donostia - “Zuzentzaile ortografikoek testuak konpontzen dituzte; Hobelexek, berriz, hobetu egingo ditu”. Modu honetan aurkeztu zuten atzo Hobelex, euskararako lehen lexiko-zuzentzailea, Uzei terminologia eta lexikografia zentroak sortua, eta Microsoft Officen erabil daitekeena. Azken 37 urteetan lexikoa lantzen aritu da zentro hau, eta aurrerapauso garrantzitsua da beren lanean.

“Euskararen normalizaziorako bidean pauso handia da hau”, azaldu zuen Imanol Urbieta Uzeiko zuzendariak, zuzentzailea bere ustetan “tresna bat baino zerbait gehiago” dela gaineratuz, beren filosofiaren erakusgarri baita. “Horregatik, erabiltzaile guztiei iristarazteko, dohan banatuko dugu”, azaldu zuen. “Edonork ondo idatzi nahi badu, beharrezkoa izango du”, gaineratu zuen Urbietak, eta bere iritziz tresna hau gizartean zabalduko dela esan zuen. “Ortografiaz gain, lexikoan hobetzen laguntzen du”. “Hobelexekin Uzeik bere baliabideak jartzen ditu gizarteari begira”, amaitu zuen.

117.806 sarrera datu basean Miriam Urkia Uzeiko lexikografia saileko arduradunak zuzentzailea euskaraz idazten duen edonorentzat dela azaldu zuen. “2003a edo beranduago sortutako Microsoft Worden bertsioentzat da erabilgarria Hobelex”, adierazi zuen Urkiak, eta erabiltzailea idazten ari den bitartean textua zuzentzen duela gehitu zuen. Gainera, zuzentzailea etengabe eguneratzen dutela aipatu zuen. “Adibidez, ebola hitza, komunikabideetan hainbeste aldiz ateratzen dena, nola idatzi behar den sartuta dago gure datu basean”, azaldu zuen, eta Athletiken kontra jokatutako futbol taldearen izena ere bertan dagoela gaineratu zuen, beste izen propio asko bezala. Honetaz gain, hiztegi pertsonala sortzeko aukera ere eskaintzen du.

“Orain dela hiru urte hasi ginen Hobelex proiektuan lanean, baina oinarrian dauden tresnak sortzeko hamar urte behar izan ditugu”, adierazi zuen Urbietak. “Horrela, 117.806 sarrerako datu basea osatu dugu”, jarraitu zuen Urkiak, eta beti erabiltzeko forma onena bilatzen dutela esan zuen. “Euskaltzaindiak esaten duena sartzen dugu, eta baita guk proposatutakoak”. Gainera, erratak, akats ortografikoak eta modu zuzenak konpontzeaz gain, forma zuzenenak ematen ditu zuzentzaileak.

“Esaterako, 24 hitzeko testu batean, orain arteko zuzentzaile batek bizpahiru hitz markatuko zituen oker-tzat, erratak eta akats ortografikoak dituztenak -jarraitu zuen-. Hobelexekin, aldiz, testu erdia gorriz azpimarratuta agertuko zen, modu zuzena zein den ere markatzen baitu, Japon beharrean, Japonia, esaterako”. Baina hori ez da dena. “Bestalde, hitz batzuk berdez azpimarratuko dira; horiek ondo daude, baina beste hitz bat gomendatzen dugu horren ordez”, azaldu zuen.

Zuzentzaile eta testu hobetzaile hau lortzeko pausoak oso errazak dira. www.uzei.com webgunean dago deskargarako aukera. “Guztiari aurrera eman, eta arazorik gabe instalatzen da”, adierazi zuen Urbietak, “batere ordaindu gabe”.

Hobelex es el primer corrector léxico para el euskera, disponible para Microsoft Office; una herramienta que permite escribir en euskera sin faltas ortográficas y que, además, garantiza una escritura adaptada al léxico correcto y actualizado.

Las propuestas de corrección se basan principalmente en las normas y criterios de Euskaltzaindia y de la Comisión de Terminología del Gobierno Vasco.

Requisitos. Lo único que se necesita es tener instalado Microsoft Office para PC, la versión de 2003 o posterior.

Se actualiza constantemente. Ya aparecen en su base de datos palabras como ebola (ébola en castellano), que no se encuentran

en los diccionarios.

Permite crear diccionarios personales.

117.806 entradas. Hobelex emplea una base de datos diseñada para el tratamiento automático de la lengua, que recopila las normas y sigue los criterios de Euskaltzaindia y de la Comisión de Terminología del Gobierno Vasco. A partir de esa información, identifica las formas correctas y propone las formas para realizar correcciones y mejoras en el texto. También utiliza miles de nombres propios, abreviaturas y otras formas que aún no han sido recopiladas.

Instalación. Hobelex se puede descargar desde la página web www.uzei.com. Este plug-in se instala fácilmente, sin necesidad de conocimiento informático alguno. Además, es gratuito para cualquier usuario.

¿Qué hace? A medida que el usuario va escribiendo, el corrector verifica las palabras del texto, y subraya las que no son correctas. Subraya en rojo las faltas de ortografía, las formas incorrectas cuyo uso hay que evitar y las formas desconocidas que el diccionario no ha recopilado. Por otro lado, subraya en verde palabras correctas pero en las que otro uso es preferente.