iFlares. Zaharberritze marken enpresa-elkarteak akordio bat sinatu du Madrilgo iFlares enpresarekin, kutsatzeko arrisku handiko ingurune batean pandemia kontrolatzeko ahaleginean: jatetxeetan. Osasun-gardentasuneko aplikazio baten bidez, jatetxeek egiten dituzten higiene-kontrolak ikusteko aukera ematen die iFlares zerbitzariak jatetxeei. Aplikazio horri esker, gainera, edozein mahaikidek jakinarazi ahal izango du errore edo akats bat dagoela jatetxearen euste sanitarioari dagokionez. Aplikazioaren beraren bidez, akats hori berehala heltzen zaio jatetxearen jabeari, arazoa lehenbailehen konpontzeko aukera izan dezan. "Jatetxe batek inspektore baten pegatina bat lortu eta atean jar dezake", azaldu du Jorge Gomez iFlares enpresako CEOak. "Baina axola zaiguna da zerbitzariek maiz desinfektatzen duten edo egunero distantziak errespetatzen dituzten eta hori egunero joaten diren bezeroek badakite". Horregatik, kalitate kontrolen ikuskaritzak "demokratizatzen" ari direla defendatu du iFlares enpresak. "Establezimenduek koronabirusaren aurkako garbiketa- eta desinfekzio-prozesu espezifikoak jasan dituztela egiaztatzen duten ziurtagiri guztiak erakutsi beharko dituzte", azaldu dute prentsa ohar batean enpresa honetatik. Horregatik, enpresa honek azpimarratzen du garrantzitsua dela gero eta gardenagoak eta ikusgarriagoak izatea koronabirusaren aurka.
- Asko dira koronabirusak jotako sektoreak. Horietako bat ostalaritza da. Berrirekitzearen ondoren, negozio asko bizirautea zaila ikusten ari dira. Beste batzuk, ordea, zabalik jarraitzen dute, baina nekez.
"Espero nuena baino okerragoa izaten ari da". Esaldi hori Arantzarena da, Asador Hondarribia jatetxeko kidearena. Urteak daramatza ehunka mahaikideri bazkari eta afariak eskaintzen. Hala ere, itxialdiaren ondoren, bere lokala ez da normaltasunera itzuli, nahiz eta Arantza ahal duen guztia egiten ari den, jo ta ke, egunero. "Banekien itzulera gogorra izango zela, espero genuen zerbait zen. Aste asko izan dira tabernak eta jatetxeak itxita izan direnak. Baina ez nuen uste hain gogorra izango zenik", dio. Lehen bere jatetxean bezeroek etengabeko ordutegiaz gozatzen zuten, goizetik gauera arte; afariak eta bazkariak eskaintzen baitziren. Orain, ordea, ordutegia aldatu behar izan dute, "nahitanahiez". Orain ordutegi berria dute: 10:00etatik 15:30etara eta arratsaldeko ordutegian seietatik 22:30ak arte edo hamaikak arte, asteburua den edo ez kontuan hartuta. "Egun osoa hemen egotea ez zen bidegarria jada", dio. Aldaketa horrez gain, jatetxe honetan gehiago egin behar izan dituzte, egoerak derrigortuta; horregatik lehen zuten karta kendu behar izan dute. "Eskaririk ez dugulako ezabatu behar izan dugu. Orain plater konbinatuak eta horrelakoak baino ez ditugu egiten. Bezeroek horixe baino ez dute nahi egoera berri honetan egonda", kontatu du.
Bezeroen profila ere aldatzen ari da. "Gure platerrak bazkari elaboratuagoa izaten dira. Hori dela eta, normalean hona etortzen direnak ez dira gazteenak izaten. Baina orain helduek ere jatetxeetara joateari utzi diote, zuhurtzia handiagoa dutelako", azaldu du. "Ea egoera honekin laster bukatzen dugun eta amesgaizto batean baino ez den gelditzen", eskatzen du.
Gasteizko erdigunean kokatuta dagoen beste jatetxe batean egoera askoz okerragoa da. Jabeak nahiago du anonimotasunean mantendu, bezeroek jakin ez dezaten itxituraren pauso batean dagoela. "Egoera ez da jasangarria. Guk eguneko menuak ematen ditugu. Baina ezin dugu edukiera bete. Eta eguneroko menuak lehen genuen erritmoan saldu behar ditugu, gure lana errentagarria izan dadin. Nola egingo dugu? Egoerarekin larrituta gaude. Koronabirusaren ondorioz, herritarrak ez dira jatetxeetara hainbeste etortzen. Eta gurea bezalako jatetxe batek 14 euroren trukeko menu bategatik bezero asko behar ditugu. Bezero gutxirekin ezin gara aurrera jo", dio.
