Magiaz betetako Jaiotza

"18 urterekin amaren etxetik joan nintzen, eta Gasteizera itzuli naizen aldi gutxitan Jaiotza hau berriz bisitatu behar izan dut. Madril eta Italia artean bizi izan naiz bizitza osoan, eta bi tokiek leku zoragarriak dituzten arren, ez dut inoiz berriro ikusi Gasteizen jartzen dutena bezain eder; magiaz eta nostalgiaz betetako Jaio-tza da. Leku honek bakea transmititzen dit", dio gasteiztar honek. Jaio-tza hau bisitatzen urteak daramatzan herritar bakoitzak azken urteetan eman duen bilakaera du gogoan. 1962an inauguratu zuten eta duela 59 urtetik Jesus jaio zen herrixka birsortzen du, tradizio katolikoaren arabera. Eskala naturaleko irudiek eta kokatuta dagoen inguruak Estatuko eta munduko jaiotzarik ezagunenetako bat bihurtzen dute. Magia asko ematen duen beste kontu bat lekua bera da. Estilo erromantikoa duen parkea da, muino artifizialez hornitua, berez birsorkuntza errazten duena. Parkean bertan ere erreka bat dago eta bertan ikuztegi moduko bat edo errota jartzen dute. Horrela, parkeko ibilaldian garaiko hainbat lanbide ikus daitezke: artzaina, nekazaria, harakinak... Errege Magoek eta are Herodesek ere Floridako parkea hartzen dute. Bisitariek urtero ematen duten diru-bilketarekin, haitzuloan kokatutako otarre txiki batean, non Jesus, Jose, Maria, mandoa eta idia kokatzen diren; antzinako irudiak zaharberrituta mantentzen dira eta berriak egiten dira urtetik urtera jaiotza handitzen joateko. Horrela, urtez urte handitu egin da birsorkun-tza hori, gaur egun 300 irudi baino gehiago lortu arte. Hau guztia Gabonetako argi, soinu eta abestiekin.

Azken urteetan, jaiotza aldatuz joan da, eboluzionatuz eta birsorkuntza hobetuz. Horrela, Gasteizko Udalak egindako birsorkuntza honetan ohikoa da figura berriak gehitzea edo kalteturen bat leheneratzea. Gasteiztar beterano batzuek azaltzen dutenez, urtetik urtera egiten diren ibilaldi hauetan, irudiak hobetuz joan dira hasieratik gaur egun arte. Adibidez, Clara dioenez, bera txikia zenean, "Belengo emakumeak itsusiak eta lodiak ziren, Belen honengandik gustuko ez nuen alderdi bakarra zen hori". Eta gaineratzen du: "Oraingoan harrituta nago jarri dituzten emakume ederren irudiekin. Dena dago landuta azken xehetasuneraino, eta asko harritzen nau. Ahuntzek ere oso mugimendu erreala dute. Txikitan hain gauza ederra ikusi izan banu, ez nukeen sinetsiko, leku magiko bihurtu dute", dio. Gontzalek eta Monicak antzeko iritzia dute. Kasu honetan, bikote honek urtero bisitatzen du ibilbide hau, Gabonetako beste tradizio bat bezala. Bere kasuan, Monicak azaldu du azken urteetan ez dutela hainbeste bilakaera ikusi, baina bai hasieratik. Biek diote duela urte asko joaten direla astean behin baino gehiagotan, "leku honek bakea transmititzen digulako", dio Gontzalek: "Leku magikoa da munduan, eta badirudi Floridako parkea bera mimoz eginda dagoela jaiotza birsortzeko. Are gehiago, hemen gazteak zein helduak etortzen dira, ez bakarrik sinestunak garen helduak, gazteek ere bisitatzen dute lagunekin, eta hori zoragarria da".

Berritasun nagusia Jesus haurraren jaiotzaren kokapena da. Haitzuloaren egitura-akatsek eta espazio itxia izateak eragozten dute haitzuloaren barruan egotea. Horregatik, sarreran jarri da, harategiko pareta zaharrak atari gisa erabiliz. Ondoan bilketa-eremua dago, bisitariek dohaintza utz dezaten nahi izanez gero. Gainera, aurten ere ez dago txikiak igo zitezkeen astoa, ziurrenik koronabirusaren arriskuak saihesteko. Idi bat eta abeltzaina ere lekuz aldatu dira, artzain batek ibilbideko irteera zaharra zaintzen duen bitartean. Herrixkan ere familia berri bat jarri dute.

Azkenik, aurten ibilbideak noranzko bakarra dauka; izan ere, udalak sarrera eta irteeren protokoloa ezarri du, ibilbidean pilaketarik egon ez dadin; horregatik, barruko bide horietako bakoitza noranzko bakarrekoa da, herritarrak elkar ez gurutzatzeko bisita egiten dutenean. Era berean, sarrerak, irteerak eta distantziak markekin seinaleztatuta daude.