Itziar Gonzalo Ogasun, Finantza eta Aurrekontu Saileko foru diputatuak gaur goizean Arabako Batzar Nagusietako Ogasun Batzordean aurkeztu ditu pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren eta sozietateen gaineko zergaren 2014ko eta 2018ko erreformei buruzko ebaluazio txostenak.
Itziar Gonzalok honako hau nabarmendu du bere hitzaldian: "Bi erreforma horiekin lortu nahi ziren helburuak lortu dira, lurralde aurrerakoiago eta kohesionatuago bat lortzea ardatz dutenak, guztiok integratuta gauden lurralde bat, eta lehiakortasuna hobetzeko tresnak dituen enpresa sare bat duena".
Erreformak aztertu eta ebaluatu ondoren ateratako datuak "positiboak" dira, foru diputatuaren iritziz. Hark gogorarazi duenez, "gure zerga sistemak Araba modernoago, solidarioago eta jasangarriago bat garatzen laguntzen duten printzipio hauetan oinarritu behar du: justizia, orokortasuna, berdintasuna, gehikortasuna eta zerga kargaren banaketa ekitatiboa".
Pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren erreformari dagokionez, ebaluazioan ondorioztatu da errenta altuenetarako zerga tarte berriak onesteak eta diru sarrera txikienak dituzten kolektiboentzako kenkariak mantendu eta hobetzeak, besteak beste, haren ezarpenarekin lortu nahi ziren gehikortasun eta ekitate printzipioak eta helburuak areagotzen lagundu dutela.
Zehazki, neurri aurrerakoiak jartzeak, hala nola zerga tarte berriak jartzea edo aurrezkiaren errentetarako kenkari orokorra aplikatzeko aukera kentzea, dirubilketa hobetzea ekarri du, eta 7,6 milioi euro gehiago bildu dira bai 2018ko ekitaldian bai eta 2021ekoan."Zerga eredu berri horri esker lortu ahal izan dira beharrezko baliabideak, zeinak kalitatezko zerbitzu publikoak finantzatzeko bermea baitira", Gonzalok nabarmendu duenez.
Sozietateen gaineko zerga aplikatzearen helburua izan da Arabako enpresa sarearen lehiakortasuna indartzea. Horretarako, besteak beste, finantza gastuen kengarritasuna mugatzeko, zerga pizgarriak arrazionalizatzeko eta mikroenpresen fiskalitatea hobetzeko neurriak hartu dira.
Ildo horretan, foru arduradunaren ustez, "zerga horren erreforma onuragarria izan da, eta hura onestean ezarritako helburuak betetzat jo dira, hau da, zerga sistema bidezkoagoa, aurrerakoiagoa eta efizienteagoa lortzea, orainaldirako eta etorkizunerako beharrezkoa den egonkortasuna izango duen lurraldea lortzeko".
Beste zerga pizgarri batzuk kentzeak eta muga jakin batzuk ezartzeak aurreikusitako dirubilketa hobetzea ekarri du, eta 16 milioi inguru gehiago bildu dira. Bestalde, karga tasen murrizketak 4.900 enpresa ingururi egin die mesede, baina foru kutxetarako diru gutxiago biltzea ekarri du.
Ebaluazio eta hausnarketa horretatik abiatuta, ondorioak eskuratzeak aukera emango du ekitaldi honetan zerga-berrikuspenaren prozesuari ekiteko.
Erronka demografikoa, etxebizitza, BGAEak, fiskalitate berdea, genero berdintasuna eta ekintzailetza dira berrikuste prozesuan sartzea aurreikusten diren proposamenetako batzuk. Arabako gizarteak eskatzen dituen eskaerei erantzuteko eta erantzuteko aldaketak egitea, euskal zerga-sistemaren izaera progresiboa, ekitatiboa, bidezkoa eta solidarioa finkatzeko aldaketa egokiak eginez.
Nazio Batuen 2030 Agendan ezarritako Garapen Jasangarrirako Helburuekin (GJH) bat datozen neurriak jasoko dituen zerga sistema bat, inklusiboagoa, ekitatiboagoa eta sozialagoa izango dena eta Europarekiko zerga konbergentzia bilatuko duena.
