Eutanasiaren Legeak urtebete bete du martxan jarri zenetik

Hala, “duela urtebete onetsi zen LORE edo, beste era batera esanda, Eutanasiaren Legea. Pertsona bakoitzarena izan arren kendu egin ziguten zerbaiten jabegoa berreskuratzearen aldeko borrokari lotu zaio urte luzez DMD-DHE elkartea, gure bizitzearen eta heriotzaren jabegoa, alegia. Elkarteko kideok uste dugu urtebeteko epea nahikoa dela LOREren aplikazioa baloratzeko, bai eta legearen bilakaera nolakoa izan daitekeen eta nolakoa izan behar lukeen aurreikusteko ere”, azaldu dute. “Zehazki EAEri begira, LOREren aplikazioaren inguruan atzeman ditugu alde positiboak zein negatiboak nabarmendu nahi ditugu”, erantsi dute. Alderdi positiboei dagokienez, elkarteak eskertu egiten du bermeen eta ebaluazioaren batzordea garaiz eratuta egotea, baita Estatuko lehen eutanasia baimentzen duen legea aplikatzen aitzindari izatea ere, eta, era berean, positibotzat jotzen du legea denboran nahiz legearen edukirako egokitzapenean ezarri izana. Hala ere, legearen hasieratik hobetu ez diren zenbait alderdi negatibo aipatu dituzte bertako kideek: “Eskaera jakin batzuen tramitazioan justifikatu ezineko atzerapena gertatu da; zenbait kexu jaso izan ditugu horien inguruan; eskatzaile batzuk aldeko txostena jaso baino lehen hil dira, sufrimenduzko egoerari amaiera emateko nahia bete ezinik; askatasunez eta autonomiaz jokatzeko aukera urratu zaie; Eskaera jakin batzuk baztertzea, garaiz eta behar bezala horren berri eman gabe”, adierazi dute.

“Gabezietako batzuk lege edo prestazio berriak aplikatzeko eskarmentu ezari egoztekoak diren arren, beste batzuen atzean legea aplikatzeko nolabaiteko beldurra dagoela pentsa liteke, non ez legearen alderdietako batzuekiko ezadostasuna disimulatzeko nahia; horrek guztiak legearen artikuluetan xedapenetako batzuk baztertzera eraman ditu arduradun gorenak, esaterako honako hau: Osasunadministrazio eskudunek behar diren mekanismoak jarriko dituzte abian lege hau ahalik eta gehien zabaltzeko profesional sanitarioen eta, oro har, herritarren artean, bai eta aurretiazko jarraibideen agiria egitea sustatzeko ere haien artean”, azaldu dute.

Ildo horretatik, elkarteak ziurtatzen du legea ezagutzea eta bizi-testamentua egitea baino ez direla ezinbestekoak erabakitzeko gaitasuna galduz gero legerako sarbidea bermatzeko. Hau da, azpimarratu dutenez, legea ezagutzea eta Aurretiazko Borondateen Dokumentua (ABD) edo Bizitestamentua egina izatea –ezinbestekoa baita erabakitzeko gaitasuna galtzen den kasuetan legearen aplikazioa bermatzeko–, horiek “soilik” berma dezakete bete egingo direla legean jasotako edukiak. “Horren harira, gogoratu behar dugu 2022ko apirilean EAEko populazioaren ehuneko oso urri batek duela ABD egina, gutxi gorabehera % 1,7 inguruk baino ez”, azaldu dute bertako kideek.

“DMD-DHEtik berriro eskatu nahi diogu administrazioari, zehatzago Osasun sailburuari, bere gain har dezala LOREk jasotzen dituen alderdi guzti-guztiak betetzearen ardura, baita webgunetik harago ere haren berri ematera: osasun-zentro, ospitale, egoitza, gizarte-etxe eta abarretan. ABD eskatu eta betetzera animatu nahi ditugu herritarrak, bai eta norberaren bizitza eta heriotza autonomia osoz kudeatu ahal izateko eskubidea lortzeko bidean oztopoak oro desagerraraztearen alde borrokatzera ere. Azkenik, bereziki oroitu nahi ditugu Maribel Tellaetxe, Marian Olea, Eskarne eta Karmele González, lau emakume, erreferente bihurtu direnak Euskadin eutanasiaren aldeko borrokan”, ondorioztatu dute.

Lehen hamaika hilabeteetan

Joan den urteko ekainaren 25ean eutanasia arautzen duen legea ezarri zenetik, Euskadin, 62 pertsonak izapidetu dute heriotza duina eskatzeko prozesua; hau da, pertsona bat lau egun eta erdian behin. Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailaren datu horiek, DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkariak lortu izan dituenak, pertsona askoren sufrimenduarekin amaitzeko beharra adierazten dute. Gutxienez Cristina Valverderentzat, Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkartearen koordinatzailearentzat. “Eutanasia eskatzen duten pertsonak ez dira arazo puntual bat duten eta hil nahi duten pertsonak. Min edo sufrimendu handia eragiten dien gaixotasun bat jasaten duten pertsonak dira, eta ezin dira sendatu. Eta eskubide osoa dute heriotza duina eskatzeko “, esan du. Ildo horretatik, nabarmentzekoa da emakume gehiagok eskatu dutela eutanasia, eskaera egin duten gizonen kopuruarekin alderatuta. Hala ere, zenbaki gutxi batzuen arabera aldatzen da. Zehazki, 33 emakumek eskatu dute duintasunez hiltzeko, eta 29 gizonek. Adinari dagokionez, profila askotarikoa dela esan daiteke, bai gazteak bai adinekoak. Batez besteko adina 65 urtekoa da; gutxieneko adina 38 urtekoa da, eta altuena 91 urtekoa.

Xehetasunez

Alderdi positiboak eta negatiboak. “Duela urtebete onetsi zen LORE edo, beste era batera esanda, Eutanasiaren Legea. Pertsona bakoitzarena izan arren kendu egin ziguten zerbaiten jabegoa berreskuratzearen aldeko borrokari lotu zaio urte luzez DMD-DHE elkartea, gure bizitzearen eta heriotzaren jabegoa, alegia. Elkarteko kideok uste dugu urtebeteko epea nahikoa dela LOREren aplikazioa baloratzeko, bai eta legearen bilakaera nolakoa izan daitekeen eta nolakoa izan behar lukeen aurreikusteko ere”, azaldu dute. “Zehazki EAEri begira, LOREren aplikazioaren inguruan atzeman ditugu alde positiboak zein negatiboak nabarmendu nahi ditugu”, erantsi dute. Alderdi positiboei dagokienez, elkarteak eskertu egiten du bermeen eta ebaluazioaren batzordea garaiz eratuta egotea, baita Estatuko lehen eutanasia baimentzen duen legea aplikatzen aitzindari izatea ere, eta, era berean, positibotzat jotzen du legea denboran nahiz legearen edukirako egokitzapenean ezarri izana. Hala ere, legearen hasieratik hobetu ez diren zenbait alderdi negatibo aipatu dituzte bertako kideek: “Eskaera jakin batzuen tramitazioan justifikatu ezineko atzerapena gertatu da; zenbait kexu jaso izan ditugu horien inguruan; eskatzaile batzuk aldeko txostena jaso baino lehen hil dira, sufrimenduzko egoerari amaiera emateko nahia bete ezinik”, azpimarratu dute elkartetik.