuratu da ibilbidearen zati hori, eta orain biak mantentzen dira. Ibilbidea larunbatetan egiten da (Salburua eta bere hegaztiak familientzat), eta hezitzaileak igandeetan egoten da behatokian (Salburua eta bere hegaztiak)”, azaldu du Aitor Alonsok.
Horrela, Atariatik natura txikienengana hurbiltzen jarraitzen dute, baina baita helduengana ere, eta Hezegunean urtaroz urtaro sortzen den magia erakusten jarraitzen dute. Izan ere, hezegunean dauden hegaztiak aldatu egiten dira urtaroaren arabera. Hegazti batzuk, Aitor Alonsok azaldu duenez, hezegunean egoten dira urte osoan, eta beste batzuk, aldiz, migrazio-pasabideetan geldialdi txiki bat besterik ez dute egiten. Hori da, adibidez, kurriloen kasua, ordu gutxiz bakarrik gelditzen baitira. Udaberrian, adibidez, hegazti batzuen ugalketa-garaia da, eta, horregatik, habiak nola konpontzen dituzten ikus daiteke, edo nola eraikitzen dituzten, arrautzak ere bertan dira, txitak eta nola hazten diren ikasi daiteke,besteak beste.
Adibidez, zikoinak edo anatido-espezie desberdinak (ahateak) ere bertan izaten dira. Era berean, hegaztiez gain, oreinak dira deigarrienak. “Egia da urrian jardunaldi bereziak sortzen ditugula, bere ugalketa garaia baita. Hala ere, bisita hau hegaztietan zentratuta egon arren, parkean bizi diren eta aurki ditzakegun beste espezie ba-tzuei buruz hitz egiteko ere baliatzen da”, zehaztu du.
Tailer horiez gain, Atarian beste batzuk ere eskaintzen dituzte, animalia guztiak protagonista dituztenak. Jardueren artean, herritar guztientzako bisita gidatuak eskaintzen dituzte. Atarira edo Salburuko parkera bisitaldi gidatu bat egin nahi duten taldeek erreserba egin beharko dute 945 254 759 telefono-zenbakira deituta. BIsita mota desberdinak eskaintzen dira. Bisita Ataria interpretazio zentrora, esaterako. Bertan Atariko hezi-tzaileek, ordubetez, interpretazio-zentroko espazioak erakutsiko dizkiete taldeei. Saioa erakusketa iraunkor interaktiboan amaituko da. Ibilbidea Salburuko parkean ere eskaintzen dute.
Ordu eta erdiko bisitaldian ibilbide zirkular bat egiten da eta parkeko habitatak erakutsiko dira denbora horretan. Bisitaldiaren leku erakargarriena Las Zumas behatokia da, hezeguneko fauna eta flora lehen planoan ikusteko aukera ematen duena. “Atarian doan utziko dizkizugu prismatikoak, hezegunean bizi diren espezieei behatzeko. Behatokira joatean zentroko langileren bat bertan badago, teleobjektiboak ere erabili ahal izango dituzu, eta egun horretan etorri zaizkigun hegazti berezienak non dauden ere azalduko dizugu. Gainera, askotariko bizikleta motak ditugu (tandemak, trizikloak...), eta baditugu scooter eta buggieak ere, Salburuan batera eta bestera ibiltzeko”, azaltzen dute Atariatik.
Programazioa
Uda hasieran, Atarian programazio zabala aurkeztu zuten, eta oraindik ere martxan dago datozen asteetarako. Hala, ekainaren 27tik aurrera eman ahal izan da izena udaleko webgunean, Atarian, 010 zenbakian, gizarte-etxeetan eta kiroldegietan. Ingurugiro Gaietarako Ikastegiak 103 jarduera aurkeztu ditu udarako, herritarrei udalerriko natur-ondarea ezagutzera gonbidatzeko, naturarekin harremanetan jartzeko eta biodibertsitateaz gozatzeko Eraztun Berdeko parkeetan eta IGIren instalazioetan izaten ari dira hainbat jarduera. Jardueren artean, hainbat erakusketa egiten dira Atarian, esaterako, Joseba Hernando paisaiaren argazkilariaren lanik ezagunena Testurak, natura laztantzen. Bertan, egileak ukimenaren zentzumena ikusmenarekin lotu nahi du eta naturaren azaleran kontatua transmititu.
Halaber, Orkideak eta herritarrak, babestu beharreko bi altxor erakusketa ere nabarmendu behar da. Gasteizko Herritarren Zientzia Sarearen Orkideak Kontserbatzeko Programan parte hartzen duten herritar zientzialariek egin dute erakusketa. IGIren instalazioetan hainbat ikastaro eta prestakuntza-tailer egingo dira, komunitatea sortzeko eta zentzumenen bitartez ingurumeneko sentsazioak bizitzeko. Salburuan, ilustrazio zientifikoaren isilpekoak, hegaztien adina jakiteko mekanismoak edo txotxongilo naturalak egiten ikasiko da. Olarizuko Lorategi Botanikoak saskiak josten ikasteko, ehunak tindatzeko landareak eta barazkiak erabiltzen ikasteko eta filmak errebela-tzeko ikastaroak eskainiko dira. Zuhaitzek sustraien artean gorde-tzen dituzten ipuinak ere kontatuko dituzte.
Gainera, hamar natur-ibilbide izango dira guztira uda osoan zehar Salburuko hezegunearen memoria, Done Jakue Bidea basoen bidez, Lorategi Botanikoko fruitu gorriak edo Europako bira 20 zuhai-tzekin ezagutzeko. Eraztun Berdearen 17. Bizikleta Bira uztailaren 17an izan da eta udako egitaraua ixteko, Eraztun Berdearen 18. Oinezko Bira irailaren 18an. Gainera, familia guztientzako ikastaro bat ere eskaintzen dute, animalia fantastikoak. “Animalia fantastikoak joko bat da, zuen seme-alabekin batera Salburuko Hezegunean bizi diren espezieetako batzuk ezagutzeko aukera emango dizuena. Animalia bakoitza bere buruarekin, gorputzarekin eta hankekin ordenatzen baduzu, Eraztun Berdeko parke horretan bizi diren bost pertsonaia aurkituko dituzu. Baina, zergatik ez dituzu animalia berriak asmatzen, horien zatiak nahastuz? Eta horien izenak asma-tzen badituzu, benetako izenak nahastuta? Izaki magiko eta harrigarriak sortzea lortuko duzu”.
