Depresioa da gaixotasun mental arruntena, eta ezgaitasunaren arrazoi nagusiena. Izan ere, gaixotasun horrek lotura estua du jokabide suizidarekin, eta, horregatik, garrantzitsuagoa da haren ikusgarritasuna eta sentsibilizazioa. Ostegun honetan, Depresioaren aurkako Nazioarteko Eguna izango da, eta Asafes Osasun Mentaleko Senideen eta Pertsonen Arabako Elkartetik, Arrate Gastiain psikologoak dioenenez, “2050ean depresioa izango da populazioaren osasun-arazo nagusia”.

“Depresioa gogo-aldartearen nahaste bat da, eta ezaugarri nagusi hauek ditu: tristura, gogo-aldartea, interesa galtzea eta lehen gozatzea lortzen zen jarduerez gozatzeko gaitasuna galtzea”, azaldu du adituak. Gaineratu duenez, horrekin batera zenbait sintoma fisiko ere agertzen dira, hala nola energia galtzea, mina edo eragozpen fisikoak, jateko gogoa aldatzea edo loarena, besteak beste. Aldaketa kognitiboak ere egon daitezke, hala nola kontzentratzeko zailtasuna, pentsamendu negatiboak eta, kasurik okerrenean, ideia suizidak. Gaixotasun horrek aurre egin behar dion handicapa handienetako bat bere ikusgarritasuna da; izan ere, batzuetan, gaixotasun hori gutxietsi egiten dute herritarrek, eta antsietatearekin nahasten dute: “Egia da oso normalizatuta dauzkagula zenbait esaldi, hala nola: depre nagoela esatea gertatu den zerbaitengatik tristura sentitzen dugunean, edo zer depresio dudan esatea, zerbait nahi bezala atera ez denean. Badirudi, oro har, depresioa ez dela gaixotasun bat, eta ez da gaixotasun larritzat hartzen, eskizofrenia bezalako beste diagnostiko batzuk bezala, adibidez”, dio. Hala ere, depresioaren aurkako borrokan, garrantzitsua da egun txarra edo bolada txarra bereiztea, gaixo askoren bizitza amaitzen duen gaixotasun batekin. Izan ere, psikologoak dioenez, depresioa buruko osasun arazo larria da, eta lehen pertsonan sufritzen duen pertsonaren bizitza mugatu egiten du, eta ez da ondoeza iragankorra. Alde horretatik, Asafes-etik diotenez, gaixotasunaren eta izan daitezkeen sintomen berri izatea funtsezkoa da tresna gehiagorekin aurre egin ahal izateko.

Horregatik, nola bereiz daitezke depresioa eta antsietatea? Arrate Gastiainek erantzun duenez, antsietateak estres, asaldura eta urduritasun bizipen batekin du zerikusia, eguneroko egoerekiko erreakzio arruntetik harago doana, hala nola azterketa edo ustekabeko gertaera batetik. “Erreakzioa neurriz kanpokoa denean, oso sufrimendu handia eragiten digu, sintoma fisiko, psikologiko eta sozialekin, depresioarekin gertatzen den bezala, eta denboran irauten du estres-faktorerik gabe ere; orduan, antsietate-nahastea dela ulertuko genuke”, azaldu du. Kasu horretan, pertsonaren osasun emozionalaren egoera ahalik eta azkarren bereizteko, gomendagarria litzateke laguntza profesionala eskatzea eta, ondoren, ebaluazio eta diagnostiko egokiak egitea, behar den tratamendua eta laguntza jaso ahal izateko. “Laguntza eskatzeko urratsa ematea zaila da, pentsatzen baitugu sentitzen duguna ez dela laguntza eskatzeko bezain arazo larria, uste baitugu horretarako denbora baino ez dela behar, eta ahal dugula. Osasun mentalaren inguruko estigma oztopo handia da oraindik, eta pertsona askok behar duten tratamendua edo laguntza eskuratzea eragozten du”, zehaztu du Arrate Gastiain psikologoak.

Depresioa duen pertsona batengandik hurbil egotea ez da erraza; gogorra da maite den norbaiti sufritzen ikustea eta nola lagundu ez jakitea. “Batzuetan, gertatzen ari dena ulertzea ere kostatzen zaigu, eta nahasmena edo desorientazioa senti dezakegu”, erantsi du Arrate Gastiainek. Izan ere, batzuetan, depresioa borondate faltarekin lotu ohi da hobeto egoteko, eta “pertsona epaitu eta gauzak egitera behartzeko” joera dago. Hori dela eta, psikologoaren arabera, garrantzitsua da gogoratzea depresioa ez dela borondate-kontua, eta pertsonarentzat lan txikiena motxila oso kargatua duen mendia igotzea izan daitekeela.

Hala ere, badira aholku batzuk familiartekoentzat lagungarri izan daitezkeenak. Garrantzitsua da gaixotasunari buruzko informazioa bilatzea, hobeto laguntzeko, ez epaitzeko eta ez gaitzesteko, entzuteko eta ulertzeko jarrera izaten saiatzeko, eta laguntza emateko eta laguntza profesionala bilatzera animatzeko, pertsona artatuta ez badago. Hala bada, garrantzitsua da errekuperazio-prozesuan parte hartzea eta tratamendua eta profesionalek adierazitako jarraibideak betetzen laguntzea, azaldu duenez. Gainera, gomendagarria da, halaber, gaixoaren egunerokoan parte hartzea eta bizi-ohitura osasungarriak partekatzea, atseginak gerta dakizkiokeen aisialdiko eta okupazioko alternatibak eskaintzea, pazienteak izatea eta pertsonen erritmoak errespetatzea, “ziur aski gureak ez bezalakoak izango direnak”, ondorioztatu du.

Depresioa buruko osasun larria da eta lehen pertsonan sufritzen duen pertsonaren bizitza mugatu egien du; ez da ondoerza iragankorra

“Laguntza eskatzeko urratsa ematea zaila da, pentsatzen baitugu sentitzen duguna ez dela arazo larria”