BADOA Oskorri, 44 urtekojardunaren ostean taldeakdesegitea erabaki du. Oskorrirenagurrik etor zitekeenikere inoiz pentsatu ez zutenentristurarako agur esango duteNatxo de Felipe, Bixente Martinez,Anton Latxa eta enparauek. Etanola ez, musikaz esango dute agur,azken zortzi kontzertu eskainiz.

Bihar bertan hasiko da Getxon Hauda despedidia! izeneko bira, etaBaiona (urriak 10), Gasteiz (urriak17), Donostia (urriak 25), Bartzelona(urriak 30), Iruñea (azaroak 7)eta Maule (azaroak 14) igarokodituzte, azken kontzertua etxeaneskaintzeko, Bilboko Arriaga Antzokian,azaroaren 22an. Oholtzanizango dira, aipatutako hirukoazgain, azken urte luzetan Oskorrikokide ezinbesteko izan diren bostmusikari: Jose Urrejola (flauta,saxoa), Xabier Zeberio (biolina,ahotsak), Gorka Eskauriaza(baxua), Iñigo Egia (perkusioa) etaIker Goenaga (trikitia).“Hasiera hartako erdi ezkutukokantaldietatik, Diktadurari burueginez, Gabriel Aresti poetarenhauspo zorrotz eta bortitzarenlaguntzaz, Oskorrik kilometroakmilioikaegin ditu, bidaia,ikertze eta saiakera-ordu amaigabeakpilatu ditu,3.000 kontzertutikgora eta ia 500kanta grabatu bilakatuak”.

Hala adierazizuen taldeakagurra iragartzekooharrean, 44 urtek, are gehiagoOskorrik eraman duen lan-erritmoan,askorako ematen baitute.Urte oso atsegin eta oparoak askoizan dituen arren, une garratzak erebizi izan ditu Oskorrik, hasieranbatez ere. 1971n Deustuko UnibertsitatekoParaninfoan emanzuten lehen kontzertu hura “erdiezkutukoa” izan zen, eurek diotenmodura, Francoren diktaduraamaitu bitartean eskainiko zituztenemanaldi guztiak bezala. Izanere, bere sorreratik, eta besteak besteGabriel Arestiren parte-hartzeeta eragin izugarriarekin, sistemarikontra egitera zetozen, konformeez zeudela esatera, askatasun egarrizaldaketa beharrezko zela aldarrikatzera.

Xabier Mendigurenekgehigarri honetan bertan joan denekainean adierazi bezala “Arestikberegan zeraman polemikarakoharra, zalantzarako hazia, berenusteetan eroso bizi zirenei (edozeinzela ere uste hori) kontra egitekotema, eta Oskorri sortu berriari erekutsatu zion: hortik taldearenhasierako txistuak, boikotdeiak, espainolistasalaketak?”. Ezzituen, ez, hasierasamurrak izan.

Baina oztopoak oztopo, ezin ukaaurrera egiten jakin dutenik etaadin, pentsamolde eta sentsibilitateerabat anitzen begirunea lortu ezdutenik. Elkar argitaletxeko musikaarloko arduradun Angel Valdesenustez, Oskorrik lan handia egindu musikaren balore intrintsekoaindartzen, “pertsonak hobeto sentiarazten,herriari bere korapilointelektualak eta kulturalak askatzenlaguntzen eta herriarenhizkuntza bultzatzen”, alegia. Arlohorretan, Mikel Laboa, Xabier Leteedo Itoitzekin parekatzen ditu,denak ere euskal kulturaren erreferentegarrantzitsu diren heinean.

ABENTURA AZALEAN BIZIZ Dozenakaizan dira Oskorriren parteizan diren musikariak eta ezinezkoalitzateke horien denen sentipeneta bizipenak biltzea.

