Gaixotasun sexualak; estigma baten eta tabu sozialaren aurkako borroka

"Sexu-transmisiozko gaixotasunetan antzematen diren urteko kasuak mantendu egin dira. Iaz bakarrik, Araban 13 GIB kasu berri kontabilizatu ziren", azaldu du Mikel Resak, Arabako Hiesaren aurkako Herritarren Batzordeko sexologoak. Estatistiketan sartu eta egonkor gisa katalogatzen den zenbaki horrek bi irakurketa desberdin ditu, sexologoak azaltzen duenez. Alde batetik, interpreta liteke oraindik ere badirela sexu-praktika arriskutsuak biztanleen artean, baina bigarren interpretazio bat ere badu, positiboena: "Datu horiek erakusten dute Egin ezazu probaren kanpainak eraginkorrak direla", dio. Hau da, gero eta emakume eta gizon gehiagok erabakitzen dute GIBaren proba egitea, arriskuko sexu-praktikak egin ondoren, sexologoaren arabera.

Gasteizko Vithas ospitaleko Ginekologia eta Obstetrizia Saileko Manuel García Manero medikuaren ustez, datuak negatiboak dira: "HIESaren birusak eragindako infekzioa ez da gutxitu, gora egin du. Nabarmentzekoa da belaunaldi gazteenek ez dutela gaixotasun hori arazo gisa ikusten, eta tratamenduak hobetu diren arren, oraindik ez du sendabiderik", nabarmendu du. Pertsona batek infekzioa duen edo ez hautematea proba erraza eta ia minik gabea da. Nahikoa da proba egin nahi duen pertsonaren hatza pixka bat sakatzea, eta testa, minutu gutxira, osasun-egoera zehazten du. Proba hau Hiesaren aurkako Herritarren Batzordean egin daiteke (Nueva Fuera kalea, 15), dohainik, anonimoki eta isilpean. Osakidetzak ere egiten du, familia-medikuari jakinarazita. Gainera, testa farmazietan ere salgai dago. Mikel Resak dioenez, ez du axola non egin, egitea da garrantzitsuena: "Atzematen ditugun kasu berriez gehien kezkatzen gaituena da berandu diagnostikatzea", dio. Hau da, infekzio horren eramaile izan eta urte batzuetara hautematen diren positiboak.

Izan ere, sexu-transmisiozko beste gaixotasun batzuek ez bezala, GIBa asintomatikoa da. Ez dago pertsona bat kutsatuta dagoela adierazten duen sintoma zehatzik. Denboraren, urteen poderioz, gaixoaren sistema immunologikoa motelduz doa, eta beste gaixotasun oportunista batzuk jaiotzen dira, hala nola neumonia edo minbizia. Horregatik da garrantzitsua infekzio hori garaiz diagnostikatzea, sexologoak dioenez. "Aspalditik kutsatuta dauden pertsonek oso defentsa-antigorputz maila baxua dute, eta, beraz, beste gaixotasun batzuk dituzte, sistema immunologikoan indarrik ez dutelako", azaldu du. GIBa hasierako fasean detektatzen bada, zientziaren medikamentuekin trata daiteke, eta, bide batez, infekzioa hedatzen jarraitzea saihestu. Izan ere, GIBaren birusa (denborarekin HIESaren eragilea) lau bidetatik transmititzen da: baginatik, uzkitik, odolaren bidez edo amagandiko edoskitzearen bidez. Eguneroko bizitzan ez dago kutsatzeko arriskurik eta, horregatik, "informazioa eta prebentzioa dira birusaren hedapena mugatzeko ditugun arma bakarrak. Ezagutza da aurreneurrien lehenengo tresna, eta garrantzitsua da nola babestu ulertzea", erantsi du.

