Erretzeari uztea, familian eta lagunartean aisialdi eta kalitatezko denbora gehiago pasatzea, dieta egitea, sobratzen zaizkigun kiloak argaltzen lortzea, gure buruarekin eta autoestimuarekin dugun harremana hobetzea... Horiek dira herritarrek urtez urte proposatzen dituzten helburuetako batzuk. Baina, horrez gain, urtez urte bete gabe uzten dituzten helburuak ere badira. Ez da lan erraza helburu-plan bati jarraitzea. Diziplina handia behar du, eta maitasun-dosi handia. Iraunkortasuna eskatzen du, baina plan bat ere behar du.

Gasteizko psikologo eta Ibaiondo Psikologiako zuzendari Javier de las Rozasek azaldu duenez, urte berriko asmoek sei aste inguruko bizitza izaten dute. Denbora hori igaro ondoren, herritar askok urte berriko asmoak bertan behera uzten dituzte. Zer egin behar da helburuak lortu eta haiekin diziplinatuak izateko? Lortuko ote dugu aurten sobran ditugun kiloak kentzea? Baliteke aurten erretzeari uztea eta gure senideak eta lagunak gehiago ikustea aisialdiaz gozatuz? Psikologo honek azaltzen duenez, posible da, antolaketa besterik ez du behar.

Profesionalak zehazten duenez, helburu ohikoenak hauek izaten dira: kirol gehiago egitea, gure fisikoa hobetzea, familiari telefonoz gehiago deitzea edo maizago bizitatzea, gehiago bidaiatzea, diru gehiago aurreztea, bikotekidea bilatzea, seme-alabak izatea, lan edo lan hobeagoa lortzea, pertsona hobeagoa izatea edo gure hazkunde pertsonalari denbora gehiago eskaintzea. Hau da, oso helburu orokorrak izaten dira, eta, oro har, urtez urte errepikatzen direnak. Profesionalaren arabera, “pertsona gehienok urtez urte asmo bera jartzen dugu, eta helburua sei astera bertan behera uzten da”, azaldu du Javier de las Rozasek.

Zergatik? “Gure bizitzako pilotua garela uste dugu, nire gorputza formula bateko kotxea izango balitz bezala, eta ni bere pilotua, benetan inguratzen duenari erantzuten dion organismo bat bagara ere. Arrakasta handiena duten pertsonek beren buruari dagozkion helburuak planteatu ohi dituzte, lor daitezkeen helburuetan murgiltzen dira, helburuak zatikatzen dituzte eta beren inguruneari laguntza eskatzen diote”, azpimarratzen du profesionalak. 

Hau da, lehenik eta behin, garrantzitsua da helburu lorgarriak jartzea. Adibidez, 10-15 kilo argaldu nahi dituen pertsona batek garrantzitsua da bere kaloria-eskasia zenbait hilabetetan egituratzen jakitea, eta dietaren lehen astean kilo gehiegi argaltzeko asmorik ez izatea. Horrek frustrazioak saihestuko ditu. Psikologo honek eskaintzen duen beste gomendio nagusietako bat da ordena bat izatea gure helburuei dagokienez, eta, ahal bada, idatziz uztea.

Profesionalak baloratzen duenez, urte berriko asmoak izatea garrantzitsua da, norabide bat eta horizonte bat eskaintzen dutelako eta, gainera, helburu horiek lortzeko lan gogorra egiteko motibatzen dutelako. Nahiz eta saririk indartsuena gure helburuak lortzea izan, “horrek lorpen handia ematen digu eta geure buruarekin ondo sentiarazten gaitu”, azaltzen du.

Horregatik, Javier de las Rozasek gomendatzen du garrantzitsua dela 2024ko gure helburu guztiak idatziz jartzea, horrek “horiek lortzeko aukera %42 handitzen baitu. Gure mugikorreko noten aplikazioan idatziz gero, maizago ikusiko dugu gure testua, urte osoan izango dugu kontuan. Urte amaieran, gure ilusioetatik zenbat lortu ditugun eta zenbat ez ditugun lortu ikusiko dugu”, azaldu du.

Beste gomendio batzuk 

Zer egin behar da urte berriko asmoak betetzeko? Lehenik eta behin, psikologoak gomendatzen duen bezala, aurtengo 12 hilabeteetan bete daitezkeen hiru eta sei asmo arteko paperean jasotzea da gomendio nagusia. Era berean, garrantzitsua da berariazko helburu bakar batean pentsatzea, helburu zailen zerrenda batean pentsatu beharrean.

“Garrantzitsua da zure bizitzarako eta zure eguneroko bizitzarako garrantzitsuenak direnak aukeratzea, lortzen ezinezkoak edo garrantzi gutxien dutenak baztertuz. Halaber, ekintza-plana sortu behar da urtea produktibitatez hasteko”, dio. Kontuan hartu beharreko gomendioen artean, nork bere buruari kontuan hartu beharreko galdera batzuk egitea dago. Nola hasi behar dut nire plana? Zein dira eman beharreko lehen urratsak? Bakarrik egingo ditu gauzak edo laguntza eskatu beharko dut? Urte berriko asmoekin hasi aurreko lehen galderak dira.

