Gasteiz - “Nire familian, Gabonetan, denok elkartzen gara nire etxean. Nire seme-alabak, errainak, hiru biloba, arreba, koinatua eta ilobak. Beraz, imajinatu zenbat aste lehenago egiten ditudan erosketak, egun gutxi barru prezioak igoko baitira! “. Inesek 72 urte ditu, Nafarroako Erregeen kalean bizi da, baina duela bi astetik, astearte eta ostiraletan, Abastoseko merkatura joaten da Gabonetako gauzak erosten hasteko, azken prezioak igo aurretik. “Dagoeneko ia arrain guztia erosi dut, bisigua falta bazait ere, prezioan gehien igoko dena da, baina gaur ez dute ekarri”, dio. Inesek, etxean hainbeste familia gonbidatuta, uste du Gabonetan 400 euro inguru gastatuko dituela erosketetan, baina azken egunerako utziko balitu askoz diru gehiago izango litzatekeela dio. Inesen aurrerapenak ez dira bakarrak. DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA-ri azaldu dioten moduan, Gabonetarako produktu gehiago saltzen hasi dira dagoeneko Abastos Merkatuko merkatariak. Hala ere, astelehenetik aurrera lana handitu egingo dela aitortzen dute. Hori da Arrese arrandegiaren iritzia. Isabel Alonso, bere taldeko kide batek dioenez, bezero asko arraina erosten hasi dira dagoeneko, izozteko eta prezioaren igoera ez ordaintzeko. “Orain gehien saltzen ari garena txibiak dira. Jendeak izoztu egiten du, eta asko erosten hasi dira jada”, dio. Besugoa da gehien saltzen den beste produktuetako bat; haren prezioa igo egingo da oraindik gehiago; 48 eurotik ia 70?tara arte, hain zuzen ere. “Gabonetako salmentekin hasi aurretik, duela bi aste inguru, jendea etortzen zen prezioak galdetzera, eta beste arraindegietara joaten ziren konparatzeko baina orain erosten hasi dira”, argitzen du Isabelek.

Isabelengandik gertu Mariano dago, Mariano Alonso arrandegiko arduraduna eta beren esanetan, lan handiena oraindik etortzeke dago. Izan ere, jendeak orain arraina askoz gehiago izozten duela onartzen badu ere, -“batez ere anisakiengatik”-, oraindik ez dute hainbeste lan nabaritu. Askoz bezero gehiago espero dituzte astelehenetik aurrera. Hala ere, Marianok dioenez, itsaskia azken orduan erosten da beti, Gabon bezperan, baina gainerako arraina lehenago erosten da. Arrazoia prezioan dago. Lanpernaren prezioa kiloko 48 euro ingurukoa da baina laster 55 eurora iritsi ahal izango da.

Haragia Gabonetan haragia da beste plater nagusietako bat, nahiz eta haragien prezioa ez den arrainarena edo itsaskiarena bezainbeste igoko. Hala, salduena, “zalantzarik gabe”, arkumea eta azpizuna dela aitortu dute Izaguirre Harategiatik. Egun hauetan, azpizuna kiloa 33 euro ingurukoa da, baina Gabonetako egunetan 40 eurora igo ahal izango da. Arkumearen prezioa 16,90 euro ingurukoa da, eta ahuntzarena 17,90 euro. Bi produktuen prezioak gutxi igoko dutela azaldu dute. “Dagoeneko hasi da pixka bat saltzen, baina oraindik jende asko falta da”, dio Izagirrek.

Gabonetan zer beste plater ez da falta inoiz mahaian? Urdaiazpiko ona edo pate ona. Hori bai, prezio horiek ez dira garestitzen, eta, beraz, herritar askok jaietako azken egunetara arte itxaroten dute horiek erosteko. Pixkanaka dirua xahutzen joan nahi duten bezeroek bakarrik, eta dena ez gastatzearren erosketa berean, aurrea hartzen diete erosketei. Hala azaldu du Carlota dendako Itxasok. “Jaietan produktu delicatesen asko saltzen ditugu eta fua bereziak ere; dena guk egiten dugu, eta oso goxo geratzen zaigu, jendeari asko gustatzen zaio behintzat”, dio Itxasok. Gehien saltzen den beste salmentetako bat egiten duten txerri betegarria da. “Izugarri saltzen ditugu”, nabarmendu du. Dena den, dendatik ez dakite zenbateko prezioa izango duen momentuz ez baitute salgai jarri.

Gabonetako saskiak Market by corre 34 dendatik bertako jabeek, Tychok eta Arantzak, bai nabaritu dutela Gabonetako salmentak hasi direla dagoeneko. Batez ere, Gabonetako saskiei dagokienez. Izan ere, azaltzen duten moduan, gero eta senide gehiagok erabakitzen dute gabonetako saskiak oparitzea. Adibidez, Arantzak zehazten duenez, 50 eurorekin oparitu daiteke oliba olio on bat, ardo bat, pasta saltsarekin, hegaluze lata edo sardinaren bat, fua, gazta eta, nola ez, txokolate belgo bat, “jabea den bezala”. Gainera, enpresak ere hasi dira dagoeneko enkarguak egiten. “Gabonetako saskiak enkargatzen hasi zaizkigu jada, eta lan gehiago dugu honekin”, dio Arantzak. Honetaz gain, ardoak, mahaian inoiz falta ez direnak, Arabako familiek erosten hasi dira dagoeneko. Hala azaltzen dute saltoki honetatik: “data hauetan diru gehiago gastatzen dugu ardotan, ardo on batean”, dio Tychok. Horrela, eta azaltzen duenez, normalean familiek ardo gazteak erosi ohi dituzte baina data hauetan “ardo bereziagoa erosten da”, azaltzen du. Hala ere, ziurtatzen dutenez bezero asko dagoeneko hurbildu direla establezimendura ardo-marken eta horien prezioen inguruan interesa izanez, nahiz eta oraingoz ardoaren salmentak pixka bat gehiago luzatuko diren. “Egun batzuk barru egiten hasiko garena da bezeroaren gustukoa den gazta taulak egiteko enkarguak jaso, hau baita gure espezialitatea”. Gaztak, txokolateak, otarrainxkak... janari honek guztiak gogorarazten du gutxiago falta dela egutegiak gogora dezan jada Gabonak heldu direla.