Sexu-transmisiozko gaixotasunek gora egiten dute pandemiaren itzalean. Horrela, Manuel García Maneroren aburuz, "horiei buruzko informazio handiagatik pentsa daitekeenetik urrun, intzidentziak gora egiten jarraitzen du urtetik urtera". Gaixotasun klasikoen artean, sifilia da ohikoena eta, ondoren, gonorrea eta chlamydia bidezko infekzioa. Sidalavatik ere sifilia zerrendaren buru dela baieztatu dute. Alde horretatik, García Manerok dioenez, egia da gaixotasun horiek biztanleria gazteagoan hasi direla adin txikiagoetan sexu-praktikak egiteagatik. Hala ere, gehitu du helduagoetan ere hala dela: "Sexu-transmisiozko gaixotasunak gaztaroari eta nerabezaroari dagozkiela pentsa liteke. Hala ere, adin-tarte ohikoena 25 eta 44 urte bitartekoa da". Har daitekeen beste gaixotasunetako bat Giza Papilomaren Birusa da; 200 mota inguru daude eta 40 inguruk genitalei eragiten diete. Kutsatutako pertsona batekin kontaktu sexuala izanez zabaltzen dira. Bi kategoria daude transmisio sexualeko giza papilomaren birusari dagokionez. Arrisku txikikoak garatxoak eragin ditzake genitaletan, ahoan edo eztarrian. Arrisku handikoak minbizi mota desberdinak eragin ditzake, hala nola umetoki-lepoa, uzkia, eztarria, bulba edo baginan. "Gaur egun ez dago sendatzerik, baina horrek ez du larritu behar, kutsatutako pertsona gehienek ez baitute inolako arazorik izango bizitzan. Nerabeen txertaketak birusaren aurkako babesa hobetzen du, baina gogoratu behar dugu ez duela birus mota guztien aurka babesten", azpimarratzen du sendagileak. "Biztanleria gero eta kontzientziatuago dago. Urte asko daramatzagu lanean sexu-transmisiozko gaixotasunetatik eta infekzioetatik babestearen garrantziaz ohartzeko. Batez ere, sexu-bikotea aldatzen dugunean. Horren aurrean, preserbatiboa da tresnarik seguruena eta gu babesteko eta besteak babesteko modu bakarra", gogoratu du Mikel Resak.

Vithas ospitaletik, ordea, García Manero profesionalak dio lan asko dagoela egiteko: "Nire ustez kontzientziazioa dago arazoarekin topo egiten dugunean. Gaiari buruzko informazioa dagoela esan dezakegu, baina berriro diot informazio hori biztanleriarengana iristen den aztertu behar dugula". Aholku "oso sinplea" ere eskaintzen du. "Sexualitate arduratsua eta osasungarria", ondorioztatu du.

Datuak. 900 arabar inguru ari dira gaur egun GIBaren aurka borrokan. 6.200 inguru Euskal Autonomia Erkidego osoan. Paziente ikusezinak dira, eta erronka etiko baten aurka eta infekzio isil hori duten gaixoen estigma eta bereizkeriaren aurka borrokatzen dira. GIBaz edo HIESaz gain, sexu-transmisiozko beste gaixotasun batzuk ere (STG) agertzen dira aztergaien zerrendan, hala nola klamidia, herpes genitala, gonorrea edo sifilia, besteak beste. Sexu Osasunaren Nazioarteko Eguna ospatu zen atzo, eta zenbait profesionalek egunkariari honetan azaldu dute gaur egun gero eta kontzientziazio handiagoa dagoela sexu-gaixotasunen aurka, baina oraindik lan sozial gehiago behar dela gaixotasun horien aurka borrokatzeko eta gero eta gazteago den populazioaren artean transmititzen jarrai ez dadin.

Datu negatiboak. Gasteizko Vithas ospitaleko Ginekologia eta Obstetrizia Saileko Manuel García Manero medikuaren ustez, datuak negatiboak dira: "HIESaren birusak eragindako infekzioa ez da gutxitu, gora egin du. Nabarmentzekoa da belaunaldi gazteenek ez dutela gaixotasun hori arazo gisa ikusten, eta tratamenduak hobetu diren arren, oraindik ez du sendabiderik", nabarmendu du profesionalak.

Asintomatikoa. Sexu-transmisiozko beste gaixotasun batzuek ez bezala, GIBa asintomatikoa da. Ez dago pertsona bat kutsatuta dagoela adierazten duen sintoma zehatzik. Denboraren, urteen poderioz, gaixoaren sistema immunologikoa motelduz doa, eta beste gaixotasun oportunista batzuk jaiotzen dira, hala nola neumonia edo minbizia. Horregatik da garrantzitsua infekzio hori garaiz diagnostikatzea, sexologoak dioenez. "Aspalditik kutsatuta dauden pertsonek oso defentsa-antigorputz maila baxua dute, eta, beraz, beste gaixotasun batzuk dituzte, sistema immunologikoan indarrik ez dutelako", azaldu du Mikel Resa sexologoak.

Adin guztietan. Sexu-transmisiozko gaixotasunek gora egiten dute pandemiaren itzalean. Horrela, Manuel García Maneroren aburuz, "horiei buruzko informazio handiagatik pentsa daitekeenetik urrun, intzidentziak gora egiten jarraitzen du urtetik urtera". Gaixotasun klasikoen artean, sifilia da ohikoena eta, ondoren, gonorrea eta chlamydia bidezko infekzioa. Alde horretatik, García Manerok dioenez, egia da gaixotasun horiek biztanleria gazteagoan hasi direla adin txikiagoetan sexu-praktikak egiteagatik.

"Gaixotasunetan antzematen diren urteko kasuak mantendu egin dira"

Sexologoa

"Datu horiek erakusten dute 'Egin ezazu proba'ren kanpainak eraginkorrak direla"

Sexologoa

"HIESaren birusak eragindako infekzioa ez da gutxitu, gora egin du azken urteetan"

Vithaseko profesionala