Jaiotzek behera egin dute berriro, %6 gutxiago, iazko azken hiruhilekoan

Euskadiko jaiotza-tasari buruzko datu negatibo horien atzean, etorkizunean gerta daitekeenaren beldurra edo ziurgabetasuna ezkuta daiteke, Estefi Psicologia psikologia-kabineteko arduradun eta psikologoaren arabera. Hain zuzen, Estefania Gonzalezentzat, koronabirusak "mundua geldiarazi du, eta horrekin batera jaiotza-tasa". "Koronabirusak mundu guztia geldiaraztea lortu du, lan-baldintzak okerragotzen ari dira, establezimendu asko ixten ari dira eta horrek herritarrak larritzen ditu. Ez dakigu etorkizunean zer gertatuko den, eta horregatik guraso izan nahi duten bikote asko pixka bat hobeto pentsatzen ari dira unerik onena aukeratzeko", azaldu du egunkari honetan. Zehazki, eta errealitate horri zenbakiak jarriz, 2020ko hirugarren hiruhilekoan, Euskal Autonomia Erkidegoan 3.874 jaiotza izan ziren, hau da, aurreko urteko berarekin alderatuz %5,9 gutxiago.

Jaitsiera handiena izan duen lurraldea Arabakoa izan da; iazko azken hiru hilabeteetan 638 haur jaio ziren Araban, 2019ko aldi berean baino ia %9 gutxiago. Bizkaian, %6,2 jaitsi dira (1.891 jaio ziren) eta Gipuzkoan, berriz, 1.345 jaiotako haurrekin,%4,1 jaitsi dira. Gainera, txosten horretan zehazten da, jaiotza-ordenaren arabera, 1.963 haur izan zirela lehen seme-alabak. Hau da, jaiotzen ia %51 (%50,7) lehen seme-alabenak ziren. %36,2k bazuen beste seme-alaba bat familian, eta %13,1ek suposatzen zuen hirugarren seme-alaba bat bikotekidearentzat.

Datu bitxi gisa, txostenak datu bat ematen du: ezkontzatik kanpoko jaiotzak kopuru osoaren %47 izan ziren, 2019ko hiruhileko berean erregistratutako %45,1 baino gehiago. Ildo horretatik, Estefania Gonzalez psikologoak dio gaur egun gero eta bikote gehiagok erabakitzen dutela seme-alaba bat izatea paperak legeztatu gabe edo ezkondu gabe. Horrek azalduko luke, bere ustez, ezkontzatik kanpo hainbeste seme-alaba izatea. Gainera, bertsio horretan bertan, adituak gehitu du gero eta emakume gehiagok erabakitzen dutela bikotekiderik gabe seme-alabak izatea. Bere iritzia ere datuetan oinarritzen da.

Jaiotzen banaketari dagokionez, amaren adinaren arabera, 30-34 urteko taldea da nagusi oraindik ere, erditzeen %34,8. Talde horren atzetik hurrena dator, 35-39 urtekoa (%33,8). 25-29 urtekoen taldea %13,4 da, eta 25 urtetik beherakoena %6,6. Nabarmentzekoa da 40 urteko emakumeen taldea %11,4 dela. Horregatik guztiagatik, amen batez besteko adina 33,4 urtekoa da, aurreko urteko hiruhileko berekoa, eta alde handiak daude ama ezkonduen (33,8 urte), ama ezkongabeen (32,8 urte) eta dibortziatuen (37 urte) artean, Eustaten arabera. Gainera, txosten beraren arabera, atzerriko nazionalitatea duten amen portzentajea ere zertxobait igo da. Zehazki, "2020ko uztailean, abuztuan eta irailean Euskal Autonomia Erkidegoan ama izan ziren emakumeak atzerritarrak izan ziren jaiotzen %27,6tan, aurreko urteko aldi bereko %27,4 eta aurreko hiruhilekoko % 27,5 baino zertxobait gehiago", adierazi eta erantsi dute txostenean: "Ehuneko hori Araban gainditu zen (%35,3); Bizkaian eta Gipuzkoan, aldiz, atzerriko nazionalitatea zuten amen proportzioak %25,6 eta %26,8 izan zen, hurrenez hurren".

"Amatzeko adina aldatu egiten da nazionalitatearen arabera ere. Izan ere, ama atzerritarren batez besteko adina 31,2 urtekoa izan zen, eta espainiar nazionalitateko amen batez besteko adina, ordea, 34,3 urtekoa", azpimarratzen da txostenean. Zentzu horretan, psikologoak azken ohar bat gehitu du: bere ustez, ama eta aita izateko adina norberaren egoerak baldintzatzen du, eta azaltzen duenez, gizarteak gero eta denbora gehiago ematen du "egonkortasun emozionala" izateko, eta lortzen denean erabakitzen da seme-alabak izatea, eta horrek esan nahi du amatasunaren adina atzeratu egiten dela.

Datuak. 2020ko hirugarren hiruhilekoan, Euskal Autonomia Erkidegoan n 3.874 haur jaio ziren, aurreko urteko aldi berean baino %5,9 gutxiago, Eustaten datuen arabera. Araban izan da jaitsierarik handiena, 638 haur jaio baitziren, aurreko urteko hiruhileko berean baino %8,9 gutxiago; Bizkaian 1.891, %6,2 gutxiago; Gipuzkoan 1.345, %4,1 gutxiago. Jaiotza-hurrenkeraren arabera, 1.963 haur (%50,7) lehenengo seme-alabak izan ziren, 2020ko udako hilabeteetan; 1.402 (%36,2) beste seme edo alaba bat zegoen familietara iritsi ziren, eta %13,1 hirugarren edo ondorengo ordenakoak izan ziren.

Adinaren arabera. Jaiotzak amaren adinaren arabera banatuz gero, 30-34 urte artekoak dira nagusi oraindik ere, multzo horretan erditzeen % 34,8 izan baitziren. Ondoren, hurrengo goragoko multzoa dago, hau da, 35-39 urte artekoa (% 33,8rekin). 25-29 urtekoen multzoan erditzeen %13,4 daude, eta 25 urtetik beherakoenean %6,6. Azpimarratu behar da ezen 40 urte edo gehiagoko emakumeen multzoan erditzeen %11,4 direla. Amen batez besteko adina 33,4 urtekoa da, aurreko urteko hiruhileko berekoaren antzekoa, eta aldeak daude ezkondutako amen (33,8 urte), ezkongabeen (32,8 urte) eta dibortziatuen (37 urte) artean

"Koronabirusak mundu guztia geldiaraztea lortu du, lan-baldintzak okerragotzen ari dira, establezimendu asko ixten ari dira eta horrek herritarrak larritzen ditu. Ez dakigu etorkizunean zer gertatuko den, eta horregatik guraso izan nahi duten bikote asko pixka bat hobeto pentsatzen ari dira unerik onena aukeratzeko".

%27

2020ko uztailean, abuztuan eta irailean EAEn ama izan ziren emakumeak atzerritarrak izan ziren jaiotzen %27,6tan, aurreko urteko aldi bereko % 27,4 eta aurreko hiruhilekoko % 27,5 baino zertxobait gehiago. Ehuneko hori Araban gainditu zen (% 35,3).