2005etik 2025era bitartean, Getxo, Galdakao, Portugalete, Basauri eta Sestao izan ziren biztanle gehien galdu zituzten udalerriak

Balio absolututan, biztanleria hazkunderik handiena Bizkaian izan da, 2024an baino 5.696 biztanle gehiagorekin (+%0,5), 1.155.733 biztanle izatera iritsiz; ondoren Araba dator, 337.680 biztanlerekin, hau da, aurreko urtean baino 2.534 gehiago (+%0,8); azkenik, Gipuzkoa agertzen da, 1.973 biztanleko hazkundearekin (+%0,3), eta 724.797 izatera iritsiz.

Aldi zabalago bat hartuta egindako analisiak emaitza zertxobait desberdina erakusten du. Horrela, 2005etik 2025era bitarte, Arabako biztanleria kopurua %13,3 hazi zen, hau da, 39.514 biztanle gehiago izan ziren; Gipuzkoak izan zuen hazkunderik handiena, 40.977 pertsona gehiagorekin, balio erlatiboetan %6ko igoera izanik; Bizkaiari dagokionez, 33.323 biztanle irabazi zituen, biztanleriaren %3.

EAEko hiru hiriburuetan gora egin du biztanleriak 2024tik 2025era. Hazkunderik handiena Bilbon izan da, 2.525 biztanle gehiagorekin; ondoren Gasteiz azaltzen da, 1.982 gehiagorekin, eta azkenik Donostia, 496 gehiagorekin.

2005eko datuak kontuan hartuta, Bilboko biztanleria 763 pertsonatan hazi da azken 20 urteetan (+%0,2), eta Donostiakoa 1.670 pertsonatan (+%0,9); Gasteizko biztanleria, berriz, %13,4 hazi da bi hamarkada hauetan, 223.953 biztanle izatetik 253.956 biztanle izatera pasatuz (30.003 biztanle gehiago).

UDALERRIAK

EAEko gainerako udalerriei dagokienez, 150 udalerritan biztanle kopuruak gora eta 93tan behera egin duela azken urtean. Biztanle kopuruari dagokionez, gehien hazi diren udalerriak Muskiz (1.152 biztanle), Barakaldo (649 biztanle), Berango (638 biztanle) eta Urduliz (410 biztanle) izan dira, hurrenkera horretan.

Termino absolutuetan beherakada handiena izan duen udalerria Getxo izan da, 291 biztanle galdu baititu, eta ondoren Hondarribia dator, 145 biztanle galdu ondoren. Eskuernaga, Armiñon eta Elantxobe dira ehuneko jaitsiera handiena izan duten udalerriak, hiru kasuetan %4tik gorakoa.

2005etik 2025era bitartean, Getxo, Galdakao, Portugalete, Basauri eta Sestao izan ziren biztanle gehien galdu zituzten udalerriak: guztira 18.213 biztanle. Ondarroan ere 1.000 biztanletik gora murriztu zen populazioa. Aitzitik, Barakaldok, Leioak eta Etxebarrik 4.000 biztanle baino gehiagotan gehitu zuten populazioa aldi horretan.

Eskualdeak kontuan hartuz gero, Bilbo Handia izan da azken urtean biztanle hazkunderik handiena izan duena, 4.299 biztanle gehiagorekin; ondoren, Arabako Lautada (2.148) eta Donostialdea (889 gehiago) agertzen dira.

Gainerako lekuetan, aipatu behar da 20 eskualdeetatik hirutan biztanleria galdu dela, eta horietako bitan 10 eta 13 pertsona gutxiago baino ez daudela.

2005eko datuak hartzen badira, Arabako Lautadan izan da hazkunderik handiena (34.187 biztanle gehiago), eta ondoren, Donostialdean (15.482 biztanle gehiago) eta Plentzia-Mungian (12.646 biztanle gehiago). 20 urte hauetan biztanleak galdu dituen eskualde bakarra dago, Markina-Ondarroa, 516 biztanle gutxiagorekin.

ADINA

Bestalde, EAEko biztanleen batez besteko adina 46,1 urtekoa da 2025ean, eta 2005arekin alderatuta, batez besteko adina 4 urte igo da. Sexuen arteko aldea 3 urtekoa da, gizonek batez beste 44,6 urte dituzte, eta emakumeek 47,6, adin aurreratuetan emakumeen kopurua handiagoa delako.

