Estresa eta parkinsona. Zer lotura dute?

Estresak ba al du zerikusirik parkinsonaren gaixotasunarekin? Gibraltargo Unibertsitateko (Suitza) talde batek neuronen suntsiketari buruzko bere inbestigazioaren ondorioak argitaratu berri ditu. Balorazio nagusiaren arabera, estresak lotura handia du parkinsonaren gaixotasunarekin.

Ildo beretik, eta balorazio nagusi gisa, azpimarratu behar da txosten honek ziurtatzen duela parkinsonaren gaixotasunean inplikatutako zelula-estres mota kaltegarriagoa dela neuronentzat gauez gertatzen denean.

Zer da parkinsonaren gaixotasuna? Parkinsonaren gaixotasuna nahaste neurodegeneratibo progresiboa da, garuneko neurona batzuen suntsipena ezaugarri duena: neurona dopaminergikoak. Gaixotasun honen sintoma nagusiak dardarak, mugimenduen moteltasuna eta muskuluen zurruntasuna dira. Azterketa epidemiologikoek erakusten dute beste nahasmendu batzuk ere lotu daitezkeela, hala nola loaren edo ziklo-zirkadianoaren alterazioak.

Azpimarratzekoa da ziklo hau esna egoteko eta lo egiteko aldien txandakatzeak definitzen duela, 24 ordu inguru irauten du eta bere funtzio biologiko ia guztiak erregulatzen dituen giza gorputzaren barne-erlojua da. Bereziki, erloju zirkadianoak kontrolatzen du loaren hormona jariatzea, melatonina egunaren amaieran.

Parkinsonen pazienteetan sintoma motorrak agertu baino urte batzuk lehenago ikus daitezke erritmo zirkadianoaren eta loaren alterazioak, ikerketaren arabera.

Era berean, Parkinson kasu gehienak hainbat arrisku-faktore genetikoren eta bizitza osoan ingurumen-faktoreen (pestizidak, disolbatzaileak eta kutsadura atmosferikoa) eraginpean egotearen arteko elkarreraginaren emaitza dira. Emaitzek erakusten dute estres oxidatiboko faktore batek, pestizida batek adibidez, eguneko une jakin batean ematen denak, eragin kritikoa izan dezakeela neurona dopaminergikoen biziraupenean.