ainbeste mimoz espero zen eguna iritsi da; arabarrek, azkenean, San Prudentzio ohoratuko duten egunean. Gaur Gasteizek eta Araba osoak bere patroia ohoratuko dute egun hunkigarri honetan, horretarako programazio berezia aurreikusita baitago. Gainera, tradizioak dioen bezala, arabarrek barraskiloak eta perretxikoak dastatuko dituzte menuan, postreko tartarekin batera. Baina zein da santu honen historia? Nor izan zen San Prudentzio? Zergatik da apirilaren 28a arabarren egutegian markatutako jaia?
Duela urte eta mendeetatik, San Prudentzio Kristora iristeko bidea bihurtu da. Gasteizko Elizbarrutiak honela deskribatzen du Arabako patroi santua: "Apala, bateratzailea eta ebanjelizatzaile handia". Santu honen ospakizuna aspalditik ospa-tzen da basilikaren ondoan, Armentian. Han, urtero, lurraldeko toki guztietatik etorritako arabarrak elkartzen dira mezetara eta ekitaldietara egun horretan joanda.
Gainera, erromeria herrikoia egiten da Armentiako Basilikan. Prudentzio Tarazonako apezpiku izatera iritsi zen anakoreta eta elizgizona izan zen. Arabako santu zaindaria da XVII. mendearen erdialdetik, eta apirilaren 28an ospatzen da. 1643an Prudentzio Arabako patroi izendatzea pentsatu zen, baina 1698 arte ez zen ofizialki izendatu. Armentian jaio eta bizi izan zen, garai hartan Arabako herrixka zen, gaur egun Gasteiz hirikoa. 15 urte bete zituenean, anakoreta gisa erretiratu zen Soria hiritik hurbil, eta zazpi urtez egon zen han. Gero Tarazonan bizi izan zen, eta katedralean hasi zen elizgizon gisa, herriko gotzain kargua lortu arte. Gaixotasun hilgarri batengatik hil zen Burgo de Osman.
Burgo de Osman hil zenez, bere elizbarrutitik kanpo, eta bere mirariengandik ospetsua izanik, eztabaidak sortu ziren lurperatu behar zuten lekuaren inguruan. Kondairak dioenez, arazoa gorpua bizirik zegoen bitartean erabiltzen zuen zamalkaduraren gainean jarriz ebatzi zen, aske joaten utziz. Logroñotik gertu gelditu zen.
Josetxu Apellanizek, 2019ko irailetik Basilikako parroko arduradunak, ezin izan du oraindik Arabako jai nagusi hau modu tradizionalean ospatu, pandemia dela eta. Horregatik, aurtengo ospakizunerako xehetasun bat eduki nahi izan du herritar guztientzako opari gisa. Hala, hainbat hilabetetan San Prudentzioren biografia eta mezuari buruz aritu ondoren, 20 orrialdeko kolorezko liburu batean islatu ditu Arabako patroiaren alderdi garran-tzitsuenak.
San Prudencio, nuestro patrón izenburupean, Armentiako parrokoa hainbat iturri historikotan murgildu da, hala nola José Martínez de Marigorta edo Antonio Ortíz de Urbinaren idazki batzuetan. San Prudentzioren Adiskideen Kofradiak argitaratutako liburu honetan hurbilagotik ezagutu daiteke Arabako patroia, haren testuingurua, mezua eta bake-lana, edo Arabako Batzar Nagusiek 1643an Erromaren alde egin zuten eskaera. Josetxu Apellanizek idatzitako argitalpen hau doan eskura daiteke Armentiako Basilikan bertan, baita Elizbarrutiko Bizente kaleko 5. zenbakian ere.
"Gainera, tenplu erromanikoan sartzen den orok doan egin ahal izango du gida didaktiko txiki bat, gaztelaniaz eta euskaraz. Gida horrek Basilikaren jatorria eta xehetasun guztiak azaltzen ditu, bai kanpoaldekoak, bai barrualdekoak, baita hura elikatzen duten elementuak ere, hala nola bataiarria, zutabeak edo sinbolo ugariak, bai arkupearen erliebeak eta historian zehar gertatutako erreformak", azaldu dute Gasteizko Elizbarrutiatik.
Geldirik
Gaurko egunarekin eta ospakizunarekin, amaitu dira bi urteko geldialdia festetan, koronabirusaren pandemiak eragindako osasun-krisiaren ondorioz. Gaur, Arabako zaindariaren eguna da, eta hori dela eta, aste honetan, San Prudentziori omenaldia egiteko jarduera tradizionalez betetako egutegia ospatu da.
Gaur, bereziki, Arabako milaka herritar iritsiko dira Gasteizera tradizioarekin jarraitzeko helburuarekin, Gasteizko Elizbarrutiak prestatu eta antolatu dituen mezetara joanda, besteak bestek, eta gaur egingo diren ohiko ekitaldietara joanda, Arabako santua ohoratzeko eta gogoratzeko.
