GASTEIZ - Iruña-Veleiako aztarnategian aurkitutako grafitoak faltsutzea leporatuta Eliseo Gil eta Rubén Cerdánen aurkako epaiketak aurrera jarraitzen du. Epaiketaren zortzigarren saioa egin zuten atzo Arabako Justizia Jauregian. Atzo hiru peritu kaligrafok deklaratu zuten, Ertzaintzaren bik eta Aldundiarentzat txosten bat egin zuen beste batek. Guztiek azpimarratu zuten ezin izan zutela ondorioztatu ustezko grafito faltsuak Eliseo Gilek egin zituenik edo ez. Ildo beretik, azaldu zuten beren ikerketak egin zituztela aztarnategian aurkitutako zeramikei buruzko ustezko grafito faltsuen txostenak eta argazkiak eta zenbait arkeologok epaiketan adierazi dutenez, Gilek egur gainean egin zituen idazkiak eta irudiak konparatuz, erromatar letrina baten erreprodukzioan, erakusteko. Aztarnategiko zuzendari ohiak erreplika horretako marrazkiak egin izana baino ez du aitortu.
Ildo horretan, atzoko lekukoak adierazi zuten "kointzidentzia morfologikoak" ikusi zituztela, "oso garrantzitsutzat", "deigarritzat" eta "elokuentetzat" jo zituenak.
Baina bakar batek ere ezin izan zuen ondorioztatu esku berak eginak zirenik eta gainera, onartu zuten mundu osoan ez dagoela metodo zientifikorik mota honetako ondorioak ezarri ahal izateko material desberdinei buruz egindako grafiak aztertu ahal izateko, non ezin diren alderdi garrantzitsuak aztertu eta alderatu, hala nola presioa, abiadura, ereduzko keinuak eta motrizitate fina.
Atzoko saioan, deklaratu zuen perituetako batek, eta Aldundiarentzako txosten bat ere egin zuen elementu berberak konparatuz, oso eztabaidaezina izan zen, eta ziurtatu zuen "zehazki esku berekoak" direla: "Identifikazio grafikoko metodo bat bera ere ez da zientifikoa eta ez du axola zer objekturekin egiten den idazketa, ezta materiala ere, testu baten egiletza zehaztu ahal izateko". Horrez gain, peritu honek honako hau ere gehitu zuen: "Pertsona bakoitzak idazteko modu pertsonala eta bakarra du eta berdin dio norbera kopiatzen ari den, beti ateratzen baita idazteko modu propioa".
"Agian kasu honetan bi pertsona egon ziren, bat hirugarren mendean eta bestea hogeigarren mendean, idazteko modu bera zutenak. Orduan aurkitu dugu, esku bera delako, hain zuzen ere esku bera. Zorte handia izan dugu".
TXOSTENA Perituak azaldu zuenez, bere txostenean egiletzari buruzko "iritzia" islatu du "euskarri zientifikoa" duten "esperimentuetatik" abiatuta, hala nola alderatu beharreko grafien eta marrazkien tamainak berdintzea, photoshop-a erabiliz marrak eta trazuaren ibilbideak bat datozen aztertzeko. Metodo hori zalantzan jarri du Gilen abokatuak, peritu horren txostenaren sendotasuna zalantzan jarri baitu.
Gainera, Eusko Jaurlaritzako Ondarearen teknikari batek ere deklaratu zuen atzo, lekuko gisa. Azaldu zuenez, perituen tasazio ekonomiko bati begira ustezko faltsutzeek kaltetutako pieza zeramikoen balorazio "abstraktua", "generikoa", egin zuen. Teknikariak, formazio arkeologoak, azpimarratu zuen bere lana ez zela balorazio zehatza egitea, kalte ekonomikoaren gutxieneko balio bat ezartzea baizik.
Hala, epaitegira bidalitako txostenean jasotzen denez, "kalteen balorazioa 600 eurotik gorakoa izango litzateke pieza bakoitzeko". Fiskaltzaren arabera, kaltetutako piezak 476 dira nahi eta Eliseoren abokatuak gutxiago diren esan. - E. F. D.