Hori egin ondoren, erabakitako guztia idatzi ondoren, besteekin partekatzea izango litzateke bigarren urratsa. Izan ere, “urte berriko asmoak betetzeko modurik eraginkorrenetako bat helburu horiek familiarekin eta lagun minenekin partekatzea da”. Hala, motibazioak aldaketan aurrera egitea animatzen du, profesionalak azaltzen duenez. 

Azkenik, irmotasuna funtsezkoa da guk nahi dugun hura lortzeko, bidea lineala ez dela eta aldaketaren bidean emozio apalagoko uneak egongo direla ulertuta. Prozesu horretan, ulertu behar da antsietate handiagoko uneak egongo direla, eta garrantzitsua dela emozio negatibo horiek lantzea aurrera egiteko.

“Antsietatea emozio bat da; bitxia bada ere, hitzak, emotion edo motibazioa motorrari dagozkio, mugiarazten gaituen zerbaiti. Antsietateak arrisku batetik ihes egitera edo borrokatzera bultzatzen gaitu. Adibidez, ikasleek antsietatea sentiarazten dute etxean lan bat egin behar dutenean, batzuetan, garaiz ez bukatzeko beldurragatik. Motibazioa da zure ekintzak eta energiak helburu jakin bat lortzera bideratzen dituen motorra. Horrela ikusten edo hitz egiten dugu motibazio handiagoko edo txikiagoko pertsonez. Urte berria une egokia da pentsamendu positiboak izateko, uste baitugu urte oso bat dugula aurretik gure helburuak lortzeko”.

Estereotipoak

Halaber, helburuak jartzerakoan garrantzitsua da errealistak izatea eta lortu ezin den zerbait ez desiratzea. Hori asko gertatzen da dietekin. “Osasun arloko profesionalak arduraz ikusten ari gara gorputz perfektu halako bat dagoela, gorputz idealekoa, eta pertsona asko obsesionatzen direla, horrekin asko sufrituz, arau-multzo horretatik urruntzen badira”, azaldu eta anekdota bat gogoratu du: “Nire lankide batek aurreko egunean harriduraz kontatu zidanez, gaur egun gazteek estetika-zentroetara joaten dira mugikorraren edertasun-iragazkietatik pasatutako argazkiarekin, eta ez dute onartzen medikuak eskaintzen diena, argazki horren, ideal horren antza izan nahi dutelako. Byung Chul Han filosofoak esan zuen bezala, nekearen gizartearen paradigman bizi gara. Gizarte hori aske mugitzen da, oztoporik gabe, baina prozesu horren amaiera ikusi gabe ekoizten mantentzen du. Etikaren eta estetikaren arteko borrokan bizi gara. Agian ez da oso etikoa irudiagatik baztertzea, baina estetikoa egiten zaigu. Horregatik gustatzen zaigu aurpegi politak ikustea, gorputz politak pelikuletan, albistegietan, beheko tabernako zerbitzarian edo saltokiren batean. Zorionez, gero eta ahots gehiago agertzen dira gordofobia salatzen, aniztasuna aldarrikatzen eta defendatzen”, azaldu du. 

Zer egin behar da honen aurka? 

“Utz diezaiogun gure buruari gure alde lan egiten, eta ez gure aurka. Irudiari garrantzi handia ematen dion eta besteen sufrimenduarekiko enpatiarik agertzen ez duen gizarte nartzisista bat gara, zuzenean eragiten ez badigu behintzat”. 

Horregatik guztiagatik, Ibaiondo Psikologiako zuzendariak adierazi duenez, “pertsona batek helburu erreala izan behar du gaur zer egin behar duen jakiteko, bere denbora nola banatuko duen jakiteko”. “Chris Hadfiel astronauta kanadarrak dioen bezala: zure esku dago porrot egin duzula sentitzea edo irabazle sentitzea, beste inori ez zaio axola zertan ari zaren, utzi egunero, astero edo epe ertainean ahalik eta arrakasta gehien izaten, zure helburuak epe luzera lortzen dituzun bitartean. Orduan ez duzu sentituko zure bizitza geldirik dagoela, baizik eta bulkadak hartzen ari dela, gauzak etengabe lortzen ari zarela. Beti amestu duzun hori bihurtzen ari zara”. 

Azkenik, azken gomendio gisa, garrantzitsua da autokonpasio pixka bat erabiltzea, hau da, “gure buruari ondo hitz egitea, geure burua ez iraintzea, garrantzitsua da gure buruari samurtasunez eta maitasunez hitz egiten ikastea”, ondorioztatu du Javier de las Rozas profesionalak.