"Izurria detonagarria da buruko-nahasmendu desberdinak agertzeko"

Etorkizun zalantzagarrirako, kutsaduretarako, heriotzetarako, murrizketetarako eta askatasun-gabeziarako beldurra eta noiz amaituko den ziurgabetasuna dira osasun emozionala murriztu duten faktoreak, bi psikologoek egunkari honetan azaldu dutenez. Neke emozional horren ondorioak dira iraszigarritasuna, suminkortasuna, estresa eta antsietatea handitzea. "Pandemia hasi zenetik gaur egun arte, kontsultara joaten diren pertsonen kopurua handitu egin da. Kasu batzuetan, lehendik zeuden nahasteak larriagotu egin dira. Hala ere, pertsona batzuek okerrera egin dute, zituzten sintomak areagotuz", azaldu du Olga Ibeasek. Horren adibide da estresa duen eta gaueko amesgaiztoetan islatzen den erizain baten egoera, itotzen ari zen emakume bati laguntzeko norbera babesteko ekipoa jarri ez zuelako. Horren adibide da, halaber, antsietate handiko sintomek negozioa berriz irekitzea galarazi zioten ostalaria, beldur edo antsietate areagotuagatik. Horrek guztiak, Olga Ibeasen arabera, depresio-sintomen "hazkunde esanguratsu" bat ekarri du, eta lehendik zegoen depresioaren kasuak ere okertu dituela gaineratu du, "birusaren etengabeko erupzio kontrolatugabearen ondorioz". "Horrek ohartarazi digu erne egon behar dugula suizidio arriskuen hazkundearen aurrean", dio.

Ildo beretik, Cocodoc-eko psikologoak gaineratu duenez, osasun mentalak "beti okerrera egin izan du estresarekin": "Pandemia faktore estresagarria da, urtebete baino gehiago irauten ari du eta ziurgabetasun eta estres-halo horren menpean bizi gara, ezin dugulako egoera hori kontrolatu".

Hasiera batean, kutsadurari aurre egiteko konfinamendu-neurriek eragin "positiboa" izan zuten antsietate orokorra, gizarte-antsietatea edo agarofobia zuten pertsonengan, "eguneroko betebeharretan presioa txikitu egin zelako". "Epe laburrean, saihesteak antsietatearen eragin anestesikoa du; baina, epe luzera, areagotu egiten da, hura desagerrarazteko egoera beldurgarrien eraginpean jarri behar baita", gehitu du Olga Ibeasek. Momentuz, antsietate-nahasteen arabera alda daitezke inpaktuak. Hala ere, "antsietate-sintomak garatuko dira, baita gaur egun ondo moldatzen ari diren pertsonengan ere", zehaztu du.

Egoera horiek gainditzeko, oinarrizko emozio batzuk behar dira, herritarren eguneroko bizitzan itsatsita egon beharko luketenak, "osasun mentala garrantzitsua baita denbora errealean zaintzea", gehitu du Elena Garcíak. "Hori zainduta badago prestatuago egongo gara hainbat arazotarako, hala nola, honelako pandemia bati aurre egiteko", erantsi du.

Gainera, azaldu duenez, ikerketa desberdinen arabera, lau pertsonatik batek laguntza psikologikoa beharko du etorkizunean, buruko zailtasunen bat garatuko duelako. Horretarako, "terapia egitea asko laguntzen du, batez ere, pentsamenduak ordenatzeko, ozenki pentsatzeko eta norbaitek datu horiek ordena batekin itzultzeko", dio. Pertsona askok eguneroko bizitzan erabiltzen dituzte tresna horiek, baina beharrezkoa da laguntza eskatzea egoerak gainezka egiten duenean eta eguneroko estresak argi ikustea eragozten duenean, Garcíaren esanetan. "Noiz eskatu behar dugu laguntza? Gainditu dezakezuna baino sufrimendu handiagoa dagoenean, edo, besterik gabe, pertsona horrek funtzionatzeari uzten dionean. Ez du kalera irten nahi, ez du harremanik izan nahi edo ez ditu bizitzeko behar dituen gauzak egiten, bere egoera emozionala dela eta. Hauek alarma sintomak dira, eta beharrezkoa da horren aurrean larritzen hastea eta laguntza eskatzea".

Hala ere, "balorazioetarako goiz da, segur aski pandemia amaitzen denean, argiago ikusiko dugu zenbat pertsona kaltetu diren emozionalki, denbora behar delako, baina argi dago koronabirusak ezegonkortzen eta larriagotzen dituela estresaren eta antsietatearen koadroak gizartean".

Arazoa. Koronabirusak milaka pertsonaren osasunari kolpatu du, munduko ekonomia ezegonkortu egin du, eta gai izan da, halaber, biztanleriaren ongizate psikologikoari desafio egiteko. "Egoera estresagarriak, hala nola pandemia, buru-nahasteak azaleratzeko detonatzaileak dira", dio Elena García psikologoak, Cocodoc psikologiako kabinete profesionalekoak eta Arabako Psikologoen Elkargo Ofizialeko kideak. "Oso gutxitan sentitzen da gizakia bere ordena eta egonkortasuna kolapsatzen direnean bezain mehatxatua", erantsi du Olga Ibeas psikologoak eta Top Doctors-eko kideak.

Laguntza eskatzea. Ikerketa desberdinen arabera, lau pertsonatik batek laguntza psikologikoa beharko du etorkizunean, buruko zailtasunen bat garatuko duelako. Horretarako, "terapia egitea asko laguntzen du, batez ere, pentsamenduak ordenatzeko, ozenki pentsatzeko eta norbaitek datu horiek ordena batekin itzultzeko", dio. Pertsona askok eguneroko bizitzan erabiltzen dituzte tresna horiek, baina beharrezkoa da laguntza eskatzea egoerak gainezka egiten duenean eta eguneroko estresak argi ikustea eragozten duenean, Garcíaren esanetan. "Noiz eskatu behar dugu laguntza? Gainditu dezakezuna baino sufrimendu handiagoa dagoenean, edo, besterik gabe, pertsona horrek funtzionatzeari uzten dionean. Ez du kalera irten nahi, ez du harremanik izan nahi edo ez ditu bizitzeko behar dituen gauzak egiten, bere egoera emozionala dela eta. Hauek alarma sintomak dira, eta beharrezkoa da horren aurrean larritzen hastea eta laguntza eskatzea".

"Pandemia hasi zenetik gaur egun arte, kontsultara joaten diren pertsonen kopurua handitu egin da. Kasu batzuetan, lehendik zeuden nahasteak larriagotu egin dira. Hala ere, pertsona batzuek okerrera egin dute, zituzten sintomak areagotuz".

"Balorazioetarako goiz da, segur aski pandemia amaitzen denean, argiago ikusiko dugu zenbat pertsona kaltetu diren emozionalki, denbora behar delako, baina argi dago koronabirusak ezegonkortzen eta larriagotzen dituela estresaren eta antsietatearen koadroak gizartean", ondorioztatu du Elena Garcia psikologoak.