- Ura, elektrizitatea, gasa, janaria... arabarrek eta gainerako herritar euskaldunek gero eta gehiago gastatzen dute etxe batek dituen gastuetan. Hala islatzen du Eustat Euskal Estatistika Erakundeak egindako azken azterlanak.
Zehazki, bertan jarritako txostenaren arabera, Euskal Autonomia Erkidegoko familien guztizko kontsumo-gastua 31.371 miloi eurora iritsi zen 2019an eta, beraz, aurreko urtean baino %1,3 handiagoa izan zela adierazten du datu horrek. "Familia bakoitzeko batez besteko gastua 34.423 eurora iritsi zen 2019an (aurreko urtean baino %0,6 gehiago), eta 2015ean hasitako goranzko joerari eutsi dio, Eustatek landutako datuen arabera", adierazi eta erantsi dute: "Nolanahi ere, krisi ekonomikoaren aurreko gastu-maila lortu zen ia, familien gastua 34.672 eurora iritsi baitzen 2008an; eta, hori guztia, uneko terminoetan". Izan ere, datuak arreta handiagoz aztertuz gero, Euskadiko herritarrek etxeko kontsumoan gehiago gastatzen dute orain lehen baino, baina gainera, Espainiako gainerako lurraldeetako batez besteko ehunekoa gainditzen dute. Hau da, familia bakoitzeko batez besteko gastuak 2006-2019ko serie osoan izan duen bilakaera aztertuta ikus daitekeenez, Euskal Autonomia Erkidegoaren batezbestekoa Espainiakoa baino handiagoa izan da aldi osoan; 2019an, zehazki, %13,8 handiagoa.
Eta zenbat gastatzen du pertsona batek Araban edo Bizkaiko eta Gipuzkoako lurralde mugakideetan urtean? Datuen arabera, pertsona bakoitzeko batez besteko gastua 15.000 euro ingurukoa da, hau da, hilean mila euro baino pixka bat gehiago suposatzen duena. Eustaten hitzetan, horrela azaldu dute gastu hori: "Euskal Autonomia Erkidegoko pertsona bakoitzeko batez besteko gastua 14.524 eurora iritsi da 2019an, eta urtetik urterako %0,8ko igoera izan du. Nolanahi ere, Espainiako batezbestekoa baino %19,5 handiagoa izan da. Pertsona bakoitzeko batez besteko gastuaren bilakaerari dagokionez, Euskal AEn gastuak gora egin du 2015. urteaz geroztik, eta pertsona bakoitzeko batez besteko gastua 2008an egindakoa baino %7,0 handiagoa izan da 2019an". Gastu-taldeak kontuan hartuta, 2019an euskal familien batez besteko gasturik handiena Etxebizitza, ura, elektrizitatea, gasa eta beste erregai batzuk taldekoa izan da berriz, eta aurreko urtekoa baino %2,1 handiagoa izan da. Bigarren gasturik handiena elikaduran eta alkoholik gabeko edarietan egindako gastua izan da, eta maila berean jarraitu du, 2018. urtearekin alderatuta %0,3ko igoera izan badu ere. Aldiz, aurreko urtearekin alderatuta, familia bakoitzeko batez besteko honako gastu hauek murriztu dira gehien: Altzariak, etxeko gaiak eta etxearen ohiko mantentzerako gaiak (-%10,0), Jantziak eta oinetakoak (-%5,0), Osasuna (-%2,7), Beste ondasun eta zerbitzu batzuk (-%2,4) eta Edari alkoholdunak eta tabakoa (-%1,9).
Hala ere, nabarmendu behar da 2018tik 2019ra elikadura-gastuak egonkor mantendu diren arren, igoera txiki batekin, egia da aurten bigarren hiruhilekoan gastu hori igo egin dela iazko aldi berarekin alderatuta. Izan ere, Euskal Estatistika Erakundeak berriki egindako beste txosten batean zehazten denez, elikagaien salmentak ehuneko bost eta erdi inguru igo dira, eta produktuen hondakinek, berriz, ehuneko hogeita hamar baino gehiago egin dute atzera. Elikagaien produktu horiek saltoki handietan saldu dira bereziki, supermerkatuetan, esaterako, eta aurten txikizkako saltokietan salmenta jaitsi egin da, harategietan eta fruta-saltokietan saldu dena, besteak beste. Azkenik, gastu-egitura kontuan hartuta, 2019. urtean eutsi egin zaio euskal familien kontsumo-egiturari, eta 4 gastu-talde nagusietan guztizko gastuaren %69,3 egin da. Haien artean, honako hauek nabarmendu dira: Etxebizitza, ura, elektrizitatea, gasa eta beste erregai batzuk (familien aurrekontu osoaren %34,0), elikagaiak eta alkoholik gabeko edariak (%13,7), jatetxeak eta hotelak (%10,9) eta garraioa (%10,7). Haien atzetik, honako hauek kokatu dira: Beste ondasun eta zerbitzu batzuk (%7,3) eta Aisia eta kultura (%5,1). 2018. urtearekin alderatuta, ez dago alde handirik gastuaren egiturari dagokionez.