Koronabirusaren aurkako txertaketa adingabeetan, kolokan

“Oso goiz da haur eta nerabeei txertoa jartzen hasteko; izan ere, ikerketen atariko fasean gaude. Orain arte egin diren saiakuntza klinikoak ez dira behar adina probatu nerabe askotan, eta proba eta denbora gehiago behar dira populazio horretan duten eraginkortasuna egiaztatzeko”, dio ikertzaileak. Gainera, azaltzen duenez, ez da gauza bera helduei edo adingabeei “behar adina” saiakuntza egin gabe txertoa jartzea, sistema immunologikoa “erabat desberdina” baita. Are gehiago, zehazten du alde hori ez dela soilik helduen edo adingabeen sailkapenean markatzen, baizik eta, gainera, adingabeen artean hainbat azpitalde eta sailkapen ere egin beharko liratekeela. Adibidez, esan duenez, immunologia-sistemak ez du berdin funtzionatzen haurrengan, eta kontuan hartu behar da pubertaroan dauden edo pasa berri duten. “Gaur egun ikerketa asko egiten dira adin txikiagoetan, baina kontuan izan behar da immunitate-sistema oso desberdina dela. Haurrek ez dute immunitate-sistema heldu gisa, baina txikitan. Adibidez, haurtzaroan modu bat da, postpubertaroan berriz aldatzen den bezala. Sexuaren eta generoaren artean ere asko aldatzen da, baita arrazen artean ere. Eta faktore horiek guztiak oso ondo aztertu behar dira haurrei txertoa jartzen hasi aurretik; izan ere, Estatu Batuetan ikusten ari dira nerabe askok bigarren mailako ondorio larriak dituztela, hala nola miokarditisa”, azpimarratu du. Eta, hain zuzen ere, horregatik dio ikertzaileak “haurrak txertatzeko goiz dela”. Ildo horretatik, ikerlariak nabarmentzen duenez, pertsona helduei txertoa jartzen jarraitzea da zeregin nagusietako bat, bereziki koronabirusaren aurrean ahulak diren pertsona guztiei.

Hala ere, oraindik ere Arabako eta Euskadiko haurrei txertoa jartzeko “goiz” izateak ez du esan nahi etorkizunean Gallegorentzat beharrezkoa ez denik. Ildo horretatik, EHUko irakasleak azaldu du birusaren sintoma klinikoak ez direla oso larriak adin goiztiarretan, baina ohartarazi du haurrak birusaren babesleku izaten jarraituko dutela eta, beraz, immunizatu egin beharko direla, birusaren hedadura zailtzeko. Gainera, Osakidetzak horri buruz ematen dituen datuak ikusita, argi dago adingabeak ere egunero infektatzen direla, nahiz eta oso kasu gutxitan bilakaera larria izan. Hala ere, noizbehinka konplikazio batzuk izaten dira, sindrome inflamatorio multisistemiko pediatrikoa, Lucía Gallegok zehaztu duen bezala.

Koronabirusa gelditzeko txertoa helduen immunizazio aktiborako pentsatuta dago. Orain arte, Euskadi ez da adingabeei txertoa jar-tzen ari, hasierako segurtasun-saiakuntzetan ez baitziren sartu haurrak eta nerabeak. Hala ere, duela gutxi, eta haurrak txertaketa-kanpainaren azken maila direnez, Pfizerrek 11 eta 15 urte bitarteko nerabeen txertoaren saiakuntza klinikoak hasi zituen. Horrela, farmazia enpresa honek Modernarekin bat egin zuen, 11 urte arteko haur eta umeekin ere bere saiakuntza klinikoak hasi zituelarik. Fase aurreratuagoetan, ikertzaileak hasi dira bigarren mailako ondorioak egiaztatzen eta aztertzen, eta Estatu Batuetan teoriatik praktikara pasatu dira. Hala ere, horrek komunitate zientifikoan sortu dituen zalan-tzez gain, adingabeak txertatze-kanpainan sartzeak eztabaida sakonagoa sortu du, etikoari buruzkoa, eta Osasunaren Mundu Erakundeak berak Tedros Adhanom Ghebreyesus zuzendariaren bidez eman du iritzia. Alde horretatik, OMEk haur eta nerabeen txertaketa atzeratzeko eskatu die herrialde aberatsei, herrialde pobreei dosi handiagoa emateko, eta txertaketa-kanpainak “oso desberdinak” izaten jarraitzen dutela gehitu du.

Horregatik guztiagatik, arazo etikoek eta zientifikoek geldiarazten dute, oraingoz, haurren txertatze-prozesua, eta horrekin ere ados dago Lucía Gallego ikertzailea: “Premiazko erabaki asko hartzen ari dira, ebidentzia zientifiko handirik gabe, eta horrek segurtasun falta eragiten die herritarrei. Protokoloak etengabe aldatzeak eta emaitzak espero bezain positiboak ez izateak mesfidantza sortzen du herritarren artean. Adin txikikoen txertoekin mantsoago joan behar da”, dio. “Behar adina aztertu ondoren, haurrei txertoa jartzen hasiko gara, baina ordurako heldu guztiak immunizatuta egotea da egokiena. Ez da beharrezkoa hain azkar joatea, hobe mantsoago joatea eta dena ondo egitea”.

Ebidentziak. Koronabirusari aurre egiteko txertaketa-kanpainek aurrera egiten dute urrats sendoz Euskadin, mundu mailan bezala. Estatu Batuetan hasi dira jada adingabeak babesten eta Europa bide beretik doa. Hala ere, erabaki horrek iritzi kontrajarriak piztu ditu adituen aldetik, eta adingabeei txertoa jartzen hasi aurretik ikerketa handiagoa eskatu dute. “Ba al dago protokolo horiei eusten dien ebidentzia zientifikorik?”, galdetu dio bere buruari Lucía Gallegok, Euskal Herriko Unibertsitateko mikrobiologia eta immunologia medikoko ikertzaile eta irakasleak.

Helburua. Lucía Gallego ikerlariak nabarmentzen duenez, pertsona helduei txertoa jartzen jarraitzea da zeregin nagusietako bat, bereziki koronabirusaren aurrean ahulak diren pertsona guztiei.

“Oso goiz da haur eta nerabeei txertoa jartzen hasteko; izan ere, ikerketen atariko fasean gaude. Orain arte egin diren saiakuntza klinikoak ez dira behar adina probatu nerabe askotan, eta proba eta denbora gehiago behar dira populazio horretan duten eraginkortasuna egiaztatzeko”

“Gaur egun ikerketa asko egiten dira adin txikiagoetan, baina kontuan izan behar da immunitate-sistema oso desberdina dela. Haurrek ez dute immunitate-sistema heldu gisa, baina txikitan. Adibidez, haurtzaroan modu bat da, postpubertaroan berriz aldatzen den bezala. Sexuaren eta generoaren artean ere asko aldatzen da, baita arrazen artean ere. Eta faktore horiek guztiak oso ondo aztertu behar dira haurrei txertoa jartzen hasi aurretik; izan ere, Estatu Batuetan ikusten ari dira nerabe askok bigarren mailako ondorio larriak dituztela, hala nola miokarditisa”, azpimarratu du.