BILBO. José Carlos Martínezek zuzentzen du CND 2011tik, eta lan honek bere bultzada du, zuzendari eta koreografo gisa. Koreografia diseinatzeko orduan Marius Petiparen (agian ezagunena eta Don Quijote Errusiako ballet ezagunenetakoa bilakatu zuena) eta Alexander Gorskiren bertsioetan inspiratu da.
Hiru ekitaldi dituen balleta 2015eko abenduan estreinatu zen Madrilgo Zarzuela Antzokian, eta arrakasta handia lortu zuen ikus-entzuleen eta kritikaren aldetik. Orain Arriaga Antzokira helduko da, eta, gainera, zuzeneko musikak lagunduta aritzearen luxuarekin. Oraingo honetan Manuel Covesen zuzendaritza irmo eta bikaina izango duen Bilbao Orkestra Sinfonikoa izango da Ludwig Minkusen partitura ezaguna interpretatuko duena.
Don Quijote lan honen libretoa Cervantesen Don Quijote laneko bigarren liburukiko gertakari batean oinarritzen da (XXI. kapitulua, “Camachoren ezteiak eta beste gertakari atsegin batzuk luzatzen direnekoa?”), eta ekintza Quiteriaren eta Basilioren maitasun gorabeheratsuetan zentratzen da, Don Quijoteren eta Sanchoren abenturetan baino gehiago. Baina, dena den, dantza mugimenduei dagokienez, nahiko pieza korala da, eta dantza taldeak eta bigarren mailako artistek pisu handia dute bertan.
Don Quijote, balleta
Marius Petiparen Don Quijote balleta, Errusiako ballet ezagunenetakoa izan zen, Beltxargen Aintzirarekin batera. Errusian bertan egin zen 1869an, Ludwig Minkusen partitura batean oinarrituta. Kolorez betetako lan horrek, XIX. mendeko ballet klasikoen naturaz gaindiko izaki etereoen unibertsoa apurtzen zuen, eszenara herriko jendea eramanez. Balleta belaunaldiz belaunaldi transmititu zen Errusian, eta tradizioaren parte bilakatu zen, behin eta berriro egindako errebisioei esker. Errebisio horietako garrantzitsuena Alexander Gorskik 1900ean egindakoa izan zen.
CNDri eta José Carlos Martínezi buruz
Dantza Konpainia Nazionala 1979an sortu zen, Ballet Nacional de España Clásico izenez, eta lehenengo zuzendaria Víctor Ullate izan zen. Egungo zuzendaria, 2011tik, José Carlos Martínez da, dantza munduko lehen mailako artista. Dantzari gisa hainbat sari eta aintzatespen lortu ditu, eta Balleteko hierarkiako maila gorenera heldu zen Pariseko Operako Balleteko Dantzari Izar izendatu zutenean, 1997an. Ballet horretara Rudolf Nureyev berak aukeratuta heldu zen 1988an. Koreografo gisa lan ugari prestatu ditu 2002tik, eta 2011tik Dantza Konpainia Nazionalaren zuzendaritza lana ere bere esku du.