Lurraldeetako batez besteko adinak haien adin egitura adierazten du: Arabak batez besteko adina erkidegoko batez bestekoa (45,3 urte) baino ia urtebete txikiagoa du; Gipuzkoa batez besteko horretara hurbiltzen da, baina azpitik dago (45,7), eta Bizkaiak adin hori gainditzen du, 46,6 urtera iristen baita.

Halaber, 65 urte eta gehiagoko pertsonen proportzioa %24,3koa da EAEn 2025ean, aurreko urtean baino %0,3 puntu gehiago. Sexuari erreparatuz gero, 65 urte edo gehiagoko emakumeen proportzioa %26,9koa da, eta gizonena, berriz, %21,6koa.

EAEko batez besteko ehunekoa 86 udalerrik gainditzen dute, eta 166k balio bera edo txikiagoa dute; lehenengoen artean daude Bilbo, Donostia, Barakaldo eta Getxo, non EAEko biztanleria osoaren %31,8 bizi den.

65 urte eta gehiagoko biztanleen proportzioa %18,3koa zen 2005ean, eta batez bestekoa baino ehuneko handiagoa zuten udalerriak 148 ziren. Gainera, 2005 eta 2025 artean 59 udalerritan jaitsi egin da 65 urtetik gorako pertsonen proportzioa, baina udalerri horietan biztanleria osoaren %2,2 bakarrik bizi da.

Biztanleen adinari dagokionez, aldea dago EAEko udalerrien artean, eta, zehazki, 65 urte edo gehiagoko pertsonen ehunekoari dagokionez: Baliarraingo %10,1en eta Lagrango %37,4ren artean kokatzen da.

Lehenengo horretaz gain, beste bost udalerrik %14 baino gutxiago dute, Irurak, Armiñonek, Arakaldok, Alegria-Dulantzik eta Astigarragak, hain zuzen ere. Guztira, 13.239 biztanle bizi dira sei udalerri horietan.

Bestalde, Lagranez gain, bederatzi udalerri dira %30etik gorako portzentajea dutenak: Morga, Añana, Mundaka, Ea, Gaubea, Sukarrieta, Elantxobe, Ereño eta Harana. Hamar udalerri horietan 5.838 pertsona bizi dira.

Eskualde mailan, zazpi eskualdetan 65 urtetik gorako biztanleria guztizkoaren %25etik gorakoa da: Markina-Ondarroa (%26,1), Arabako Mendialdea (%26), Bilbo Handia (%25,4), Gernika-Bermeo eta Debabarrena (%25,3na), Debagoiena eta Kantauri Arabarra (%25,1 bietan). Ehuneko txikiena duen eskualdea, berriz, Plentzia-Mungia da (%20).

ADIN AURRERATUENAK

Adin aurreratuenei erreparatuz gero, 85 urte eta gehiagoko pertsonak 2005ean %1,9 izatetik 2025ean %4 izatera igaro dira, baina ehuneko hori oso modu desberdinean banatzen da gizonen eta emakumeen artean: EAEko gizonen %2,6k 85 urte edo gehiago ditu, eta emakumeen artean, berriz, proportzio hori %5,2ra igotzen da.

100 urte eta gehiagoko biztanlerian hazkunde prozesua biziagoa izan da: 2005ean adin hori zuten 299 pertsona izatetik, 20 urte geroago 960 pertsona izatera igaro da, guztien %86,4 emakumeak izanik.

Bestalde, EAEn 65 urte eta gehiagoko 1,85 pertsona daude 16 urtetik beherako bakoitzeko. Eskualdeen arabera, Arabako Mendialdea, Bilbo Handia, Añana eta Markina-Ondarroa dira proportziorik handiena dutenak, 16 urtetik beherako bakoitzeko 65 urtetik gorako bi pertsona edo gehiago baitaude; Plentzia-Mungian, berriz, 1,3 daude.

Udalerri mailan, 91 udalerrik dute batez bestekoaren balio bera edo handiagoa; muturreko kasuak ere badaude, hala nola Lagran eta Harana, bost eta bat arteko erlazioarekin.

Baliarrainek, aldiz, 0 eta 15 urte bitarteko 2,6 gazte baino gehiago ditu 65 urte edo gehiagoko pertsona bakoitzeko, eta Orendainek 1,6, Irurak 1,5 eta Astigarragak 1,5. Oro har, 22 udalerritan gutxienez 16 urtetik beherako adingabe bat dago 65 urtetik gorako pertsona bakoitzeko.