Mesa jatetxeak hainbat motatako menuak eta prezio ezberdinetakoak eskaintzen ditu. Normalean, erreserbapean lan egiten dute, baina erreserbarik gabe ere joan daiteke bertara. Hala ere, koronabirusak eragindako segurtasun neurriak jatetxe hau baimendutako edukiera ez betetzera behartzen du. Eta horrek lokalaren funtzionamendua, errentagarritasuna, kaltetzen du. "Lanean jarraitzen dugu eta bagenekien gogorra izango zela. Agian lehen astea txarragoa izan zen. Orain bagoaz aurrera, pixkanaka. Baina pazientzia izan behar dugu. Ez da lan erraza izango", esan eta erantsi du: "Oraindik ez gara taldeko langile guztiak itzuli. Pixkanaka bezeroak itzultzen hasi dira, baina, adibidez, afariak gaizki dabiltza oraindik, ia ez dago erreserbarik. Eta orain lehen baino talde erreserba gutxiago daude. Beraz, gauza batzuk badaude oraindik hobetzeke", azaldu du. Gainera, jatetxe honetan langile guztiak ez dira itzuli. Lagun batzuk falta dira, lan-erritmoa handitu ahala itzuliko direnak. Lokal horretara bazkaltzera doazen pertsonen profilari dagokionez, askotarikoa da. Jatetxean gutxien eskatzen dena afariak dira. Baina bazkarietan senitartekoak izaten jarraitzen dute hainbat ospakizunetarako, hala nola urtebetetze baterako edo bilera desberdinetarako.
PerretxiCo jatetxetik egoera antzekoa da. Jatetxe honetatik ere ilusioz eta gogoz jarraitzen dute lanean, lehenbailehen normaltasunera itzultzeko. Baina haiek ere onartzen dute ez dela erraza izaten ari. "Hasieran espero genuena baino okerragoa izan zen. Ezjakintasun handia zegoen, jendeak ez zekien araudia, eta horrek eragina izan zuen. Gero, egoerak hobera egin du, gure aurreikuspenen barruan, behintzat", dio Arantza bertako kideak. Terraza dute jatetxe honetan, eta terrazaren zati batean janariak zerbitzatzen dituzte. "Baina kontuan izan behar da Gasteizen gaudela eta hemen eguraldi ona egiten duela egiten duenean", gogoratu du. "Pixkanaka bagoaz aurrera. Astegunetan ez dugu afari askorik ematen, baina orain askoz gutxiago. Alde horretatik, egoerak okerrera egin du. Baina espero dugu asteak igaro ahala hobetzen joango garela horretan ere". Jatetxe horretatik dei egin diete mahaikide guztiei interneten bidez: "PerretxiCo tabernak taberna seguruak dira. 2013an sortu ginenetik, elikagaiak manipulatzeko jardunbide egokiak bermatzen ditugu, gure taldeak prestatzeko protokoloak eginez ".
Goi mailako sukaldaritza ere berriro aktibatu da hirian. Eta herritarrek, dirudienez, zerbitzu horiek eskatzen dituzte. Hori dela eta, antza denez, koronabirusak goi-sukaldea zigortu du gutxien, berriz ireki ostean. Horixe da Unai Fernandez de Retana sukaldariaren El Clarete jatetxearen kasua. "Itxialdiaren aurreko egoera berean gaude. Langileen %100a itzuli gara lanera. Ez ditugu gure zerbitzuak aldatu. Antzeko afariak eta bazkariak egiten jarraitzen dugu. Alde horretatik ezin gara kexatu. Pozik gaude", dio. Hala ere, sektoreko lankide askok bizi duten egoeraz deitoratzen da, eta denborarekin sektoreak indarra hartzea espero du.
"Nirea bezalako jatetxeek eguneko menuak eskaintzen dituzten jatetxeek baino askoz jende gutxiagorekin irauten dute bizirik. Baina ez orain, beti baizik. Normalean, mahaiak elkarrengandik urrunago egoten dira, eta ez dute bezero askorekin bete beharrik izaten, eguneko menuak eskaintzen dituzten jatetxeetan gertatzen den bezala. Nire jatetxea ez da besteena baino hobeago ezta okerrago ere, desberdina baizik. Besterik gabe, eskaintzen dugun janaria desberdina da, eta horregatik garestiagoa ere bada. Beraz, jende gutxiago hartzen dugu eta horrekin ere bizirik mantentzea lortzen dugu".
"Lanean jarraitzen dugu eta bagenekien gogorra izango zela. Lehen astea txarragoa izan zen"
Mesa
"Ea egoera honekin laster bukatzen dugun eta amesgaizto batean baino ez den gelditzen"
Asador Hondarribia
"Itxialdiaren aurreko egoera berean gaude. Langileen %100 itzuli gara lanera"
El Clarete
"Hasieran espero genuena baino okerragoa izan zen ezjakintasunagatik"
Restaurante PerretxiCo
