- Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentroak - pandemiaren bilakaeraren arabera, urte honen amaieran inauguratuko li-tzateke - prentsan, irratian eta telebistan argitaratutako hainbat terrorismoren biktimen 1.098 testigan-tza bildu ditu, eta euskarri telematikoetan kontsultatu ahal izango dira.

Gasteizen eraikitzen ari diren zentro horrek 161 bideo, 65 audio eta 872 testu-dokumentu bildu ditu Memoriaren bankua izenekoaren barruan, biktimen “memoria babesteko”, hezkuntza eta ikerketa jardueretan eta “gizartea kontzientzia-tzeko” erabili ahal izateko, Memorialaren zuzendaritzak ohar batean azaldu zuenez. Erantsi zutenez, “biktimak lehen pertsonan entzun ahal izatea” da bilketaren helburu nagusia. Gainera, biktimek gertatutakoa eta horren inguruko emozioak bitartekaririk eta interpretaziorik gabe azaldu ahal izatea ere lortu nahi da.

Horregatik guztiagatik, testigantzen % 90 ETA eta Madrilen 2004ko martxoaren 11n izandako atentatuetako biktimenak dira. Hala ere, GRAPOko, GALeko, eta beste talde batzuetako biktimen testigantzak ere badaude. Gainera, Memoriaren Bankuan 1980ko hamarkadako testigantzak ere jasotzen dira, “terrorismoaren okerrenak”, baina ugarienak 2000tik aurrera erregistra-tzen dira, batez ere ETA amaitu ondoren.

Gaineratu zutenez, gordetzen den elkarrizketarik zaharrena Javier de Ybarraren seme-alabei ABCn argitaratutakoa da, 1977ko ekainean ETAk hil eta egun gutxira. Testigan-tzen artean, alargunen (205), zaurituen (200), seme-alaben (102), anai-arreben (73) eta eraildakoen (41) hi-tzak daude. Hiriei dagokienez, Madril nabarmentzen da, Espainiako eta Europako hiriburuetan hildako gehien izan baitira, 146 lekukotasunekin. Eta Euskal Herrian biktima gehien izan dituen lurraldea Donostia da; hori dela eta, 122 testigantzatan islatu dira, eta Gasteizko 38 testigantza ere bildu dituzte. Terrorismoagatik kaltetutakoen ahotsak Memorialaren Museoan egongo dira eskuragarri, bilaketa arinak egiteko pantailen bidez, eta dokumentazio zentroan ere kon-tsultatu ahal izango dira. Hainbat mahai digital interaktiboetatik hainbat dokumentu aukeratu ahal izango dira, hala nola egunkarietako orriak edo soinu eta bideo fitxategiak.Bestalde, Memoria Bankuaren proiektuak hazten jarraitzea aurreikusten da Memorial Zentroak ateak publikoari eta ikertzaileei irekitzen dizkienean.

Duela egun batzuk DIARIO DE NOTICIAS DE ALAVA egunkari honek aurreratu zuenez, litekeena da inaugurazioa urte honen amaierarako izatea. Felipe VI.a erregeak inauguratuko du Gasteizko Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentroa, urte amaieran egin daitekeen ekitaldi batean, koronabirusaren pandemiaren bilakaerak hala ahalbidetzen badu. Hala, inaugurazioa egiteko dago, baina momentuz ez dago data zehatzik; hala ere, zentro horretako iturrien arabera, monarka eta Espainiako eta Frantziako gobernuetako goi-kargudunak egongo dira bertan.

Gorka Urtaran Gasteizko alkateak duela egun batzuk esan zuenez, eremu horretan egindako erreformek “espazio publikoa duintzen dute herritar guztientzat, baina terrorismoaren biktimei eskainita”.