Ezkontzak krisian daude. Gero eta gutxiago dira betiko maitasuna zin egitera animatzen diren bikoteak, eta koronabirusaren pandemiak egoera larriagotu du. Eustatek egindako azken txostenaren arabera, Euskal Autonomia Erkidegoko ezkontzak 4.057 izan ziren iaz, hau da, jaitsiera esanguratsua izan zen, % 50 ingurukoa 2019arekin alderatuta. Arabako elizetan ere nabarmena izan da ezkontzen beherakada hori, Gasteizko Elizbarrutitik DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkariari baieztatu diotenez.
"Ezkontzak gutxitzea errealitate bat da, eta Elizbarrutiko Familia arlotik lanean ari gara aldaketa bat egiteko", azaldu du Óscar Areitio Familia Saileko arduradunak. Areitioren arabera, pandemia beherakada horren atzean dago, baina badira beste faktore batzuk ere. "Nire ustez, hainbat dira jaitsiera hori bultzatzen ari diren arrazoiak: egungo bizi-erritmoa, estresa, familiaren, lanaren eta gizartearen antolaketa. Kultura oso indibidualista batean bizi gara, eta horrek ez du laguntzen. Maitasuna eta entrega sustatzen ez duen kultura baten erdian gaude. Gainera, etorkizunerako aukerarik ez dagoenez, ezin da proiektu komun bat planteatu familia bat osatu ahal izateko", dio.
Edozein dela ere jaitsiera esanguratsu horren atzean dagoen benetako arrazoia, kontua da Euskal Autonomia Erkidegoko ezkontza-tasa minimo historikora iritsi dela: 1,7 ezkontza mila biztanleko; kopuru hori Europar Batasunean (27 herrialde) dutena baino askoz txikiagoa da; 2019an, azken datu erabilgarriaren arabera, %4,3koa zen.
Bikoteek ezkontzeko duten adina ere aldatzen ari da. Txostenaren arabera, ezkontzeko adinak gora egiten jarraitu zuen iaz. Batez beste, gizonak 39 urterekin ezkondu ziren, eta emakumeak 37 urterekin (ezkontza heterosexualetan). Izan ere, gizonen eta emakumeen batez besteko adina 37,7 eta 35,7 urte izan zen, hurrenez hurren. "Bi ezkontideen arteko adin-aldea egonkor mantentzen da bi urteren inguruan", zehazten dute txostenean.
Gainera, eta ildo beretik, nabarmentzekoa da Euskal Autonomia Erkidegoan bizi diren ezkontzen artean 146 ezkontza homosexualak direla, 2019an baino % 29,1 gutxiago, orduan 206 izan baitziren. 2012tik, emakumeen arteko ezkon-tzek gizonen arteko ezkontzak gainditu dituzte, eta ezkontza homosexualen % 65,8 izan dira. Banaketari dagokionez, 21 Araban bizi dira, 35 Gipuzkoan, 81 Bizkaian eta bederatzi Euskal Autonomia Erkidegotik kanpo. Gainera, dibortziatuen kopurua ere handitu egin da: "2020an gora egin du ezkontza heterosexual dibortziatuen senar-emazteen kopuruak. Aurretik dibortziatuta zeuden senarren eta emazteen ehunekoa % 19,4koa eta % 18,6koa izan zen, hurrenez hurren; 2019koak baino balio handiagoak, orduan % 15,2koa eta % 14,6koa izan baitziren", erantsi dute txostenean.
Ezkontza zibilek kristauen ezkontzei lekua hartzen jarraitzen dute. Ezkontza zibilak % 93,6 gehitu ziren ezkontza heterosexualetan, aurreko urtean baino 6,4 puntu gehiago. "1990ean ezkon-tza zibilak ezkontza guztien % 23 baino ez ziren. Ezkontza homosexualak ere, nahitaez zibilak, kontuan hartzen baditugu, ezkontza zibilen orotarakoa % 97,2ra igotzen da", txostenean azaldu dutenez. Gainera, eta ildo beretik, bizilekua kontuan hartuta, "hiru lurraldeetan sexu desberdineko pertsonen ezkontza zibilen ehunekoa % 93 baino handiagoa da; Euskal AEtik kanpoko egoiliarren ezkontza zibilen kasuan, aldiz, % 87,6raino jaisten da", azaltzen dute.
Eta ezkondu ondoren, zer? Ospakizun horren ondoren, bikote askok alde egiten dute Euskal Autonomia Erkidegotik: Kantabria (35), Madril (33) eta Nafarroa (25) dira ezkondu ondoren Euskal Autonomia Erkidegotik kanpo bizi diren 161 bikoteen norakorik gogokoenak.
Bestalde, eta txostenean aipatzen denez, ezkontza zibilen gorakada handiagatik, 2009tik aurrera ezkontza horien ia erdiak ostiralean egiteagatik, eta erlijiosoen kopurua nabarmen jaisteagatik, "2017tik aurrera Euskal AEn ezkontza gehiago izan dira ostiraletan larunbatetan baino; 2020an proportzioa % 51,3 eta % 27,3 izan da, hurrenez hurren". Azkenik, "2020an, sexu ezberdineko pertsonen arteko ezkontzen ezkontideen nazionalitateari doakionez, 1.064 ezkontzatan (guztizkoaren % 27,2) ezkontideetako bat gutxienez atzerritarra izan da. 2019an ehuneko hori % 20,4koa zen. Ezkontza horien % 42,5etan emaztea da atzerriko nazionalitatea duena; % 18,2tan, senarra; eta gainerako % 39,3etan bi ezkontideak dira atzerritarrak", ondorioztatu dute Eustatetik.
Datuak. Eustatek landutako datuen arabera, covid-19aren pandemiaren urtean (2020an), 4.057 ezkontza izan ziren Euskal Autonomia Erkidegoan, aurreko urtean baino % 45,7 gutxiago. Ezkontza heterosexualak, Euskal AEko egoiliarrenak, 3.911 izan dira, 2019an baino 3.354 gutxiago, txostenaren arabera.
Motak. Ezkontza zibilak % 93,6 gehitu ziren ezkontza heterosexualetan, aurreko urtean baino 6,4 puntu gehiago. "1990ean ezkontza zibilak ezkontza guztien % 23 baino ez ziren. Ezkontza homosexualak ere, nahitaez zibilak, kontuan hartzen baditugu, ezkontza zibilen orotarakoa % 97,2ra igo-tzen da", txostenean azaldu dutenez. Gainera, eta ildo beretik, bizilekua kontuan hartuta, "hiru lurraldeetan sexu desberdineko pertsonen ezkontza zibilen ehunekoa % 93 baino handiagoa da; Euskal AEtik kanpoko egoiliarren ezkontza zibilen kasuan, aldiz, % 87,6raino jaisten da", azaltzen dute. Eta ezkondu ondoren, zer? Ospakizun horren ondoren, bikote askok alde egiten dute Euskal Autonomia Erkidegotik: Kantabria (35), Madril (33) eta Nafarroa (25) dira ezkondu ondoren Euskal Autonomia Erkidegotik kanpo bizi diren 161 bikoteen norakorik gogokoenak.
Atzerritarrak. "2020an, sexu ezberdineko pertsonen arteko ezkontzen ezkontideen nazionalitateari doakionez, 1.064 ezkontzatan (guztizkoaren % 27,2) ezkontideetako bat gutxienez atzerritarra izan da, Eustaten arabera.
"Kultura oso indibidualista batean bizi gara eta horrek ez du laguntzen"
Gasteizko Elizbarrutiatik
