epresioa ezkerrean dagoenean, pazienteak sentitzen duen bakardadea ere eskuinean dagoela diote. Gaixotasuna sentimendu horrekin batera ager daiteke, eta, horregatik, garrantzitsua da gogoraraztea Araban hainbat telefono daudela gaixotasun hori zeharkatzen duten pertsonei eta beren buruaz beste egiten saiatzen diren pazienteei laguntzeko. Lehenik eta behin, bere emozioak, irmotasuna, suminkortasuna, beldurra, tristura edo heriotzak eragin liezaiokeen lasaitasunean pentsatzen duen edonork bere osasun-zentroarekin harremanetan jarri eta laguntza profesionala eskatu behar du. Horretaz gain, premia handiena duten pertsonen emozioetan laguntzen duten hainbat elkarte daude.

Adibidez, gaixotasun mental hori duen edozein pertsona harremanetan jar daiteke Arabako Asafes Osasun Mentaleko Elkartearekin, antzeko egoera batean dagoen edo egoera horretan dagoen gertuko pertsona bat duen edozein pertsonaren zerbitzura, informazioa eta aholkularitza jaso ahal izateko (945288648). Araban ere laguntzen dute Barandilla elkartetik (911385385) edo Itxaropenaren Telefonoak (717003717). Gainera, suizidio saiakerak dituen larrialdi baten aurrean, garrantzitsua da 112 telefonora deitzea eta premiazko laguntza eskatzea, Arrate Gastiain Asafes elkarteko psikologoak gogorarazi duenez. Adituak dioenez, azken urteotan gaixotasun horrek garrantzi handiagoa hartu du herritarren artean, eta osasun mentaleko arazoak prebenitzeko eta esku hartzeko estrategiak diseinatzen jarraitzen da, baina ez zaio ematen merezi duen garrantzia eta arreta. Asko dago egiteko, eta hainbat sektoretatik, hots, politika, osasun, hezkuntza eta gizarte sektoreetatik, hobetzeko lanean jarraitu behar dela dio. Bere iritziz, “positibotzat jotzen dugu garrantzi publikoa duten pertsonek beren bizipena partekatzea osasun mentaleko arazo bat pairatzea normalizatzeko, eta komunikabideak gai horien inguruan interesatzea eta estaldura egokia eta arduratsua egitea, zoritxarrez ez baita beti horrela izaten”.

Gainera, nabarmendu behar da covid-19aren pandemiak herritar askoren egonkortasun emozionala ere kolokan jarri duela, eta agerian uzten duela pandemiak herritar guztien osasun mentalean izan duen eragin handia: “Gaixotasun mentala zuten pertsonengan osasun mentaleko arazoak larriagotzen ari dira, eta gaixotasun berriak agertzen ari dira orain arte arazorik izan ez duten pertsonengan”, azaldu du. Izan ere, isolamendua, kutsatzeko beldurra, mugimenduen eta jardueren murrizketa eta gizarte-harremanen murrizketa arrisku-elementuak izan dira depresio-koadroak garatzeko. Horrela, errealitate hori psikiatria-arloetako kontsulten gorakadan islatu da. Gastiainek azaldu duenez, osasun mentaleko zerbitzuek kontsulta gehiago izan dituzte depresioagatik, beldurragatik, antsietateagatik, loaren arazoengatik eta elikaduragatik, besteak beste.

Azkenik, profesionalak ohartarazi du buruko arazo horiek gero eta gazteagoei eragiten dietela, eta horregatik da garrantzitsua azkarrago jardutea. Jakinarazi duenez, azpimarratzekoa da gaixotasun mentalen erdiak 18 urte bete baino lehen agertzen direla, eta horrek “berekin dakarkigu arreta berezia jartzea pertsonaren bizitzako lehen etapetan gertatzen denari, eta prebentzio eta detekzio goiztiarraren garrantzia azpimarratzea”, ondorioztatu du Arrate Gastiain Asafes elkarteko psikologoak egunkari honetan.