Lagintxo bat behintzat ekartzearren,Oskorri barrutik eta kanpotikbizi izan duen Fran Lasuen musikariarekin hitz egin duOrtzadarrek. 22 urte zituelairitsi zitzaion Oskorriko kide izatekogonbidapena musikari eibartarrari.Izuakaitz taldea desegiteaerabaki zenean iritsi zitzaion aukeraeta Oskorrirekin eman zuenmusikagintza profesionalerakojauzia. Maitasunez gogoratzen ditu1981etik 1993ra Oskorrirekin biziizandakoak: “Niretzat oso aberasgarriaizan zen. Pentsa, 22 urte besterikez nituela zenbat bidaia eginnituen, bai Estatuko txokoetara, baiEuropako leku askotara, Burdinazkohesia ere zeharkatu genueneta!”, Beretzat Oskorri eskola batizan zela dio, eskola, zentzu askotan:“Musika aldetik asko ikasinuen Oskorriren garaian; bainamusikaz kanpo ere mundua ulertzekomodu oso desberdinak bazirelaikusi nuen bidaia horietan, etahori ere irakaspen handia izan zen,zalantzarik gabe”, dio Lasuenek.

Mitifikazioetan erortzea gustuko ez duen arren, “bihotzez” dioOskorrik oso pauso garrantzitsuakeman dituela azken urteetakoeuskal musika berriaren edo garaikidearenhistorian: “Oskorri osokatebegi garrantzitsua izan da,euskaldunok daukagun tradiziozkoaltxor hori laborategibezala erabili dutelako, errespetuguztiz, musika aktuala eta konplexurikgabea eskaintzeko, batzuetantradiziotik, besteetan sormenpertsonaletik”, azaltzen du Lasuenek.“Musika egiteko modu bat” daOskorri beretzat.

IZOKINAK ERRUN GURAN Lasuenektristuraz hartu zuen Oskorrirenamaieraren iragarpena, lehenagoala beranduago iritsiko zelabazekien arren, “denak baitu iraungitzedata bat, zoritxarrez”. Gizartekoarlo askotara bezala musikaraere iritsi da bere ustez fast(bizkorra) kontzeptua: “Arteek, orokorki,bere gizarte balorea galdudute. Duela urte batzuk artistabazen norbait, begirunea eragitenzuen, baina gaur egun azken katuazara”, gaineratzen du.

Negu Gorriak taldeak abestu zuen Izokin euskaldun baten istorioakkontatzen zuen bezala, Valdesek eremetafora bertsua erabiltzen du:“Euskalduna zarenean eta musikatikbizi zarenean, izokina ibaiangora bezala ibili behar duzu,korrontearen kontra”, eta hala biziizan da bere ustez Oskorri, batezere azken urteotan, gehiago ezinizan duten arte. “Baina pentsatubehar da izokinak, jaio zen tokiraitzultzean, arrautza piloa uztendituela, bizi berriak sor daitezen.Lagunduko ote du, beraz, Oskorrikegindako guztiak ondoren berriaksor daitezen!”, dio Valdesek. “Nikargi daukat hortik loratuko delaeredu on bat, eredu musikala,humanoa eta enpresariala, izan eremusikari bezala oso onak izateazgain, oso talde orekatua, justua etatransbertsala izan da, eredugarriakizan dira momentu zailetan eta erabakizailak hartu behar izan dituztenean”,gaineratzen du Valdesek.

Herriaren esku dago orain lekukoahartu eta elkarri pasatzen jarraitzea,Oskorrik egindako berreskuratzeeta herritartze lan hori zabaldueta jarraipena ematea. Opabehar lioke Euskal Herriak bereburuari Oskorrik emanak luzaroiraun dezan, oroimenean ez ezik,baita ahoan ere. Gogora ekarribehar zer zioten Aita Semeak lehenabesti hartan: “Baina gaztea naizeta daukat / etorkizuna eskuan, / ezzaigu hilko Euskal Herria / ni bizinaizen artean”.